Önümüzdeki 3 yıllık iktisadi hayatımızı şekillendirecek OVP/ Orta Vadeli Program geçtiğimiz günlerde Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz tarafından açıklandı. Program 6/09/2023 günü Resmî Gazete’de yayımlandı.
Programda sosyal güvenlik ve bireysel emeklilikle ilgili önemli düzenlemelere yer verilmiştir.
Bu düzenlemelere bakıldığında programın “Politika ve Tedbirler” başlığı altında yer alan “Tamamlayıcı Uzun Süreli Bakım Sigortası ihdas edilecektir” ibaresi özellikle dikkat çekicidir. Keza ülkemiz açısından hızla yaşlanan ve bakıma muhtaç kalacak olan vatandaşlarımız düşünülerek şimdiden tedbir olarak hayati öneme sahip yeni bir sigorta kolu öngörülmektedir.
NÜFUSUMUZ HIZLA YAŞLANMAKTA
Ülkemiz AB ülkeleri arasında en genç nüfusa sahipken artık hızla yaşlanmaktadır. Evlilikler gecikmekte, doğurganlık sayısı gittikçe azalmakta ve hayat süresi gittikçe uzamaktadır.
TÜİK verilerine bakıldığında erkeklerde hayat süresi 76’ya yakın iken bu sayı kadınlarda 82’ye yaklaşmaktadır. Dolayısıyla ileri yaş düzeyinde nüfus hızla artırmaktadır. Hâl böyle iken bakıma muhtaç kişi sayısı her sene katlanmaktadır.
Geleneksel olarak çocuklar ve aile tarafından üstlenilen bakım hizmetleri artık azalan doğumlarla birlikte çocuk olmaması, ya da çocuk ve akrabanın olmasıyla birlikte şehirleşmenin had safhaya varması, değişen üretim ve çalışma şekilleri ile birlikte aile bağlarının zayıflaması ya da aile bireylerinin uzun süren bakım hizmetlerini üstlenmek istememesi ile birlikte bakıma muhtaç yaşlı ve engelli sayısı had safhaya varmaktadır. İlerleyen yıllarda sayı katlanarak artacaktır. Buna karşın yeterli bakımevi bulunmamaktadır.
Diğer yandan bakım hizmetleri yüksek maliyet gerektirmektedir. Bu maliyetin altından kalkmak çoğu kişi için mümkün bulunmamaktadır.
MEVCUT EVDE BAKIM YARDIMLARI
Engellilik, yaşlılık ya da değişik kronik hastalıklar, kaza, afet ve diğer nedenlerle birçok insan maalesef elden ayaktan düşmekte ve günlük ihtiyaçlarını karşılamaktan aciz kalmaktadır.
Bu durumda olup aynı zamanda yoksul durumda olanlar kendi imkânları ile hayatlarını idame ettiremediğinden bunlara devlet evde bakım yardımı yapmaktadır. Hâlen aylık ortalama 535.000 kişi bu yardımdan faydalanmaktadır.
Yardım, bakıma muhtaç olan kişinin bakımını üstlenen akrabası ya da diğer yakınlarına verilmektedir. Bu nakdî yardımların ihtiyaçları karşılamaktan son derece uzak olduğunun altını çizelim…
Ayrıca mevcut düzenlemede evde bakıma muhtaç kişiye bağlı olarak sosyal yardım şeklinde nakdî para yardımları yapılmasından ibarettir. Planlı, programlı olmadığı gibi sosyal güvenlik çatısı altında da bulunmamaktadır.
YENİ BAKIM SİGORTASI
Orta Vadeli Programda öngörülen “Bakım Sigortası” belli bir plan ve programa dayalı sosyal sigortalar tekniğine göre işleyen yeni bir sigorta kolu olabilecektir.
Bakım sigortası hızla nüfusu yaşlanan Almanya tarafından 28 yıl önce geliştirilmiştir. Alman bakım sigortası birçok ülke tarafından tatbik edilmektedir.
Alman Bakım Sigortası çalışan ve işverenlerden alınan primlerle birlikte devletin katkısı da söz konusudur.
Bakım hizmetlerinin sadece kamuya ait bakımevleriyle yürütülmesi söz konusu değildir. Bunların yanı sıra özel sektör girişimcilerinin işletecekleri kurumlar da bu hizmeti verebilir.
Ayrıca en önemli ayağını bakıma muhtaç kişiye evde yakınları ya da profesyonel hizmet sunan kişiler tarafından verilmesi şeklinde olabilir. Evde bakım hizmetleri aynı zamanda muhtaç kişinin ruh sağlığı açısından da ehemmiyet arz etmektedir.
Son olarak bakım sigortası açısından ülkemiz maalesef çok geç kalmıştır. Bu sebeple hiç zaman kaybetmeden mezkûr sigorta kolunun ivedi olarak yürürlüğe konması gerekmektedir.