O­ba­ma'nın ka­bi­ne­si...

21 Ocak 2009'da gö­re­vi dev­ra­la­cak olan, ABD'nin ye­ni Baş­ka­nı Oba­ma; ka­bi­ne­si­nin en önem­li isim­le­ri­ni, ön­ce­ki gün Şi­ka­go'da açık­la­dı. Bir­le­şik Dev­let­ler'de Baş­kan ve yar­dım­cı­sın­dan son­ra ge­len üç önem­li isim, Sa­vun­ma Ba­ka­nı, Dı­şiş­le­ri Ba­ka­nı ve Gü­ven­lik Baş­da­nış­ma­nı­dır. Sa­vun­ma Ba­kan­lı­ğı­nı özel­lik­le öne al­mak ge­re­ki­yor. Çün­kü ha­len iki ay­rı ül­ke­de (Irak ve Af­ga­nis­tan) sa­vaş ha­lin­de olan ABD için en önem­li üçün­cü kol­tuk ora­sı... 9 Ka­sım 2008 ta­rih­li ya­zım­da, Oba­ma'nın ABD'nin ilk si­yah de­ri­li baş­ka­nı ol­ma­sı­nın çok bü­yük bir de­ği­şim ol­du­ğu­nu an­cak; onun da Ame­ri­kan Ku­ru­lu Dü­ze­ni "Es­tab­lish­ment" ve bu dü­ze­nin kır­mı­zı çiz­gi­le­ri çer­çe­ve­sin­de ha­re­ket ede­ce­ği­ni, zi­ra bu çiz­gi­le­rin dı­şı­na çık­mak is­te­yen­le­rin ba­şı­na pek iyi şey­ler gel­me­di­ği­ni yaz­mış­tım. Sa­vun­ma Ba­ka­nı ola­rak Oba­ma dö­ne­min­de de gö­re­vi­ne de­vam ede­cek olan Dr. Ro­bert Mic­ha­el Ga­tes, her­hal­de "Ame­ri­kan De­rin Dev­le­ti"ni en iyi tem­sil eden isim ol­sa ge­rek!.. Za­ten bun­dan iki yıl ön­ce (18 Ara­lık 2006) Ba­ba Bush ve ABD Es­tab­lish­ment'ın de­la­le­tiy­le Oğul Bush ta­ra­fın­dan Rums­feld'in ye­ri­ne ge­ti­ril­miş­ti. İn­di­ana Üni­ver­si­te­sin­de ta­rih mas­tı­rı ve Ge­or­ge­town Üni­ver­si­te­sin­de de Rus­ya ve Sov­yet­ler Bir­li­ği Ta­ri­hi ala­nın­da dok­to­ra ya­pan 65 ya­şın­da­ki Ga­tes, CI­A'da 27 se­ne pro­fes­yo­nel is­tih­ba­rat­çı­lık yap­tı. En alt se­vi­ye­den teş­ki­la­ta gi­rip en te­pe­ye tır­ma­nan Ga­tes, 1989-1991 yıl­la­rın­da Ba­ba Bush'un Gü­ven­lik Da­nış­man Yar­dım­cı­sı idi. 1991-1993 yıl­la­rın­da da CI­A Baş­kan­lı­ğı yap­tı. CI­A'nın en yük­sek ni­şa­nı­nı üç de­fa alan Ga­tes, "Mil­li Gü­ven­lik Ma­dal­ya­sı"nın ya­nı sı­ra pek çok baş­ka tal­tif­ler de al­dı. CI­A'da­ki dö­ne­min­de do­kuz yıl Be­yaz Sa­ray'da ça­lı­şan Ga­tes, bü­tün bu tec­rü­be­le­ri ile ve ta­bi­i "Cum­hu­ri­yet­çi" kim­li­ği ile Oba­ma'nın en önem­li ba­ka­nı ola­cak. Bu se­çim, Oba­ma'nın tek ba­şı­na yap­tı­ğı ter­cih mi­dir aca­ba? ABD'nin önem­li ol­du­ğu ka­dar en po­pü­ler olan ba­kan­lı­ğı­na da, Oba­ma ken­di par­ti­sin­den kar­şı­sı­na ra­kip ola­rak çık­mış olan Hil­lary Clin­ton'ı ge­tir­di. Ba­yan Clin­ton ise, ki­şi­sel po­pü­la­ri­te­si­nin bü­yük kıs­mı­nı ko­ca­sı Bill Clin­ton'a borç­lu. Aday­lık dö­ne­min­de pek faz­la göz dol­du­ra­ma­yan Hil­lary, bu gö­rev­de de ke­sin­lik­le Con­do­le­ez­za Ri­ce ka­dar bi­ri­kim­li de­ğil. Ri­ce, ön­ce­lik­le bir Rus ve Sov­yet uz­ma­nı ola­rak tır­man­dı­ğı Gü­ven­lik Da­nış­man­lı­ğı gi­bi önem­li bir kol­tuk­tan Dı­şiş­le­ri Ba­kan­lı­ğı­na gel­miş­ti. Hil­lary el­bet­te ba­şa­rı­lı bir avu­kat ve baş­kan aday­lı­ğı­na so­yu­nan id­di­alı bir se­na­tör an­cak, dış po­li­ti­ka­da ne ka­dar ba­şa­rı­lı ola­ca­ğı­nı za­man gös­te­re­cek. Bir di­ğer dik­kat çe­ki­ci hu­sus da şu: Hil­lary en faz­la dış po­li­ti­ka ko­nu­la­rın­da Oba­ma'yı eleş­ti­ri­yor­du... (Ay­rı­ca Hil­lary'nin Irak iş­ga­li­ne des­tek ve­ren De­mok­rat Par­ti­li­ler­den bi­ri ol­du­ğu­nu da ha­tır­la­ya­lım.) Öy­le gö­rü­nü­yor ki, Oba­ma ik­ti­da­rın­da; Se­na­to Dış İliş­ki­ler Ko­mi­te­si Baş­kan­lı­ğın­dan Be­yaz Sa­ray'a ta­şı­nan Baş­kan Yar­dım­cı­sı Jo­e Bi­den, Ame­ri­kan dış po­li­ti­ka­sı üze­rin­de faz­la­sıy­la et­ki­li ola­cak... Ba­rack Oba­ma'nın Gü­ven­lik Da­nış­man­lı­ğı­na ge­tir­di­ği emek­li or­ge­ne­ral Ja­mes Jo­nes, 2003'te ABD Av­ru­pa Kuv­vet­le­ri Ko­mu­tan­lı­ğı­na atan­mış­tı. Türk-ABD iliş­ki­le­rin­de ger­gin­lik­ler ya­şan­dı­ğı dö­nem­de Jo­nes, dö­ne­min Ge­nel­kur­may Baş­ka­nı Hil­mi Öz­kök ve İkin­ci Baş­kan Ya­şar Bü­yü­ka­nıt ile önem­li gö­rüş­me­ler­de bu­lun­muş­tu.