Rektörler nasıl seçilir?!
Böyle bir soruyu sormaya gerek var mıdır? Eğer, Türkiye gibi ne seçime ne de atamaya benzer karmaşık bir sistem, daha doğrusu sözde sistem sözkonusu ise, gerek vardır! Üniversitelerin gerçek anlamda idari ve mali özerkliğe sahip olduğu ülkelerde, dolambaçlı yollar yerine, sade ve sağlıklı işleyen usuller konmuştur. Üniversiteyi yönetecek olan kişi ve kişiler de problemsiz, tartışmasız şekilde göreve gelir ve vazifesini ehliyetle yürütür. Ama bir de bizim üniversitelere bakın!.. Öğretim üyeleri seçimlere katılıp adaylara oy verecek, Üniversite oy oranına göre sıralama yapıp YÖK'e bildirecek. YÖK, oy oranını hiç kaale almayan bir sıralama yapacak. Cumhurbaşkanı da bu sıralamayı kaale almayıp adaylardan birini tayin edecek... İşte bu acayip sistemdir ki, günümüzdeki tartışmalara zemin hazırlıyor. Herhalde, Türkiye Cumhuriyeti ve Avrupa Birliği tarihinde ilk defa bir rektör, Cumhurbaşkanının atama kararına karşı Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinde dava açacak! Ve herhalde bu durum, Türkiye Cumhuriyeti Devleti ile üniversiteleri için parlak bir imaj çizmeyecek... Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer, verdiği kararlarla giderek daha çok tartışma konusu olmaktadır. Halbuki göreve geldiği ilk sıralarda, objektif tavırları ve hukuk kurallarına karşı gösterdiği titizlik sebebiyle vatandaşlar nazarında çok büyük takdir toplamıştı. Ancak zaman geçtikçe bu görüntü büyük ölçüde kayboldu. Cumhurbaşkanının tarafsızlığı ve objektif duruşu konusunda soru işaretleri belirmeye başladı. Öyle ki, Sayın Sezer; Anayasa Mahkemesi gibi çok önemli bir merciye, siyasi parti üyesi bir kişiyi (Av. Özdemir Özok) tayin etmeye karar verecek kadar, belli hassasiyetleri gözardı etti. Neyse ki, CHP üyesi Özok, bu görevi kabul etmeyerek büyük bir yanlışı başlamadan önlemiş oldu... Gazi Üniversitesi eski rektörü, Prof. Dr. Rıza Ayhan'ın önceki günkü basın toplantısı herhalde uzun süre üniversite ve basın camiasında tartışılacaktır. Kendisi de bir hukukçu olan Prof. Ayhan'ın Cumhurbaşkanına yönelttiği ithamlar gerçekten düşündürücüdür. Ve tabii aynı toplantıda Sezer'in yuhalanması da... Evet, Sayın Cumhurbaşkanı, daha önce savunduğu ilkelere açıkça ters düşecek kararlarla hem kendisini hem makamını yıpratmaktadır! 1064 oy almış Rıza Ayhan'ın yerine, 366 oy almış olan Kadri Yamaç'ın tercih edilmesinin hiçbir makul izahı yoktur. Büyük ihtimalle Sayın Sezer, yükselen tepkilere karşı sessiz kalarak, konuyu unutulmaya bırakıp böylece savuşturmaya çalışacaktır. Yahut tepki ve suçlamalara cevap olmayacak sade suya tirit cinsinden bir açıklamayı sözcüsüne yaptırarak karşılık vermeyi deneyecektir. Ama her iki halde de, tartışmalar ve tepkiler dinmeyecek, bitmeyecektir. Her şeyden önce şu çelişkiye bakmak gerekiyor. Dört yıl önce Dokuz Eylül Üniversitesinde, en çok oy aldığı halde YÖK tarafından sıralamaya alınmadığı için, listeyi geri çeviren ve: "EN ÇOK OYU ALAN REKTÖR ADAYLARININ LİSTE DIŞI BIRAKILMASI, YÖK'ÜN ÜNİVERSİTELERİN DEMOKRATİKLEŞTİRİLMESİNİN ÖNÜNDEKİ ENGEL OLDUĞUNU AÇIKÇA GÖSTERMEKTEDİR." diyen Sayın Sezer; şimdi hangi gerekçe ile benzer bir tutumu sergilemiştir? YÖK Kanunu çalışmalarında hükümetle diyaloğa giren Rıza Ayhan, üç katı oy almasına rağmen tercih edilmiyor. Ama aynı konuda hükümete karşı eylem yapan, cübbeleriyle gelip CHP grubunda kürsüye çıkarak siyaset yapan ÖDTÜ Rektörü Ural Akbulut ile Ankara Üniversitesi Rektörü Nusret Aras pekala tercih ediliyor!.. Aynı şekilde, YÖK eylemlerinde; "Kubilay gibi canımızı vermeye hazırız..." diyen ve yukarıda da belirtildiği gibi kendisi için daha önce liste yenilenen Emin Alıcı ikinci defa atanıyor. Peki burada hangi standart geçerli? Milliyet'ten Taha Akyol'un şu tesbitine katılmamak mümkün değil; "Hukuk devletinde sorumsuz yetkiler bile keyfi kullanılamaz." Evet, bu rektörler meselesi daha çok tartışılacak ama, devletin temsil edildiği makamın yıpratılması gerçekten üzüntü verici.