Başarının sırrı

Para politikası enstrümanı olan faiz, borçlanmanın ana unsurudur. ABD ve Avrupa enflasyonu düşürmek için faizi zirveye çıkardı. Ekonomileri küçüldü. Bizde ise tam tersi tablo var. Piyasalar canlandı, tüketim arttı, cari açık büyüdü, fiyatlar tavan yaptı. İşte bunun için faiz yükseltilerek kredileri sınırlandıracak, fiyatlar yükselecek, talep düşecek dolayısıyla enflasyon gerileyecek hesabı yapılıyor. Oysa borç demek faiz demek. Devlet daha fazla faiz ödemek ister mi? Tüketici faiz yükü altında ezilmeye razı olur mu? İhtiyaç kredi faizleri %60’a, kredi faizleri %50’ye ulaşmış durumda. Faizin yükselmesi hem üreticiyi hem de tüketiciyi olumsuz etkiler. Büyüme hızı daralır. Peki kim yüksek faiz istiyor?  Yurt dışından döviz getirerek tahvil bono hisse almak isteyenler. Yani sıcak paracılar. 

 

Tek paralı ülkelerde Merkez Bankası likiditeyi kısarsa, tüketicinin harcamaları azalır. Üretici bu durumda daha az yatırım yapar... Özetle, ekonomi soğur. Ekonomi daralınca da enflasyon düşer. Bu normal bir tedavi yöntemi değil. Türk lirasıyla doların neredeyse eşit olarak işlem gördüğü Türkiye gibi çift paralı ülkelerde Merkez Bankası faizi yükseltince ülkeye döviz girişi artar. Dolar ucuzlar... Tüketici ucuz dolarla daha fazla harcama yapar. İthalatçı ucuz dövizle kazanç sağlar. Ama ihracatçı ağır darbe yer...

 

Sonuç olarak ekonomi ısınır, ama hem enflasyon hem de cari açık yükselir. Yani başa döneriz. Cari açık büyüyünce, dış kaynak ihtiyacı artar. Bu defa yeni faiz artışına gitmek zorunlu hâle gelir. Merkez Bankası’ndan 22 Haziran’daki toplantısında en az 25 baz puanlık faiz artışı talep edenlerin amacı bu. Sütü kaynatıp kaymağını yemek... Peki biz bu acı ilacı içeceğiz, ama kanser hastasına uygulanan kemoterapi gibi vücuttaki hastalıklı bölümler iyileşirken, sağlıklı kısımları zarar görmekten nasıl koruyacağız? Aktif Maliye Politikası uygulayarak... 

 

Vergi oranları artırılırsa kişi ve kurumlara daha az harcanabilir gelir bırakılır böylece toplam talep denetim altına alınmış olur. Kamu harcamaları azaltılır, kişilerin eline daha az harcanabilir gelir bırakılarak talep düşürülür. Ancak bu kararlar ekonomide dengeleri bozmadan istihdam azalışına yol açmadan, kararlı planlı bir şekilde hayata geçirilmelidir. Yeni ekonomi yönetimi 3 acil hedef belirlemiş durumda. Önce teknolojide atılım, sonra katma değerli ürün ihracatını arttırmak ve döviz girişini sağlayarak cari açığı aşağı çekmek. Kısa sürede 100 milyar dolarlık yatırım bekleniyor. Şimşek'in işi kolay değil. Büyük beklentilerle göreve geldi. Başarının sırrı inanç, motivasyon, disiplindir. Planlı çalışacaksın, cesur olacaksın, risk alacaksın, sabredeceksin, mücadeleden asla vazgeçmeyeceksin, taviz vermeyeceksin, pozitif düşüneceksin, kararlı ve disiplinli olacaksın, yeni fikirlere her zaman saygı göstereceksin. Ve zafere ulaşacaksın…