EYT; Emeklilikte sonradan getirilen yaş engeline takıların kendilerini kısaca ifade etmek kullandıkları bir kısaltmadır.
Sosyal güvenlik tarihimizin en uzun çözüm bekleyen meselesini teşkil eden EYT meselesi 23. Sene-i devriyesinde 3 Mart 2023 tarihinde Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren düzenlemeyle birlikte çözüme kavuştu.
EYT/Emeklilikte Yaşa Takılanlardan sonra şimdi de yeni bir EYT türü gündemde. Bu kez EYT; Evlilikte Yaşa Takılacaklar için kullanılmaya başlandı. Nasıl mı?
Geçtiğimiz günlerde evlilik kredisi ile ilgili çalışmaları hazırlayan Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Mahinur Özdemir Göktaş’ın yaptığı açıklamada kullanılacak kredide 27 yaş kriterinden söz etti. Bu durum karşısında bize ulaşan çok sayıda okurumuz bu kez de evlilikte yaşa mı takılacağız, yeni bir EYT’mi olacak şeklinde yakınmaya başladı.
2023 Cumhurbaşkanı ve 28. Dönem Milletvekili Seçimleri Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan’ın vaatleri arasında Aile Koruma Kalkanı Programının finansmanı uluslararası standartlarda dijital olarak çalışacak bir Aile ve Gençlik Bankası kanalıyla sağlanması yer almaktadır. Bankaya gelir tesis etmek amacıyla doğalgaz, petrol, madenlerden elde edilen devlet gelirlerinin belli bir kısmı aktarılacak.
Kurulacak sosyal amaçlı bu bankadan evlenecek olanlara cazip şartlarla evlilik kredisi verilecektir.
Evlenecek olanların 5 ayı aşkın bir süreden beri beklediği düzenleme ile ilgili çalışmalar Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından yapıldı ve TBMM’ye gönderildi. TBMM’de yasalaştıktan sonra en geç yılbaşından itibaren evvelemirde depremzedelerin faydalanması beklenmektedir.
Bankadan yeni evlenen çiftlere 2 yıl geri ödemesiz 150 bin lira faizsiz aile kredisi verilecek. Ancak bu rakamın enflasyona göre güncellenmesi beklenmektedir.
Deprem illerinde pilot uygulamanın başlaması beklenen evlilik kredisi uygulamasında Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığının yaptığı ilk çalışmada 18-27 yaş kriteri öngörülmüştür. Konuyla ilgili Bakan Göktaş’ın açıklamasında, “18-27 yaş kriteri var. Kriterlere uyan herkes faydalanabilecek. Tabii tüm bunlar Meclis'te görüşülecek" hususlarına yer vererek 27 yaş konusunda açık kapı bırakmıştı. Nitekim TBMM’de bulunan kanun teklifinde yaş kriterinin bulunmadığı, evlenecek olanların ikamet edecekleri ilin ve bölgenin özelliklerine, gençlerin durumlarına göre yaş sınırlarında değerlendirme yapılacağı belirtilmektedir.
Umarım TBMM komisyonlarında ya da genel kurulda üst sınır olarak herhangi bir yaş kriterine yer verilmez.
Keza eğitim ve iş arama süreci ya da maddi problemleri nedeniyle belirtilen yaşı aşmış olanların krediden faydalanamamaları adil olmayacaktır. Zira evlilik her vatandaşın hakkıdır. Maddi imkânı olmayan vatandaşların bu haktan mahrum bırakılmaları düşünülemez. Elbette devletin vereceği kredinin istismar edilmesine yönelik kriterler getirilebilir.
Devlet uzun süreden beri sadece evlenecek olanlara mahsus çeyiz parası katkısında bulunmaktadır.
Bu destek için evlilik öncesinde mevduat hesabı, katılma hesabı veya özel cari hesap açılarak öngörülen şartların yerine getirilmesi ile devletten alınabilmektedir.
Açılacak çeyiz hesabıyla en az 3 yıl birikim yaparak 27 yaşınızı doldurmadan önce evlilik yapılması hâlinde toplam birikimlerin %25’i kadar devlet katkısı elde etmenin yanı sıra ayrıca bu birikimlerden kâr payı getirisi de elde etmek mümkün bulunmaktadır.
Görüldüğü üzere çeyiz hesabında 27 yaşına takılma söz konusudur. Bu yaş şartının da yeniden düzenlenmesi hatta kaldırılması hem TL mevduatına vatandaşın yönlendirilmesi hem de eğitim, iş ya da diğer şartlar nedeniyle yaşı ilerlemiş olan vatandaşlarımız da evliliğe teşvik edilerek aile müessesinin korunmasına katkıda bulunulabilir. Ayrıca %25 devlet katkısı, bireysel emeklilikte devlet katkısının %25’ten %30’a çıkarılması ile yüksek enflasyon karşısında cazibesini yitirmiştir.
Bu bağlamda çeyiz hesabının yeniden günün şartlarına göre daha cazip hâle getirilmesi elzemdir.