BREZİLYA'da kazan kaynıyor. Yolsuzluk skandalları ayyuka çıktı. Petroldeki büyük gerileme, ülkenin en büyük gelir kaynağını kuruttu. İlk çeyrekte 20 milyar dolarlık kayıp var. Uluslararası kredi kuruluşu Standard and Poor's, Brezilya'nın 7 yıldan beri sahip olduğu yatırım yapılabilir ülke notunu düşürdü. Para birimi real geçen hafta %8 değer kaybedince gelişmekte olan ülke para birimleri dolar karşısında erimeye başladı Türk lirası da aynı potaya girdi. Döviz sepeti 3.24 TL ile yüksek. Ama asıl korku veren gelişme 5 yıllık iflas sigorta primi olan CDS'lerin 3.08'e tırmanması.. Gerginlik artıyor.. Yapılan açıklamalar fırtınanın hızını kesti, ama realden kaçış devam ediyor. Peki neden Brezilya'daki bozulma bizi de etkiliyor? Çünkü Brezilya, Hindistan, Endonezya, Güney Afrika ve Türkiye, yüksek cari açık ve yüksek enflasyon oranına sahip ülkeler arasında yer alıyor.. Bunlara "kırılgan beşli" deniliyor. Birisindeki kötüleşme anında hepsine yayılıyor. Dolar 3.100 TL'yi aşarsa kimse şaşırmasın.
* * *
TÜRKİYE'de merkez bankası FED'i izleyerek, faizleri sabit tuttu. Ama fonlama maliyetini yani bankaların birbirlerine alıp verdikleri faiz oranını %9'a çıkardı. Piyasa yapıcısı bankalara 10.25 olarak uyguladığı faiz oranını kaldırdı. Ama kredi kartlarında en yüksek faiz oranını aylık %2.44, yıllık 29.28 olarak ilan etti. Kredi kartlarında uygulanacak azami gecikme faiz oranı aylık %2.94, yıllık %35.28.. Bankalar %9 faizle borç alıyor, buna karşılık kredi kartı kullananlardan %400 fazlasıyla faiz alıyor. Böyle bir kazanç var mı? Buna resmen "tefecilik" denir. Bankalar %9 ile aldıkları parayı en fazla iki misli satsalar %18 edecek. Ama merkez bankası faiz oranlarını önceden ilan ettiği için, biz buna uyuyoruz, diyerek aradan sıyrılıyorlar. bankaların mevduata verdiği faiz yüzde 12'yi buldu, kredi faizleri yüzde 15'i aştı. Konut kredilerinde faizler katlanarak %20'leri buluyor. Meydanı boş buldular, ortada seçim hükümeti var, benden nasıl olsa hesap sormazlar diyerek har vurup harman savuruyorlar. Bu haksız uygulamayı durdurun.
* * *
AVRUPA'nın en büyük otomobil firması Volkswagen'in ABD'de sattığı araçlarda bilerek egzoz gazı sınırlarını düşük göstermesi, otomotiv sektörünü kalbinden vurdu. Volkswagen 18 milyar euro ceza ödeyecek, şirketin değeri 1 haftada 30 milyar euro düştü. Diğer otomobil firmaları BMW, Seat, Audi aynı potaya girdi. Bunların borsalarda işlem gören hisse senetlerinden büyük kaçış var. Almanya hükümeti, Volkswagen'e sorunu çözmesi için 7 Ekim'e kadar süre verdi. İsviçre, Volkswagen satışını yasakladı.. Volkswagen'in en büyük yatırımcısı olan Katar Devlet Fonunun kaybı daha şimdiden 4.5 milyar dolar. Volkswagen geçen yıl 8 milyar dolar borçlanma tahvili satmıştı. Bunların faizleri yükseliyor.. Avrupa merkez bankası şirketin ihraç ettiği tahvillerin alımını durdurdu. Şirket iflas riski ile karşı karşıya kalabilir. Yıllık ihracatı 1.1 trilyon euro olan Almanya yurt dışına 225 milyar dolarlık otomobil satıyor. İhracat darbe yerse, otomotiv sektöründe çalışan 775 bin kişinin en az yarısı işini kaybetme riskiyle karşı karşıya kalacak. Ekonomi ağır bir darbe yiyecek.
SON SÖZ: Sen misin PKK'yı koruyup kollayan, vatan haini savcıları iade etmeyen.. Al sana kriz!.. Önce mülteciler, ardından otomotiv. Buldun belanı, uğraş dur bakalım!