Çevir kazı yanmasın!

Dünya ekonomisi 2008 krizinden bir türlü kurtulamıyor. Gündemin ilk sırasında Avrupa var. Güven ortamı kaybolduğu için piyasalar çok kırılgan bir yapıya kavuştu. Yatırımcılar olumlu haberi hemen satın alıyor. Olumsuz göstergeler karşısında panikleyip hisselerini satıp dolara dönüyor. Çapraz kurlar, petrol, emtia fiyatları, altın ve tahvil faizleri baş döndüren bir hızla aşağı yukarı dalgalanıyor. Avrupa'da sağlam ülke kalmadı. Almanya bile resesyona girdi. Endeksler bir gün %3 değer kaybediyor, ertesi gün %5 yükseliyor. Bu alışılmış bir durum değil. Dolar para birimleri karşısında yükselince borsalar tepetaklak oluyor, dolar değer kaybedince tepki alımları geliyor. Kimsenin beklemeye tahammülü yok. Prim yaptığı anda hisseleri satıyorlar. Türk Lirası Merkez Bankası Başkanının değiştiği 19 Nisan'dan bu yana %22 değer kaybetti. Durmuş Yılmaz doları 1.516 TL ile bıraktı, Erdem Başçı 1.850 TL'ye çıkardı. İki başkan arasında derin politika farkı var. Önceki başkan, düşük kur yüksek faiz politikasını uyguluyordu. Yeni başkan yüksek kur, düşük faiz politikasını tercih ediyor. Dövizin kısa sürede tavan yapması, bütün dengeleri değiştirdi. Üretim maliyetleri arttı, petrol yükseldi. Bireylerin ve şirketlerin borçları kabardı. Dolar her gün prim yapınca, gelecek dönemdeki ödemelerini bugünden yapmaya başladılar. Döviz talebi artınca, her geçen gün bir öncekini arattı. Merkez Bankası döviz satmaya başladı. 50 milyon dolarla başladı, 70'e çıkardı kesmedi, 350 milyon dolar yaptı, TL yine düşük kaldı. İki günden beri 1.35 milyar dolarlık satış ihalesi açıyor, ama hepsini satmıyor. Çarşamba günü 750, dün de 350 milyon dolarlık satış yapabildi. İki günde Merkez Bankasına gelen toplam teklif miktarı tam 3 milyar 830 milyon dolar. Kurlar düştüğü gibi çıktı. Fiyat artışları alevlendi. Zamlar peş peşe geliyor. Elektrik ve doğalgaz zamları bu havayı körükledi. Çekirdek enflasyonun %8 olacağını Merkez Bankası resmen açıkladı. Bu durumda düşük faiz politikası nasıl sürdürülecek? Korkarım filmi başa saracağız. Euro/dolar paritesi 1.30 sente inerse, isterseniz günde 5 milyar dolarlık ihale açın, TL'deki erimeyi durduramazsınız, Dolar 1.90 TL'yi bir çırpıda aşar. Türk Lirası değerliyken yurt dışından ülkeye yağmur gibi dolar yağıyordu, herkesin yüzü gülüyordu. Şimdi kara kara düşünüyor. (www.necmettinbatirel.com)