2025 yılı asgari ücretin neti brütü ve işverene maliyeti
2025 yılında geçerli olacak asgari ücretin belirlenmesi için Asgari Ücret Tespit Komisyonunun toplantı takviminin aralık ayının ilk haftasında açıklanması bekleniyor. Akabinde aralık ayı içinde yapılacak toplantılar neticesinde en geç 31.12.2024 gününe kadar ilan edilecektir. Bu bağlamda sürecin başlaması ve nihayete ermesine daha iki aydan fazla zaman olmasına karşın kamuoyunda yeni asgari ücret uzun zamandan beri gündemde ve merak konusu. Keza en son 1 Ocak 2024 tarihinden itibaren net asgari ücret 17 bin 2 TL olarak uygulanmaktadır. Sadece ilk 6 ayda %24,73 oranında enflasyon farkı gerçekleşmesine karşın temmuz ayında güncelleme yapılmamıştır.
Geçmiş dönemlere bakıldığında daha düşük enflasyon olmasına karşın asgari ücrete birden fazla güncelleme yapıldığı görülmektedir.
Eylül ayında da beklenen düzeltme şeklindeki güncelleme ekonomi yönetiminin direncine takılmıştır. Aradan geçen 9,5 aylık zaman sürecinde meri asgari ücret Türk-İş’in en son açıklamış olduğu 19.830 TL olan açlık sınırının çok gerisinde kalmıştır. 7,5 milyonu aşkın işçiyi doğrudan doğruya, yakın ücret alanları da hesaba katınca toplamda 12 milyona yakın işçinin gözü pürdikkat yeni asgari ücret rakamında olunca bu seneki asgari ücret beklenti analizimize daha erken bu yazımızda yer verdik.
Geçen sene ocak ayında okuyucularımızın meraklarını gidermek için somut veriler ve önceki yıllara ait istatistiksel analizlere dayanarak hesapladığımız olası asgari ücret küsurat hariç aynen gerçekleşmiştir. Dileyen okuyucularımız önceki yazılarımızda görebilir.
Peki 1 Ocak 2025 yılında asgari ücret ne kadar olabilir? Gelin yine somut verilere dayanarak matematiksel olarak analiz edelim.
DEZENFLASYONİST POLİTİKALAR VE MALİYET HASSASİYETLERİ
İlgili mevzuata göre asgari ücretin en geç iki yılda bir olmak üzere belirlenmesi gerekmektedir. Ancak daha fazla belirlenmesine yönelik bir sınırlama konulmamıştır. 2022 yılında yeniden enflasyon rakamlarının artmasına bağlı olarak asgari ücret iki defa güncellenmiştir. 2023 yılında da iki kez belirlenmiştir. Buna karşın yüksek enflasyona rağmen ekonomi yönetiminin dezenflasyonist hassasiyetlerine binaen 2024 yılında asgari ücrete ara zam yapılamamıştır. Revize edilen Orta Vadeli Programda 2025 yılı enflasyon hedefi %17,5 olmuştur. Ekonomi yönetimi kanadından yapılan açıklamalara bakıldığında maaş ve asgari ücrete yapılan güncellemelerde hedef enflasyon vurgusu ön plana çıkmaktadır. Diğer yandan işverenlerin özelikle de ihracatçıların döviz kuru nedeniyle zaten rekabet etmekte zorlandıklarını bunun üstüne asgari ücretin yüksek belirlenmesinin kendilerini çok zor duruma düşüreceğini dile getirmektedir. Belirtmiş olduğumuz bu iki majör faktör çerçevesinde net asgari ücretin kamuoyunda beklenti hâline gelen 25.000 TL’yi bulmayacağını rahatlıkla söyleyebiliriz. Satın alma gücünün çok düştüğü bu hayat pahalılığında elbette ki bu rakamın bile bir ailenin geçimini karşılamasından çok uzak olduğu aşikârdır. Ancak biz analizimizi belirtilen faktörler çerçevesinde gerçekleşmesi kuvvetle muhtemel rakamlar çerçevesinde ele almaktayız.
ASGARİ ÜCRET NE KADAR OLABİLİR?
Kanun gereği Asgari Ücret Tespit Komisyonu, asgari ücretin belirlerken;
· Ülkenin içinde bulunduğu sosyal ve ekonomik durumu,
· Ücretliler geçinme indekslerini, bu indeksler yoksa geçinme indekslerini,
· Fiilen ödenmekte olan ücretlerin genel durumunu ve geçim şartlarının yanı sıra enflasyonun seyri, ekonominin büyümesi emekçiler ile sermayenin bu büyümeden aldığı hisseler gibi birden çok unsuru göz önünde bulundurması elzemdir. Ayrıca yıl sonu enflasyonun %43’lerde gerçekleşmesi beklenmektedir. Ancak enflasyon rakamlarının aynen alınması mecburiyeti bulunmamaktadır.
Bu muvacehede sadece 2025 yılı hedeflenen enflasyonun baz alınması hâlinde net ücret 19.975 TL’nin altında kalacaktır. Bunun aralık ayında açıklanacak açlık sınırının bile çok gerisinde kalacak olması nedeniyle ekonomi yönetiminin katı tutumuna karşın bu rakamın daha makul bir seviyeye çekilmesi düşünülmektedir.
BRÜT ASGARİ ÜCRET | 26,500.00 |
SGK PRİMİ% 14 | 3,710.00 |
İŞSİZLİK SİG. PRİMİ % 1 | 265.00 |
Gelir Vergisi | - |
Damga Vergisi | - |
KESİNTİLER TOPLAMI | 3,975.00 |
NET ASGARİ ÜCRET | 22.525,00 |
İŞVERENE MALİYETİNİN HESABI: | 26.500 |
SGK (%5 indirimli) İşveren Prim Hisesesi %15,75 | 4.173,75 |
İşsizlik İşveren Hissesi %2 | 530,00 |
İşveren Hissesi Prim Kesintiler Toplamı: | 4.703,75 |
ASGARİ ÜCRETİN İŞVERENE MALİYETİ
| 31.203,75 |
Asgari ücretin yine vergilerden muaf olacağı da göz önünde bulundurulduğunda net olarak 22.500 TL civarında gerçekleşmesini beklemekteyiz.
Yukarıda yer verdiğimiz tablodaki hesaplamada asgari ücretin işverene maliyeti 900 doları aşmaktadır. Daha yüksek bir rakam olduğunda 1.000 doları aşacaktır. Bütün bunlar göz önünde bulundurularak tabloda yer verdiğimiz rakamların aşılamayacağını söyleyebiliriz. İşveren maliyetlerinin düşürülmesi için hâlen yürürlükte bulunan UVSK %5 prim indiriminin yanı sıra işçi başına en az 1.000 TL civarında asgari ücret desteğinin verilmesi beklenmektedir.