O­ba­ma ve te­miz e­ner­ji po­li­ti­ka­sı

ABD'nin ilk Af­ri­ka kö­ken­li Baş­ka­nı Ba­rack Oba­ma'nın, Çin asıl­lı fi­zik­çi Ste­ven Chu'yu ener­ji ba­ka­nı ola­rak ata­ma­sı içe­ri­de ve dı­şa­rı­da bü­yük yan­kı yap­tı. Chu, Bir­le­şik Dev­let­le­rin Çin kö­ken­li ilk ba­ka­nı ola­rak bi­li­ni­yor. Si­yah de­ri­li Baş­ka­nın 'Sa­rı Irk'tan bir ki­şi­yi, ba­kan ola­rak ka­bi­ne­si­ne al­ma­sı; et­ni­si­te açı­sın­dan il­ginç ge­le­bi­lir. Ama bir si­ya­hi­nin en önem­li kol­tu­ğa gel­me­sin­den son­ra, bu o ka­dar da önem­li de­ğil ar­tık. Ni­te­kim Oba­ma, ti­ca­ret ba­kan­lı­ğı­na da, Be­yaz Ame­ri­ka­lı­la­rın "La­ti­nos" de­dik­le­ri fa­mil­ya­ya men­sup bi­ri­ni, Ni­ka­ra­gu­a men­şe­li Pa­ul Ric­hard­son'u ta­yin et­miş bu­lu­nu­yor. Ste­ven Chu'nun asıl dik­kat çe­ken ta­ra­fı, Oba­ma'nın ener­ji po­li­ti­ka­sı ile il­gi­li. Çün­kü Oba­ma'ya gö­re, ABD için en önem­li me­se­le­ler­den bi­ri; ener­ji ala­nın­da­ki ba­ğım­sız­lık ve gü­ven­lik... 20. yüz­yıl Ame­ri­ka'nın bi­rin­cil ener­ji kay­na­ğı ola­rak pet­rol için iz­le­di­ği çe­tin po­li­ti­ka­lar­la geç­ti. Mev­cut tek­no­lo­ji ile, 21. Yüz­yıl­da ABD'nin dış kay­nak­lı (özel­lik­le Or­ta Do­ğu) pet­ro­le ba­ğım­lı­lı­ğı da­ha da ar­ta­cak. ABD uzun za­man­dan be­ri al­ter­na­tif ener­ji kay­nak­la­rı ko­nu­sun­da AR-GE ça­lış­ma­la­rı­nı sür­dü­rü­yor. 1973 yı­lın­da­ki pet­rol kri­zi sı­ra­sın­da, Prof. Ne­jat Ve­zi­roğ­lu, Mia­mi Üni­ver­si­te­si Te­miz Ener­ji Ens­ti­tü­sü­nü ku­rup ba­şı­na geç­miş­ti. Ha­len bu ala­nın dün­ya­da­ki bir nu­ma­ra­lı is­mi olan Prof. Ve­zi­roğ­lu, Tür­ki­ye için de çok önem­li bir hiz­me­ti ger­çek­leş­tir­di. Ve­zi­roğ­lu'nun gay­ret­le­ri so­nu­cun­da, 2003 yı­lın­da T.C. Ener­ji Ba­kan­lı­ğı ile BM En­düs­tri­yel kal­kın­ma Teş­ki­la­tı (UNİ­DO) ara­sın­da ya­pı­lan an­laş­ma ile; Tür­ki­ye'yi Hid­ro­jen Ener­ji­si­nin üs­sü ha­li­ne ge­ti­re­cek Ulus­la­ra­ra­sı Hid­ro­jen Ener­ji­si Tek­no­lo­ji­le­ri Mer­ke­zi (IC­HET)'nin İs­tan­bul'da ku­rul­ma­sı sağ­lan­dı. An­cak Tür­ki­ye'de­ki bü­rok­ra­si­nin kla­sik işi yo­ku­şa sür­me has­ta­lı­ğı se­be­biy­le, bu mer­ke­zin tam ola­rak fa­ali­ye­te geç­me­si iş­lem­le­ri bir tür­lü ik­mal edi­le­me­di. Ener­ji Ba­ka­nı Hil­mi Gü­ler'in bü­tün iyi ni­ye­ti­ne rağ­men, bah­se ko­nu mer­kez için ku­ru­la­cak kam­pü­se ye­ter­li ve uy­gun ara­zi bi­le te­min edi­le­me­di. Ne­jat Ve­zi­roğ­lu da, gö­re­vi yar­dım­cı­sı­na bı­ra­kıp ABD'de­ki kür­sü­sü­nün ba­şı­na dön­dü... 1997 yı­lın­da, çe­kir­dek fi­zi­ği ala­nın­da yap­tı­ğı ça­lış­ma­lar­la No­bel Ödü­lü al­mış olan ve da­ha son­ra da Ka­li­for­ni­ya Üni­ver­si­te­sin­de te­miz ener­ji ko­nu­sun­da çok önem­li AR-GE ça­lış­ma­la­rı yap­mış olan Ste­ven Chu'nun ABD ener­ji ba­kan­lı­ğı­na gel­me­si, il­gi­li bü­tün ke­sim­le­ri he­ye­can­lan­dır­dı. Zi­ra hem ener­ji ala­nın­da­ki tek­no­lo­ji dev­ri­mi­nin dün­ya­da yol aça­ca­ğı bü­yük eko­no­mik ve ti­ca­ri ha­re­ket­li­lik, hem de kü­re­sel ısın­ma ile il­gi­li Ame­ri­kan po­li­ti­ka­la­rın­da mey­da­na ge­le­cek de­ği­şik­lik­ler önem­li. En geç 2075 yı­lın­da A'dan Z'ye bü­tün sek­tör­ler­de hid­ro­jen ener­ji­si­nin kul­la­nıl­ma­ya baş­la­na­ca­ğı bek­le­ni­yor... Bu ara­da, Mr. Chu'nun çev­re po­li­ti­ka­la­rı ile il­gi­li çok en­gel­le­ri var. On­lar da baş­ka ya­zı­ya...