AGİT'in yeni genel sekreteri Feridun Sinirlioğlu oldu

Diplomatik kaynaklardan edinilen bilgiye göre, Dışişleri Bakanı Hakan Fidan'ın katıldığı, 5-6 Aralık'ta Malta'da düzenlenen AGİT 31. Bakanlar Konseyi Toplantısı'nda eylülden bu yana münhal durumda olan AGİT Genel Sekreterliği görevine Emekli Büyükelçi Sinirlioğlu'nun seçilmesi kararlaştırıldı.

İLK TÜRK VATANDAŞI OLDU

Büyükelçi Sinirlioğlu, Teşkilatın temelini oluşturan 1975 Helsinki Nihai Senedi'nin 50 yıllık tarihinde AGİT Genel Sekreterliği görevini üstlenen ilk Türk vatandaşı oldu. Karar, Kuzey Amerika, Avrupa ve Asya kıtalarından 57 katılımcı üyenin onayıyla alındı. Genel Sekreter, AGİT üyeleri tarafından üç yıllığına seçiliyor.

Büyükelçi Sinirlioğlu'nun AGİT Genel Sekreteri olarak atanmasına giden süreçte Türkiye tarafından yoğun ve titiz diplomatik çabalar yürütüldü.

BAKAN FİDAN'DAN TEBRİK

Konuyla ilgili bir açıklama yapan Dışişleri Bakanı Hakan Fidan "Hariciyemize, uzun yıllar, farklı görevlerde hizmet etmiş olan Büyükelçi Feridun Hadi Sinirlioğlu’nu Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) Genel Sekreteri olarak atanmasından dolayı tebrik ediyorum." dedi.

İlgili Haber

Suriye'de tarihi günler! Hama'yı ele geçiren muhalifler adım adım Şam'a ilerliyor

Fidan açıklamalarını şöyle sürdürdü: "Kuzey Amerika, Avrupa ve Asya kıtalarından 57 katılımcı üyenin onayıyla alınan bu karar, Türkiye’nin uluslararası arenadaki etkin rolünün ve iş birliği odaklı diplomasi yaklaşımının başarılı sonuçlarından biridir. İş birlikleri ve destekleri için tüm üye ülkelere teşekkür ediyorum. Dünyanın derin krizler ve çatışmalarla sınandığı bu zor dönemde, AGİT’in barış, istikrar ve güvenlik adına önemli bir rol üstlenmesi gerekmektedir. Sayın Sinirlioğlu’nun bu kritik görevde başarılı olacağına ve AGİT’in misyonunu daha da ileriye taşıyacağına inanıyorum. Türkiye, küresel barış ve istikrar için çabalarını sürdürecektir."

TÜRKİYE'YE OLAN GÜVENİ YANSITIYOR

Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinin ardından AGİT'te karar alma süreçleri tamamen tıkanırken, Batılı ve Doğulu ülkeler arasında temel konularda herhangi bir uzlaşıya varılamıyor.

Bir önceki Genel Sekreter'in görev süresinin 2023'te dolmasına karşın, ülkelerin herhangi bir isim üzerinde anlaşamaması nedeniyle yerine yeni Genel Sekreter atanamamış ve görev süresi dokuz aylığına uzatılmıştı. Bu bakımdan, tüm üyelerin Türkiye'nin adayı üzerinde anlaşması, Türkiye'ye olan güveni yansıtıyor.

Türkiye'nin sıcak çatışmalar ve sürüncemede bırakılmış ihtilafların var olduğu AGİT coğrafyasında, krizlerin çözümüne yönelik sergilediği aktif ve yapıcı diplomatik çabaların ehemmiyeti de bu atamayla beraber uluslararası toplum tarafından da teslim edildi.

Büyükelçi Sinirlioğlu'nun Genel Sekreterlik görevi süresince, Avrupa'da güvenlik mimarisinin temellerinin korunması başta olmak üzere, küresel barış ve istikrarı ilgilendiren birçok kritik konu gündemde olacak.

İlerleyen dönemde Rusya ile Ukrayna arasında barış görüşmeleri başlaması durumunda, AGİT'in önemli bir rol üstlenmesi muhtemel bir durum olarak görülürken, Büyükelçi Sinirlioğlu'nun aynı zamanda AGİT'in etkinliğinin güçlendirilmesini teminen çaba sarf etmesi bekleniyor.

AVRUPA GÜVENLİK VE İŞBİRLİĞİ TEŞKİLATI

AGİT, Soğuk Savaş döneminde Doğu ve Batı Blokları arasında düzenli diyalog tesis etmek suretiyle gerginliği ve anlaşmazlık noktalarını azaltmak amacıyla bir müzakere forumu ve konferanslar diplomasisi olarak ortaya çıktı.

