"Çe­ker gi­de­rim!.." Ya da kim git­me­li?

Baş­ba­kan Tay­yip Er­do­ğan, Hin­dis­tan yo­lun­da epey yan­kı uyan­dı­ran bir be­yan­da bu­lun­du: "Se­çim­ler­de ikin­ci par­ti olur­sak ge­nel baş­kan­lı­ğı bı­ra­kı­rım..." de­di. Şim­di Er­do­ğan'ın bu sö­zü tar­tı­şı­lı­yor. Ki­mi­le­ri, "Du­rup du­rur­ken böy­le bir laf ne­re­den icap et­ti?" di­ye so­ru­yor. Sa­yın Dev­let Bah­çe­li de, dün par­ti­si­nin grup top­lan­tı­sın­da şöy­le bir hü­küm ver­di: "Er­do­ğan ba­şa­rı­sız­lı­ğı­na ba­ha­ne arı­yor. Bı­ra­kıp ka­ça­cak..." Sa­yın De­niz Bay­kal ise, ba­şın­dan be­ri Er­do­ğan'ın bu bir ne­vi mey­dan oku­ma­sı­na kar­şı, ses­siz kal­ma­yı ter­cih edi­yor. Bay­kal'ın ses­siz kal­ma­sı­nı da an­la­mak müm­kün. Zi­ra ken­di­si Tem­muz 2007 se­çim­le­rin­den son­ra, ma­ruz kal­dı­ğı şid­det­li hü­cum ve eleş­ti­ri­le­ri, yak­la­şık on gün bo­yun­ca evin­den çık­ma­ya­rak, ya­ni tam an­la­mıy­la ses­siz ka­la­rak sa­vuş­tu­ra­bil­miş­ti... Bay­kal'ın se­çim­ler­de­ki per­for­man­sı­na ba­kıl­dı­ğın­da, ken­di­si­nin pek de mey­dan oku­ya­cak ve­ya Er­do­ğan'ın res­ti­ni gö­re­cek ka­dar ra­hat bir ko­num­da ol­ma­dı­ğı­nı gö­rü­yo­ruz. Da­ha ön­ce par­ti­si­ni ge­nel se­çim­ler­de (1999), ba­ra­jın al­tı­na dü­şür­dü­ğü için ge­nel baş­kan­lık kol­tu­ğu­nu bı­rak­mak zo­run­da kal­mış bir li­der ola­rak, yo­ğur­du üf­le­ye­rek iç­mek du­ru­mun­da. MHP li­de­ri­nin de esa­sen du­ru­mu fark­lı de­ğil. O da 2002 se­çim­le­rin­de par­ti­si­ni ba­ra­jın al­tı­na dü­şür­müş ol­du­ğu için, çe­ki­le­ce­ği­ni açık­la­mış­tı. An­cak da­ha son­ra na­sıl ol­duy­sa, ge­nel baş­kan­lı­ğa de­vam ka­ra­rı al­dı. Sa­yın Er­do­ğan'ın çı­kı­şı, ha­tır­la­na­ca­ğı üze­re da­ha ön­ce rah­met­li Tur­gut Özal'ın "Tek ba­şı­na ik­ti­da­ra ge­le­mez­sek bı­ra­kı­rım..." res­ti­ne ben­zi­yor. Hem Özal'ın hem de Er­do­ğan'ın bu tav­rı, ön­ce­lik­le bir öz­gü­ven­den kay­nak­la­nı­yor. Mer­hum Özal o kes­kin çı­kı­şı ya­par­ken ra­kip­siz­di. Şim­di de du­rum fark­lı de­ğil. Ma­hal­li se­çim­le­re (29 Mart 2009 sa­de­ce dört ay kal­dı. Ya­pı­lan ka­mu­oyu yok­la­ma­la­rı, yi­ne AK Par­ti'yi açık ara ön­de gös­te­ri­yor. Ba­zı spe­kü­las­yon­la­rın ak­si­ne, ik­ti­dar par­ti­si­nin Mart 2009'da, Tem­muz 2007'den da­ha faz­la oy ala­ca­ğı gö­rü­lü­yor. Se­çim­le­re ya­kın ta­rih­te, biz de tah­mi­ni­mi­zi net ola­rak ya­za­rız... Esas me­se­le, ba­şa­rı­sız olun­ca kol­tu­ğu bı­rak­ma mec­bu­ri­ye­ti de­ğil; ge­liş­miş de­mok­ra­si­ler­de ol­du­ğu üze­re, vak­ti ge­lin­ce çe­kil­me­si­ni bil­mek, ya­ni "ta­dın­da bı­rak­ma" er­de­mi­ni gös­ter­mek­tir. İn­gil­te­re'de Mu­ha­fa­za­kâr Par­ti Li­de­ri Mar­ga­ret Thatc­her, üst üs­te üç se­çim ka­zan­dı ve ya­kın ta­rih­te­ki en ba­şa­rı­lı baş­ba­kan­dı. An­cak son dö­nem­de oy­la­rın­da bi­raz azal­ma olun­ca, der­hal kol­tu­ğu­nu bo­şalt­tı. İş­çi Par­ti­si'nin ba­şın­da­ki Tony Bla­ir de, ilk iki dö­nem çok ba­şa­rı­lı ol­ma­sı­na rağ­men, ar­dın­dan ge­len eleş­ti­ri­le­re ve "ar­tık bı­rak­ma­lı­sın" çağ­rı­sı­na he­men ce­vap ver­di ve par­ti li­der­li­ğin­den de, baş­ba­kan­lık­tan da ay­rıl­dı. Av­ru­pa'da ba­şa­rı­sız olup da, li­der­lik kol­tu­ğu­nu bı­rak­ma­yan kim­se­yi pek gö­re­mi­yo­ruz. Bı­ra­kın ba­şa­rı­sız­lı­ğı, ba­şa­rı­lı­lar da biz­de­ki gi­bi ahir öm­rü­ne ka­dar kal­mak­ta ıs­rar et­mi­yor, ede­mi­yor. Bi­zim ül­ke­miz­de ise, böy­le alış­kan­lık­lar ve ol­gun dav­ra­nış­lar ne ya­zık ki gö­rül­mü­yor. Bir tek Er­dal İnö­nü ken­di is­te­ği ile çe­kil­di ama, o da za­ten ba­şa­rı­lı ola­ma­mış­tı!.. Tür­ki­ye'de bir de si­ya­sî par­ti­le­rin al­ter­na­tif li­der­ler ye­tiş­ti­re­me­me has­ta­lı­ğı var ki, bu te­mel­de ve doğ­ru­dan par­ti içi de­mok­ra­si ile ala­ka­lı. Tek ki­şi­ye mah­kum par­ti­le­rin, li­der(ler) ye­tiş­tir­me­de­ki kı­sır­lı­ğı; esa­sen on­la­rın po­li­ti­ka ve hiz­met üret­mek­te­ki ba­şa­rı­sız­lı­ğı­nın de­li­li­dir. Par­ti içi de­mok­ra­si me­se­le­si­ne ge­lin­ce, o apay­rı ve ge­niş bir ko­nu. Müs­ta­kil ola­rak ele al­mak la­zım.