Oynama çocuk!

Avrupa Merkez Bankası denize düştü, yılana sarıldı. Kırmızı alarm veren yıllık enflasyonun %0.5'e inmesi olağanüstü önlemlerin alınmasına yol açtı. Tarihte ilk defa, faiz sıfırın altına indirildi. Bankalar artık, Avrupa merkez bankasında tuttukları mevduat için bedel ödeyecek. Yani bankalara deniyor ki, paranızı kredi olarak kullandırın, piyasa canlansın... Bankalar da diyor ki; "şirketler benden kredi talep etmiyor ki vereyim".. Görüyorsunuz iki ucu ateşli değnek. Nereden tutarsanız yanıyorsunuz.. Ortadaki resme gerçekçi gözle baktığınızda atılan taşın ürkütülen kurbağaya değmediğini görüyorsunuz. Aslında ana beklenti, Avrupa Merkez Bankasının aynen FED'in yaptığı gibi varlık alımlarına başlamasıydı. Bu konuda adım atılmadığı için net bir açıklama da yapılmadı. Gelişmekte olan ülkelerde bayram havası var. Neden? Çünkü bankalar ellerindeki parayı kullanacak kişileri bulamazsa, bunları dünyada faizlerin yüksek olduğu ülkelerde değerlendirme yoluna gidebilir. Türkiye'de bundan nasibini bol bol alacak. Gösterge tahvile yoğun alım gelmesi bunun en açık ifadesi.. Bakın yıllık enflasyon 9.66 oldu.. Faizler 8.16 düzeyinde... Yani piyasa şu anda siyasi otoritenin istediği indirimi uygulamaya başladı bile. Merkez Bankası'nın 24 haziran'daki toplantısında eli iyice rahatladı.

 

Tasarruf gelirin tüketilmeyen kısmıdır. Gelir arttıkça insanların tasarruf ettikleri miktarlar artar. Tasarruf, bu günkü satın alma gücünün gelecekte kullanılması amacı ile yapılır. Biriken satın alma gücü zenginliğin kaynağını oluşturur. Tasarruf bugünkü yatırımları finanse eden kaynaktır. Bankalar halkın tasarruflarını kendine toplayarak yatırımcılara kredi açar ve ekonomik denge tasarruf yatırım eşitliğinde kurulur. Bu eşitliğin bozulması ekonomideki dinamik dengelere zarar verir. Türkiye'de tasarruf oranı gayri safi milli hasılanın %12'sine düşmüş durumda. Yani insanlar sürekli para harcıyor. Tasarruf oranlarındaki düşme tüketim artışından kaynaklanıyor. Şimdi siz faizi olması gerekenden fazla düşürürseniz, tüketim artışını körükler, yani tasarruf edilen miktarı daha da azaltırsınız. Bu durumda tüketim ithalata yönelir cari açık büyür. Enflasyonun altındaki faiz, tasarruf darboğazını dolayısıyla cari açığın sebebi olur. Türkiye şu anda yatırımları finanse edecek tasarruftan yoksun.. Bu yüzden sıcak paraya ihtiyaç duyuyor. Avrupa'nın tasarrufa ihtiyacı olmadığı için negatif faiz uygulamasından olumsuz etkilenmeyecek. Son söz: Avrupa pastasından  yeteri kadar pay almak istiyorsak, faizleri %8'in altına indirmeyin ve bu hassas dengeyle fazla oynamayın..