1970'li yıllarda Batı'nın "karşılıklı ve dengeli kuvvet indirimleri" müzakerelerine başlanması yönündeki önerisinin Doğu Bloğu tarafından kabul edilmesi üzerine, 1973'te Helsinki'de başlayan Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Konferansı (AGİK) süreci sonucunda Helsinki Nihai Senedi 33 Avrupa ülkesi ile ABD ve Kanada tarafından 1975'te imzalandı.

Sovyetler Birliği'nin 1990'ların başında dağılması ve ideolojik kamplaşmanın son bulmasıyla kuruluş amacı bir ölçüde ortadan kalkan AGİK, yeni dönemin risk ve tehditlerine karşı bir uyum sürecine girdi. Bu süreçte AGİK, demokratikleşme ve insan haklarının izlenmesi gibi işlevlerine ilaveten, erken uyarı, çatışmaların önlenmesi, kriz yönetimi ve çatışma sonrası rehabilitasyon alanlarında diğer uluslararası ve bölgesel kuruluşlara göre öne çıktı.

Soğuk Savaş sonrası dönemin siyasi başlangıcını oluşturan 1990 Paris Şartı'yla, AGİK'in siyasi danışma mekanizmaları ve bir dizi daimi organ aracılığıyla kurumsallaşmasına karar verilirken, 1992 Helsinki Zirvesi'nde, Teşkilatın mevcut yapısının temelleri atıldı. AGİK nihayet 1994 Budapeşte Zirvesi'nde uluslararası teşkilata dönüşerek, Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) adını aldı.

Teşkilat, Kuzey Amerika, Avrupa, Balkanlar, Kafkasya ve Orta Asya ülkelerini bünyesinde barındıran yegane ve en büyük bölgesel güvenlik forumu oldu.

AGİT'in kurucu üyeleri arasında yer alan Türkiye, Teşkilatın kapsayıcı bir platform olduğuna inanırken, Avrupa-Atlantik ve Avrasya'daki güvenlik sınamalarının arttığı bir dönemde, Teşkilata daha fazla ihtiyaç duyulduğunu vurguluyor.

BÜYÜKELÇİ FERİDUN SİNİRLİOĞLU KİMDİR?

Büyükelçi Feridun Sinirlioğlu, uluslararası ilişkiler ve diplomasi alanında 40 yılı aşkın bir deneyime sahip.

2015'te kurulan geçici hükümette Dışişleri Bakanı, 2015-2016 ve 2009-2015 yıllarında Dışişleri Bakanlığı Müsteşarı olarak görev yaptı. 2016-2023 yıllarında ise Türkiye'nin Birleşmiş Milletler Daimi Temsilcisi görevini yürüttü. 2023'te BM Genel Sekreteri tarafından Afganistan Bağımsız Değerlendirme Özel Koordinatörü olarak atandı.

Boğaziçi Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Bölümü'nden doktora derecesine sahip olan Büyükelçi Sinirlioğlu, lisans eğitimini Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi'nde tamamladı.

CUMHURBAŞKANI ERDOĞAN, SİNİRLİOĞLU'NA TEBRİK

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) Genel Sekreteri olarak atanan Büyükelçi Feridun Hadi Sinirlioğlu'nu tebrik etti.

Erdoğan, Sinirlioğlu'nun AGİT Genel Sekreteri olarak atanmasına ilişkin sosyal medya hesabından tebrik mesajı yayımladı.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, mesajında şu ifadeleri kullandı:

"Bugün yapılan oylamada 57 üye ülkenin oy birliği ile Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) Genel Sekreteri olarak atanan Büyükelçi Feridun Hadi Sinirlioğlu'nu tebrik ediyor, görevinde başarılar diliyorum. Atamanın, Avrupa-Atlantik ve Avrasya coğrafyasında barışa, huzura ve istikrara katkı sunmasını gönülden temenni ediyorum."

Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) Genel Sekreteri Feridun Sinirlioğlu, "AGİT’in, değişim halinde olan güvenlik durumuna ve katılımcı devletlerin ihtiyaçlarına yanıt verebilecek şekilde çevik ve hazır kalmasını sağlama konusunda kararlıyım” dedi.

AGİT Genel Sekreteri olarak seçilen emekli Büyükelçi Feridun Sinirlioğlu, AGİT Dönem Başkanı Ian Borg ile ortak basın toplantısı düzenledi. AGİT Genel Sekreterliği görevini üstlenmenin kendisi için hem büyük bir onur hem de büyük bir sorumluluk olduğunu söyleyen Sinirlioğlu, kendisine duyulan itimadı derin bir gurur ve görev birinciyle yeni rolüne taşıyacağını ifade etti. Sinirlioğlu, “Bu görevin kolay olmayacağını biliyorum.

