Ah Sudan vah Sudan!..

Bölünmeden önce, Afrika kıtasının en geniş (iki buçuk milyon km2) topraklarına sahipti…

 

Şimdiki hâlde dahi, 1.886 bin km2’lik genişliğiyle Afrika’nın üçüncü, dünyanın 16. büyük devleti. Nüfusunun yüzde 90’ı Müslüman…

 

Ne yazık ki, Mısır’a hâkim olan Kavalalı Mehmet Ali Paşa’nın; 19. Asır başlarındaki (1820’ler) yanlış politikaları sonucu, tam iki yüzyıldan beri, Sudan (Eski adıyla Bilâd-us-Sudan), klasik İngiliz emperyalizmine maruz kaldı. İngiltere tarafından 19. Asır sonunda (1899) kendi işgal edilip, sömürgesi olan Mısır’ın kontrolüne teslim edildi. O tarihten itibaren Sudan 57 sene sürecek bir bağımsızlık mücadelesine girişti…

 

Nihayet 1956 yılında bağımsızlığına kavuştu. Fakat ne yazık ki, emperyalist güçler Sudan’ı rahat bırakmaya niyetli değildi.

 

Çünkü bağımsızlıktan daha bir yıl önce 1955’te, birinci iç savaş başlatılmıştı bile… 17 sene devam eden bu iç savaş 1972’de sona erdi. Velakin Sudan’ı fazlasıyla örselemişti…

 

Nitekim içeride yönetim sistemi bir türlü oturtulamıyordu. Bu yüzden askerî darbeler ve müdahaleler peş peşe sökün ediyordu. Altmış yedi yıllık siyasi tarihinde, tam on dört defa darbe ve askerî müdahalelere maruz kaldığını hatırlatalım ki, Sudan’ın yaşadığı felaketler tam olarak anlaşılsın. Ne hazindir ki, emperyalist güçler yalnız darbe tezgâhlamakla yetinmiyordu. Daha büyük fitneye, ülkeyi parçalanmaya da götürecek iç savaşa sürüklüyordu. 1983 yılında ikinci defa iç savaş başladı ve tam 22 sene devam etti…

 

2005 yılında, ülkenin bölünmesine fiilî hazırlık olmak üzere iç savaş bitirildi. Ve 2011’de Sudan fiilen ikiye bölündü. En zengin petrol yataklarına sahip topraklarında kurdurulan Güney Sudan devleti de, o gün bugündür bunalım, iç karışıklık ve çatışmalardan başını kaldıramıyor…

 

Eski Devlet Başkanı General Ömer El Beşir, çeyrek asır boyunca Sudan’ın bölünmesini engellemeye çalıştı, ama başaramadı. Neticede Uluslararası Ceza Mahkemesi, savaş suçu işlediği gerekçesiyle El Beşir hakkında tutuklama kararı da çıkardı!.. El Beşir, emperyalizme karşı mücadele etmenin bedelini şahsen ödedi ve otuz yıllık yönetimi, 2019 yılında askerî darbe ile devrildi. Devrildikten sonra evinde yüz otuz milyon dolar para yakalandığı gibi haberler yayıldı. Hâlen kara para aklamak dâhil hakkında birçok dava devam ediyor. Bir önceki ara rejim El Beşir’i Uluslararası Ceza Mahkemesine teslim etmeyi kabul etti. Ancak Ömer El Beşir’in taraftarları sert muhalefet gösterdiği için, şu ana kadar beklenen sonuç gerçekleşmedi. Gelgelelim Sudan bu günlerde çok daha büyük bir fitnenin içine düştü. Yakın geçmişte ülkede isyan çıkaran terör çetelerine karşı savaşmak üzere teşkil edilen, Hızlı Müdahale Kuvvetleri (Mahalli dilde Cancavid diye de isimlendirilir), hâlihazırda ülkenin nizami silahlı kuvvetlerine katılmayı reddettiği için, yaklaşık iki haftadır çok ciddi çatışmalar yaşanıyor.

 

Fiilî durum kısaca şöyle: Hâlen ülkeyi yönetme yetkisini elinde bulunduran Askerî Güvenlik Konseyi Başkanı ve Sudan Silahlı Kuvvetlerinin komutanı olan General Abdulfettah El Burhan’a karşı, Cancavidler (Sudan Özel Kuvvetleri) resmen isyan bayrağı açmış durumda. Özel Kuvvetler Komutanı ve aynı zamanda Askerî Konseyin Başkan Yardımcısı olan General Hamdan Daglo, milis kuvvetleri üzerinden devşirdiği gücü kaybetmek istemiyor ve Konsey Başkanı El Burhan ile gırtlak gırtlağa mücadele ediyor! Tabii bunun en ağır faturasını da zavallı Sudan halkı ödüyor. Zaten on yıllardan beri yokluk ve buhranlardan kurtulamayan ülke ekonomisi daha da dibe vururken, on binlerce insan yerini yurdunu terk ederek hayatta kalmaya çalışıyor!..

 

Yukarıda işaret ettiğimiz üzere, Sudan 2011 yılında ikiye bölünmüştü… Fakat sömürgeci güçler, Sudan’ı bir defa daha bölmek için kıyasıya çalışıyor. Aşiret kültürünün hâkim olduğu ülkede, maalesef kitleleri birbiriyle çatıştırmak emperyalistler için zor bir şey değil. Bugün dünyada misyoner faaliyetlerinin en yaygın olduğu ülkelerin başında Sudan gelir. ABD eski Başkanı Jimmy Carter’ın Sudan’da yıllarca, sivil yardım kuruluşları içinde, misyoner olarak çalıştığına dikkat çekmek isterim! Sudan’ın Darfur Bölgesi için, sivil toplum kuruluşlarının faaliyetlerini, merak edenler Google’dan öğrenebilir…

 

Darfur Bölgesinin bırakınız il ve ilçelerini, köy ve mezralarına kadar; en küçük yerleşim birimlerinin dahi nüfusu ve sosyal durumu ile ilgili bilgiler, hayret verici biçimde teferruatlı olarak kayıtlıdır!.. Sadece bu durum bile, Sudan üzerinde oynanan oyunların ne olduğunu anlatmak bakımından yeterince dikkat çekicidir. Evet, hedef Sudan’ı bir kere daha bölmek. Acı olan şu ki, bugünlerde Sudan’ın parçalanmasına çanak tutanlar, bir zamanlar tam tersine isyancılarla çarpışıyordu!