Balon patlıyor!

Dünyanın en büyük ekonomisinde açıklanan veriler düzgün görünüyor, ama sadece kâğıt üzerinde. Oysa işler hiç de anlatıldığı gibi iyi değil. ABD toparlıyor, dolar değer kazanıyor, şirketlerin değeri artıyor, hisseleri prim yapıyor, deniyor. Ama madalyonun arka yüzünden korkunç bir gerçek var. Amerika'da kiralar 1 yılda %8 yükseldi, ancak saatlik ücretler sadece %2 arttı. Kiraların yükselmesi talep yoğunluğundan kaynaklanıyor. Bir zamanlar mortgage kredileriyle kira öder gibi ev sahibi olmaya çalışan Amerikan toplumu gelirleri azalınca, tavır değiştirdi. Artık kirada oturan gençler, ana-babalarının yanına taşınıyor. Kira ücretleri arttığı için hane halkları tasarruf yapamaz hâle geldi. Ev sahipliği oranı 20 yılın en düşük seviyesine indi. 2008 yılında konut balonu patladığında ev fiyatlarının %30-50 düştüğünü görenler, artık büyük borç yükünün altına girmek istemiyor, kirada kalmayı tercih ediyor. Büyüme balonu sönmek üzere, neden mi? Bakın, ekonomik daralma döneminden bu yana, istihdam edilen ABD vatandaşının, toplam nüfusa oranı neredeyse hiç değişmedi; İş gücüne katılma oranı ise 36 yılın dip noktasında bulunuyor...

ABD vatandaşlarının %49'u, devlet desteğine muhtaç durumda. Part time (yarım mesai) çalışanların sayısından son 7 yılda %54 artış var. Tam gün çalışanların sayısı ise aynı döneme göre 1 milyon azalmış. Patronlar, finansal kriz öncesindeki döneme göre, %23 daha az maaş ödüyor. Çok enteresan bir gelişme var. İstihdam artıyor, ama yarım gün çalışanların sayısındaki artış ve düşük ücrete rıza gösterenlerin çoğalmasıyla.. İş bulma ümidini kaybetmiş olanların sayısının 2008 krizi öncesine kıyasla 2 kat arttığını görüyoruz. İş bulamayan üniversite mezunlarının yarısı, mezuniyetlerinin üzerinden 2 yıl geçmiş olmasına rağmen ailelerinden hâlâ maddi destek alıyor. Enflasyon hesaba katıldığında, ABD'de ortalama hane halkı geliri, 2007'de olduğundan %8 daha aşağıda.. ABD'de toplam 49 milyon kişi, masaya temel gıda maddelerini koymakta güçlük çekiyor.  Kamu borçlarının kontrol altında olduğu belirtiliyor, ama sadece 2014'de ABD'nin kamu borçları 1 trilyon dolardan fazla artış kaydetti. Ve son bomba: New York Times'in araştırmasına göre, ABD'de ailelerin finansal varlıkları 10 yıl öncesine göre tam %36 azalmış durumda. Şimdi eğri oturup, doğru konuşun. Dünyanın en büyük ekonomisi gerçekten düze çıktı mı? Çok değil 3 ay içinde bu balon patlayacak, hazır olun!