AGİT bölgesinin tamamının, başta Ukrayna’daki savaş olmak üzere gerçek ve karmaşık sınamalarla karşı karşıya olduğunu görüyorum. Ancak, AGİT’i yönlendirme ve 57 katılımcı devlete destek sunma konusundaki rolümü yerine getirmeye hazırım. Böylece teşkilat, bize güvenen insanlar için çalışmaya devam edebilir” dedi.

Göreve başlarken öncelikli hedeflerinden birinin teşkilatın çalışmalarına tam manasıyla dahil olmak ve AGİT bünyesinde özveriyle çalışan personeli tanımak olduğunu vurgulayan Sinirlioğlu, “Arkadaşlarımız, tüm belirsizliklere rağmen yorulmadan çalışmaya devam ettiler. İşte onların bu özverileri sayesinde AGİT, müzakere masalarında alınan kararları, sahada somut ve anlamlı eylemlere dönüştürüyor” şeklinde konuştu.

“Genel Sekreter olarak görevim devletler arasında uzlaşı ve çözümler üretmektir”

Teşkilatın idari yapısı ve operasyonlarını da gözden geçireceğini vurgulayan Sinirlioğlu, “AGİT’in, değişim halinde olan güvenlik durumuna ve katılımcı devletlerin ihtiyaçlarına yanıt verebilecek şekilde çevik ve hazır kalmasını sağlama konusunda kararlıyım. Dönem başkanıyla yakın bir iş birliği içinde çalışarak, onların önceliklerini hayata geçirmelerine ve gerilimleri ve çatışmaları ele almalarına destek olacağım. Genel Sekreter olarak görevim, katılımcı devletler arasında bir köprü ve kolaylaştırıcı olarak hareket etmek, uzlaşı ve çözümler üretmektir” ifadelerini kullandı.

Selefi Helga Maria Schmid’e teşekkür eden ve AGİT personeliyle iş birliği içinde çalışmayı dört gözle beklediğini kaydeden Sinirlioğlu, AGİT’in üç tutuklu personeli Vadym Golda, Maxim Petrov ve Dmytro Shabanov’un serbest bırakılmalarını sağlamak için de elinden gelen her şeyi yapma sözü verdi.

“AGİT, DİPLOMASİYİ HER ŞEYİN ÜZERİNDE TUTAN BİR TEŞKİLATTIR”

Basın toplantısında AGİT’in Ukrayna’daki savaş konusunda ne yapabileceği konusunda bir soruya cevap veren Sinirlioğlu, "AGİT, kapsamlı güvenlik prensibini benimseyen ve diplomasiyi her şeyin üzerinde tutan bir teşkilattır. Bu sebeple, eğer iki taraf bir süreç başlatırsa, AGİT’in sunduğu imkan ve araçlardan istifade edebileceklerini umut ediyorum” dedi.

Sinirlioğlu, AGİT bünyesindeki 57 ülke arasında uzlaşı sağlamanın özellikle Ukrayna’daki savaş nedeniyle çok zor olacağını ve burada nasıl bir yol izleyeceğine ilişkin soruya ise, “Bunu bekleyip görmek gerekiyor. Daimi Konseyde çalışma ortamının nasıl olacağını görmek ve katılımcı devletler arasındaki durumu gözlemlemek gerekiyor. Elbette, onlar için kolaylaştırıcı bir görev üstleneceğim ve elimden gelenin en iyisini yapmaya, uzlaşı sağlamaya çalışacağım. Ancak, onların katılımı olmadan bir şey yapamam” diye konuştu.

“ATAMALAR AGİT'İN DİYALOG İÇİN KRİTİK BİR PLATFORM OLARAK OYNADIĞI ROLÜ YENİDEN TEYİT ETMEKTEDİR”

AGİT Dönem Başkanı Ian Borg ise yeni üst düzey liderlerin seçimine ilişkin açıklamasında, "Bu atamalar, AGİT’in diyalog ve iş birliği için kritik bir platform olarak oynadığı rolü yeniden teyit etmektedir. Bunlar ayrıca, katılımcı devletlerin teşkilatı güçlendirme ve gelişen güvenlik ortamına etkili bir şekilde yanıt verebilmesini sağlama konusundaki ortak kararlılığını göstermektedir” ifadelerini kullandı.

Türkiye’nin Birleşmiş Milletler (BM) nezdindeki eski Daimi Temsilcisi Feridun Sinirlioğlu, Türkiye ile Yunanistan arasındaki uzlaşı çerçevesinde aday gösterildi. Bu çerçevede AGİT Demokratik Kurumlar ve İnsan Hakları Ofisi’nin başkanlığına da Yunanistan’ın aday gösterdiği Maria Telalian seçildi.