Dengeler değişti!

ABD, bütçe açıkları 1.3 trilyon dolara dayanınca ve de ülkede tüketim azalınca, dolar musluklarını açtı. Bugüne kadar finansal kağıtlara 1 trilyon dolardan fazla para dağıtan FED, 600 milyar dolarlık Hazine tahvili almaya karar verdi. Program açıklandı. Aralık ayında 105 milyar dolar tutarında Hazine tahvili alımı yapılacak. Tahvillerin 75 milyar dolarlık bölümü Fed'in yeni parasal genişleme programı çerçevesinde olacak, geri kalan 30 milyar dolarlık kısım ise mortgage menkul kıymetlerinden elde edilen gelirin yeniden yatırıma yönlendirilmesiyle sağlanacak. Bernanke piyasaya çıkacak bu paranın ABD ekonomisine kredi olarak döneceğini, böylece iç talebi artıracağını iddia ediyor. Ama para ABD'de durmuyor, faizin yüksek olduğu gelişmekte olan ülkelere akıyor. Avrupa ülkeleri ABD'yi, dengeleri bozmakla suçluyor. Bu tablo Çin'in işine geliyor, zira Dolar zayıfladıkça, Yuan da güç kaybediyor, pazar payını koruyor. Bizim gibi ülkelerin başı fena halde dertte. FED'in piyasalara dağıttığı para, hisse senedi ve tahvillere hücum ediyor. Paralar değer kazanıyor, döviz yerlerde sürünüyor. Bakın 9 ayda cari açık 32 milyar dolara ulaştı. Neden? Aşırı değerlenmiş TL sayesinde ithal malların ucuzlayarak büyük talep görmesinden. Şimdi G-20 liderler zirvesinde bu çarpık düzenin düzeltilmesi bekleniyor. G20'den ucuz yuan ve değer kaybeden dolara ilişkin radikal bir karar çıkmazsa yeni bir sermaye kontrolü rüzgârı başlayabilir. Ülkeler korumacılık zırhını giyer. Dış ticaretlerden ciddi bozulmalar yaşanıyor. 1997 Asya Mali Krizi sırasında eleştirilen sermaye denetimleri, şimdi dolaşıma giren paranın kontrolden çıkması ile uluslararası kuruluşlar tarafından tavsiye edilmeye bile başlandı. Çin bankaların munzam karşılıklarını arttırarak, ilk adımı attı. Malezya ve Tayland'da ihracatçılar spekülatif sıcak para girişinin kısıtlanması için bastırıyor. Güney Kore'de sıcak paranın türev araçlara girmesini kısıtlayacak tedbirler gündemde. Brezilya ve Tayland da sıcak paraya aşırı vergi getirerek azaltmayı amaçlıyor. FED'in sıcak para dalgası varlık fiyatlarını tavana çıkaracak diğer yandan enflasyonu coşturacak. Avrupa'da yüzde 1 faiz iflas kaygılarının yeniden gündemde olduğu bir ortamda sıcak para tehlikesi yok. Ancak Avrupa ucuz Yuan'dan sonra şimdi de ucuz doları ile rekabet ederken zorlanıyor. FED para basmaktan vazgeçmeden dengeler yerine oturmayacak.