Kapalıçarşı’da uzun yıllardan beri parası karşılamadığı için gram altın yerine kuyumculardan 24 ayar külçenin çekilerek astar hâline getirilmiş olanını satın alıyor… Makasla kesilebildiği için ne kadar paranız varsa o kadar gram alabiliyorsunuz. Ancak ayar konusu şüpheli. Bu tamamen alışveriş yapılan kuyumcuya olan güvenle alakalı...
Son günlerde alım satımında artış yaşanan kesme altına yönelik suistimallerin ve kayıt dışılığın önüne geçilmesi için yeni düzenleme yapıldı. Resmî Gazete’de yayınlanan Cumhurbaşkanı kararında kesme altının tanımı yapıldı. Kararda, ‘kıymetli madenin çekilip ince bir şerit hâline getirilerek veya şeridin çeşitli şekil ve ağırlıklarda kesilmesi suretiyle oluşturulan saflık ayarı belli olmayan altının alım satımı yasaklandı. Karara göre, bu işlemi sadece yurt içinde yalnızca bankalar, Bakanlıkça faaliyet izni verilen rafineriler, kıymetli madenler aracı kuruluşları ve Ticaret Bakanlığı tarafından yetkilendirilmiş kuyum işletmeleri tarafından alım satımı yapılabilecek. Bu ismi geçen kuruluşların haricinde yani kuyumcular 24 ayar kesme altın satışı yapamayacak.
Altının silindirlerde ince şerit hâline getirilerek ve müşterinin parasına göre kesilerek satılması birçok sıkıntıyı beraberinde getirdi. Bir defa ayar standardı ve garantisi yok. Bu durumda tüketiciler ürünü satmaya kalktıklarında büyük mağduriyet yaşıyor. Bazı kötü niyetli kuyumcular kesme altınların ayarlarını düşürerek müşteriye satıyor. İnsanlar bilmeden sadece altının rengine ve yumuşaklığına aldanarak alım yapıyordu. Tüketiciler ayar netliği olmayan kesme altını satarken gerçeği öğreniyordu. Ama iş işten geçmiş oluyordu. Saf külçe altın eritilirken, içine bakır ve çinko karışımından elde edilen sarı madenlerin ilave edilerek 24 ayardan düşük bir karışım elde etmek mümkündür. Bunu kimyasal ayar tespiti yapılmadan kimse anlayamaz. Piyasada işlenen kiloluk orijinal altınların üzerine 0.995 damgası vardır. Bu rakam altının saflık derecesini gösterir...
Altında milyem ölçüsü esastır. 1000 milyem tam 24 ayardır. 0.995 milyem altının kilosunda 5 gram bakır var demektir... Bu yüzden kuyumcular sattıkları kesme altınların fiyatını önce gramı 995 ile çarparak saf 24 ayarı bulur, fiyat bununla belirler.
Kesme altının üzerinde 0.995 damgasının bulunmaması ayar konusundaki şüpheleri arttırıyor. Bunu satmak istediğinizde kuyumcuların çoğu düşük fiyat verir, ya da almak istemez. Mal sahibi vatandaş zarar eder...
En gerçekçi yol, bu altını satın aldığınız yere götürüp satmanızdır. Ama önceden alım yaparken ürünün gramı ve fiyatı yazılı olan mutlaka bir evrak isteyin. Böylece zarar etmezsiniz. Aslında böyle kesme altın yerine elinizdeki paraya göre darphanenin baskısı olan ziynet çeyrek ziynet yarım veya kulpsuz ata lira (7,20 gram) alırsanız, Türkiye’nin her yerinde mevcut fiyat üzerinden satış yapabilirsiniz.
Cumhurbaşkanlığı kararı vatandaşın hakkını koruma amacı taşıyor. Halkın zarar etmemesi için gramı ayarı belli devletin bastırdığı altın paraları almaya teşvik ediyor. Üzerindeki ekstra baskı ücreti ile normal fiyatın üzerinde satılan gram altın alımını kesinlikle tavsiye etmiyorum. Zira satarken bu farkı alamıyorsunuz... Büyük sözü dinleyen kazanır...
Necmettin Batırel'in önceki yazıları...
