6 grupta bulunan emeklilere yapılan intibakın kapsamı

Geçtiğimiz günler intibak meselesi medyada geniş bir şekilde yer aldı. Ancak Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı elan böyle bir çalışma olmadığını açıkladı.

 

Buna rağmen emekli okuyucularımız, 2000 yılı öncesi emekliler için intibak yapıldığını ancak bu tarihten sonraki emekliler için intibakla ilgili daha önceden verilen sözlerin hâlen yerine getirilmediğini bu çerçevede emeklilik intibakının ne zaman tamamlanacağını, bu konuyu gündeme getirmemizi talep etmektedir.

 

Hakikaten daha önceden çıkarılan “Torba Kanun”la emekli aylıklarının yeniden hesaplanması amacıyla 2012 yılında yasal değişiklik yapılmış ve 2013/Ocak ödeme dönemi itibarıyla yürürlüğe konmuştu. Ancak 2000 yılı sonrası emekli aylıklarına ilişkin henüz bir düzenleme yapılmamıştır. Bu durumda intibak düzenlemesinin ikinci ayağı hâlen eksik olarak durmaktadır. Emeklilik intibak sık sık medyada yer almasına rağmen çoğu zaman yanlış anlaşılmaktadır. Bu yazımızda yapılması beklenen intibak meselesine ışık tutmak amacıyla ilk ayağı 10 yıl önce yapılan intibak uygulamasının esasları izah edilmiştir.

İNTİBAK, EMEKLİ MAAŞ ZAMMI DEĞİLDİR

Evvelemirde belirtmek gerekir ki, intibak tüm emeklilerin maaşlarının artırılacağı genel bir zam değildir. Bu nedenle bütün emekliler için intibak beklemek ve talep etmek doğru değildir.

 

Arapça bir kelime olan intibak; uyumlaştırma anlamına gelmektedir. Sosyal güvenlik sisteminde ise intibak; emeklilik için gerekli olan şartlardan yaş, prim ödeme süresi ve ödenen primlerin miktarı eşit olduğu hâlde, sırf farklı tarihlerde emekli olunduğu için farklı aylık hesaplama sistemlerinden oluşan aylık farklılıklarının giderilmesi manasına gelmektedir. Bu bağlamda maaşları arasında bu sebeplerden dolayı bir farklılık oluşmayan emekli grupları yönünden intibak uygulaması söz konusu olmayacaktır.

13 FARKLI SSK’LI EMEKLİ GRUBU UYUMLAŞTIRILDI

2000 yılı öncesinde yapılan intibak düzenlemesinde SSK emeklileri; 1.1.1982 öncesi emekliler, 1.1.1982-31.12.1987 arası emekliler, 1987/Süper Emekliler, 1.1.1988- 31.12.1999 arası emekliler, 2000-2008 arası emekliler ve 2008 sonrası emekliler olmak üzere 6 gruba ayrılıyordu. Bu grupların kendi içindeki farklılıklar da dikkate alındığında 13 farklı emekli grubu bulunuyordu.

 

2000 yılı öncesinde gruplara göre bazen çalışılan son 3 yıl, bazen son 5 yıl, bazen de son 10 yıllık primler esas alınarak gösterge sistemi uygulanmıştır. 2000 yılından itibaren ise tüm çalışmaların aylık hesaplanmasında kullanıldığı ve primlerin gelişme hızı ve enflasyon (TÜFE) ile güncellendiği bir sisteme geçilmiştir.

 

Her bir dönemde farklı bir sistemde hesaplanan aylıklar arasında doğal olarak farklılıklar oluşturmuştur. Bu farklılıklar nedeniyle, emeklilerimiz yönünden intibak talepleri gündeme gelmiştir.

SSK Tarım Emeklileri İntibaka Dâhil Edilmedi

2925 Sayılı Kanuna tabi olan ve kamuoyunda SSK Tarım olarak bilinen sigortalılar ayda 15 gün, yılda da 180 gün karşılığında asgari ücret üzerinden prim ödemekte ve 3600 günle emekli olmaktadır.

 

SSK tarım aylıkları 2000 yılından önce gösterge tablosundan bağlanmakta olup, en düşük aylık bağlama oranları %60’tır.

 

Gösterge sistemi nedeniyle tarım aylıkları en düşük gösterge ile en düşük aylık bağlama oranı olan %60 esas alınarak hesaplandığından, 2000 öncesi bağlanan en düşük tarım aylığının 2012 Aralık dönemi itibarıyla karşılığı ek ödeme dâhil 798 TL’dir.

 

2000 yılından sonraki süreler için aylıklar güncelleme esasına göre hesaplanmaya başlanmıştır.

 

Bu yönden değerlendirildiğinde 2000 yılı öncesi tarım emekli aylıkları yönünden bir eşitsizlik ve 2000 öncesinde emekli olanlar aleyhine bir durum söz konusu değildir.

 

Ayrıca yapılan seyyanen zamlar nedeniyle bu grubun aylıklarında 2002-2012 arasında nominal olarak %269, reel olarak da %51 artış gerçekleşti.