Abdala malum olur…

Bir şeylerin olacağını önceden sezen, bunu hisseden insanlara yönelik kullanılan atasözü "Aptala malum olur" yanlış biliniyor ve yanlış kullanılıyor…

 

Doğrusu "Abdala malum olur" şeklinde. Abdal, dünya ilgilerinden kurtularak kendisini bütünüyle Allah yoluna adayan kişilere deniyor. 

 

Derin mevzu... Türk Dil Kurumu ise sadece ‘Gezgin derviş…’ demiş çıkmış işin içinden.

 

Aptal kelimesinin anlamı da “Zekâsı pek gelişmemiş, zekâ yoksunu, alık, ahmak” olarak tanımlanıyor.

 

Ezcümle; Abdala malum olur, aptala bir şey olmaz. Çünkü abdal ile aptal arasında gayet kalın bir çizgi var;

• Abdal anlar ve susar, aptal anlamaz ama yine konuşur.
• Abdal vicdan sesine, aptal nefsine uyar.
• Abdal us diye tutturur, aptal sus diye.
• Abdal, insanın değerine önem verir; aptal, önemli olan insana değer verir.
• Abdal haklı çıkarılmaktan endişelenir; aptal haklı çıkmakla böbürlenir.
• Abdal yola bakar, aptal yolun sonuna.
• Abdal bilgiyle ayar; aptal bilgiyle kanar.
• Abdal anlayınca susar; aptal anladığını anlatmak için susturur.
• Abdal anlaşmak, aptal anlatmak için konuşur.
• Abdal başkasını değil kendini bilir; aptal kendini bilmez de herkesi bilir.
• Abdal soruyu, aptal cevabı anlamlı bulur.
• Abdal durur düşünür; aptal düşer düşünür.
• Abdal mutlu etmeyi marifet bilir, aptal memnun edilmeyi bekler.
• Abdala “peki” derler, aptala “de ki” derler.
• Abdal gönlünün sevdiğine gider, aptal modanın sevdiğine.
• Abdal fikrini zikreder, aptal zikrini fikreder.
• Abdal derin çelişkide tarafsız kalır; aptal işine gelen çelişkide kalır.
• Abdal yeniler; aptal eskitir.
• Abdal yaşar, aptal yaşlanır.
• Abdal evrilir; aptal devrilir.
• Abdal kendini değiştirmeye, aptal dünyayı değiştirmeye kalkar.
• Abdal öz eleştiriyle yeni bir yol yapar, aptal özür dileyip aynı yola sapar.
• Abdal sadeliğe bayılır; aptal gösterişe.
• Abdal azı bulunca sevinir, aptal hepsini alamazsa üzülür.
• Abdal azmeder, aptal inat eder.
• Abdal dürtülünce uyanır, aptal sayıklamaya devam eder.
• Abdal kendini, aptalsa herkesi akılsız sanır.
• Abdal aptalın sözüne akıl çatmaz, aptal abdalın sözünü akıldan saymaz.
• Abdal abdalla düşünür, aptal abdalla dövüşür.
• Abdallar aptal göründü diye aptallar abdal olmazlar!
• Abdal aptaldan bile öğrenir de aptal kendini âlim sanır...

Şimdi hadi bakalım; etrafımıza bir göz gezdirip kim abdal kim aptal, tekrar bir muhakeme edelim...

 

Ninem diyor ki; Abdalı bağışla âlim yap, aptalı bağışla arsız yap.