Avrupa kıvranıyor!
Avrupa ve ABD bankaları can çekişiyor, Türkiye dimdik ayakta duruyor. 2001 krizinde bir mali sistemi yıkıp yeniden inşa ettik. Avrupalı bankaların sermaye yapılarının ne kadar güçlü olduğunu ölçmek için stres testleri uygulandı. Ama bunlar şeffaf olmadığı için göstermelik sınavlardan öteye geçemedi. İşte nitekim bakın bugün tehlike çanları çalıyor. Avrupa Merkez Bankası başkanı Trichet, bu yüzden bankalara acil sermaye arttırmaları çağrısı yaptı. Avrupalı bankalar için Türkiye pazarının çok ciddi bir önemi var. 2008 yılından bu yana Türkiye'den çıkan yabancı banka hemen hemen yok gibi. İtalya, İspanya ve Yunanistan tarafında sıkıntı yaşayan Avrupalı bankalar için Türkiye bir moral kaynağı. Bu bankalar Türkiye bankacılık sisteminde denetim ve gözetim mekanizmalarının iyi çalışmasının avantajını da yaşıyor. Türkiye'de bulunan hiçbir Avrupalı bankanın Türkiye pazarından çıkma eğilimi yok.. Avrupalı bankaların Türkiye'de yürüttükleri faaliyetlerin kendi finansal sürdürülebilirlikleri açısından da önemli avantajları bulunuyor. Türkiye'deki Avrupalı bankalar burada çok ciddi anlamda kârlar elde ediyor. Türkiye'de bulunan bankaların yaşadığı ilk avantaj bu. İkinci avantaj ise Türkiye'deki varlıklarının değerleniyor olması. O yüzden topraklarımız üzerinde kârlı operasyonların önemi gitgide artıyor. Avrupa'nın zayıf bankalarının şiddetle paraya ihtiyacı var. Özellikle İspanyol bankaları ve bunlara borç veren İtalyanlar bankalara yapılan stres testini kıl payı geçti. Bu noktada kurtarma paketleri doğrudan bankalara sermaye enjekte edilecek şekilde tekrar tasarlanmalı. Tüm Avrupa bankaları, sonbahara kadar büyük pazarların açılmaması durumunda likidite kriziyle yüzleşecek. Burada sorunun cevabı geçici finansman garantisi yoluyla tekrar istikrar yakalanması olacak. Bankalardaki mevduatlar bulunduğu devletin garantisine alındı. Euro bölgesinde olan devletin finansman kabiliyetini kaybetmesinden endişe eden tasarruf sahiplerinin paralarını çekmesiydi. Düzenleme otoriteleri, farkında olmadan borç verenlerin elinde daha fazla likit varlık tutmasını teşvik etmek yoluyla siyaset-banka ilişkisini güçlendirdi. Bu ölümcül ilişkiyi ortadan kaldırmak için bankaların tamamen herhangi bir ülkenin tahviline yönelmesine sıkı sınırlamalar getirilmeli. Bütün Avrupa'da tek bir düzenleme otoritesi olmalı. Eğer ilk dört adım yerine getirilirse, siyaset-banka arasındaki duygusal ilişki bütün Avrupa'yı kapsayacak şekilde tekrar gün yüzüne çıkar. Bunun önüne geçmek için ise, bankanın iflası durumunda borç verenlerin reel kayıpla yüzleşmesi gerekiyor. Bunu başarmak için de hiçbir Avrupa devleti hükümet otoritesinin itirazda bulunmadan dinleyeceği Euro bölgesi finansal denetleyicisi tayin edilmek zorunda. (www.necmettinbatirel.com)