Yüksek emeklilik maaşında prime esas kazançlara dikkat!

Hâlen çalışmakta olan çok sayıda okurumuz yüksek emeklilik maaşı almak için özellikle nelere dikkat edilmesi gerektiğini sormaktadır.

 

Lafı dolandırmadan sosyal güvenlik uygulamalarında yüksek emeklilik aylığı bağlanmasında belirleyici olan ana faktörün çalışırken SGK’ya ödediği primlerin matrahını teşkil eden prime esas kazançlar olduğunun altını çizelim.

 

SGK uygulamasında prime esas kazançlar, yasal olarak prim ödeme gün sayısına göre tespit olunan prime esas kazanç alt sınırının altında, üst sınırının da üstünde olmaması gerekmektedir.

PRİME ESAS KAZANÇLARIN BELİRLENMESİ

Sigortalılık süresindeki primi ödenmiş her takvim yılına ait kazanç, özel ve kamu sektörü için geçerli olan yıl kavramına göre belirlenmektedir.

 

Bu nedenle, sigortalının sektör değişikliği tarihine ait takvim yılının başlangıcı, değişiklik tarihinden önceki; sonu ise bu tarihten sonraki sektöre ait takvim yılı kavramına göre tespit edilmektedir.

 

SGK (5510 S.) Kanun uyarınca yapılan hizmet borçlanmalarında seçilen prime esas kazanç, borcun ödendiği tarihteki prime esas asgari kazanca oranlanmaktadır. Bu oran, borçlanmaya esas ilgili ayın prime esas asgari kazancı ile çarpılmaktadır.

 

Bulunan tutar, borçlanmaya esas süredeki ilgili ayın prime esas kazancı kabul edilmektedir. Ancak hesaplanan prime esas kazanç hiçbir suretle o ayın prime esas azami kazancını geçmemektedir.

 

Mezkûr Kanuna göre birden fazla sigortalılık hâline tabi hizmetlere ilişkin prime esas kazançlar, 4/1-(c) kapsamındaki sigortalılık statüsüne tabi süreler hariç yürürlükteki prime esas kazanç üst sınırını geçmeyecek şekilde ilgili takvim yılı kazancı olarak alınmaktadır.

BAĞ-KUR’UN SSK’YA SAYILMASI

Sigortalılık hâllerinin çakışmasından dolayı Kanunen 4/1-a (SSK) kapsamındaki sigortalılığı esas alınanlardan, yazılı talepte bulunmak ve kanunun prime esas kazanç alt sınırı ve üst sınırına ilişkin hükümler saklı olmak kaydıyla, esas alınmayan 4/1-b (Bağ-Kur) statüsü kapsamında talep tarihinden itibaren prim ödeyenlerin bu şekilde ödenen primleri, uzun vadeli sigorta kollarından sağlanan yardımlar yönünden 4/1(a) kapsamında sigortalılık statüsünde değerlendirilmektedir. 

 

Bu uygulama 01/Mart/2011 tarihinden itibaren uygulanmakta olduğundan bu tarihten itibaren bu kapsamda ödenen primlere göre, gerek 4/1-(a), gerek 4/1-(b) gerekse 4/1-(c) kapsamında aylık bağlanırken prime esas kazanç alt ve üst sınırları arasında olmak şartıyla 4/1-(a) ve 4/1-(b) statüsündeki kazançların tamamı dikkate alınacak olup, prim gün sayıları yönünden ise 30 günü geçmeyecek şekilde 4/1-(a) ve 4/1-(b) statüsündeki prim gün sayıları dikkate alınacaktır. Bu uygulama, malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları için geçerli olmaktadır...

 

Aynı dönem için 4/1-(a) ve 4/1-(b) kapsamında prim ve prime esas kazanç olması durumunda 4/1-(a) kapsamında 30 günden az prim gün sayısını 30 güne tamamlayan 4/1-(b) kapsamındaki hizmet süreleri, yaşlılık aylığı bağlanacak statünün tespitinde 4/1-(a) ve 4/1-(b) prim ödeme gün sayısı ayrı ayrı değerlendirilecek, malullük ve ölüm aylığı uygulamasında ise son statüye göre değerlendirme yapılarak 4/1-(b) kapsamında malullük ve ölüm aylığı bakımından değerlendirilecektir. 

 

Emeklilik talep veya ölüm yılı ile bundan bir önceki yıl hariç olmak üzere, her takvim yılına ait prime esas kazanç, kazancın ait olduğu takvim yılından sonra tahsis talep veya ölüm tarihine kadar geçen her takvim yılında, her yılın güncelleme katsayısı ile artırılarak güncellenmektedir.

 

Tahsis talep veya ölüm yılı ile bundan bir önceki takvim yılı kazancı da dâhil edilerek, güncellenen kazançların toplamı alınmaktadır.

 

Kazançlar toplamı, sigortalılık süresindeki (karma aylık hesaplama yönteminde 2008/Ekim (dâhil) sonrasındaki) toplam prim ödeme gün sayısına bölünerek, ortalama günlük kazanç (OGK) bulunacaktır: (OGK=Güncellenen Kazançlar Toplamı/Toplam Prim Ödeme Gün Sayısı)

PRİME ESAS KAZANÇLAR NASIL ARTIRILIR?

Buraya kadar prime esas kazançların emeklilik işlemlerindeki yeri ve önemini irdeledik.

 

Peki prime esas kazançlar nasıl artırılabilir? Çalışanlar için elbette yüksek maaşlı işlerde çalışmak büyük önem taşımaktadır. Ayrıca fazla mesai ücretleri, resmî ve genel tatil ücretleri ile diğer prime tabi kazançlarının SGK’ya bildirilip bildirilmediğinin takibi mühimdir. İşverenin eksik kazanç bildirmesi hâlinde ise bu durum SGK’ya bildirilerek hak kayıplarının önüne geçilebilir.

 

Bağ-Kur’lular ise kendi kazançlarını kendi arzularına göre beyan etmekte olduklarından imkânları varsa yüksek kazançlar üzerinden bildirim yapmalarının lehlerine olduğu söylenebilir.

 

Asgari ücret üzerinden kazanç bildirimlerinin ise en düşük emeklilik aylığı bağlanmasına sebep olduğunu hatırlatalım…