Roller değişti!
1 Ocak 2022'de asgari ücret 4.250 TL idi. 13,65 TL'lik kur üzerinden 313 dolar ediyordu. 1 Ocak 2023'te asgari ücret 8.500 TL oldu. 18,65'lik kur üzerinden 455 dolar ediyor. Yani dolar bazında %45'lik artış var. Oysa dolar 1 yılda %36 değer kazandı. Enflasyon 2022 yılını %65 artışla tamamlayacak. Oysa asgari ücretteki artış %100 ile TÜFE’nin %35 üzerinde… Hükûmet işçiyi ezdirmedi, hakkını sonuna kadar fazlasıyla korudu. Şikâyet etmeyin teşekkür edin. Asgari ücretle tam geçim sağlanacak düşüncesini zihninizden çıkarın. Asgari ücret ilk basamaktır. İlk işe giriş maaşıdır. Dört dörtlük bir maaş değildir. Nitelik ve özelliklere göre maaşlar bunun üzerinde tespit edilir. Nitekim öyle oldu, tüm maaş ve ücretler en az %30 en fazla %50 artacak… TÜRK-İŞ Başkanı’nın geçim şartları sağlanamamıştır, ifadesinin geçerliliği yok. Zaten kendisi masada yer almayarak söz hakkını kaybetti. Cumhurbaşkanı Erdoğan 2023’ün ilk yarısında jeopolitik şartlar zorlarsa yeni bir artışın kapısını da açık bıraktı. Hükûmet 3 milyon 300 bin kişiden oluşan asgari ücretlilerden alınması gereken aylık 1.350 liralık vergi gelirinden feragat ederek, 45 milyar dolarlık yükü üstlendi. İşverene de destek %150 oranında arttırıldı, kişi başına 100 liradan 250 liraya çıkarılarak 8 milyar 250 milyon lira ikram edildi. İşçi ve işveren rahat etsin diye 53 milyar dolarlık gelirden vazgeçildi.
Döviz piyasasında ipler artık Merkez Bankasının elinde. Önceden kurlar yükselmesin diye piyasaya satış yapıyordu. Şimdi daha fazla düşmesin diye piyasadan alım yapıyor. Amaç, ihracatçıyı korumak. Merkez Bankası bankalardan döviz topladığı (satın aldığı) için rezervleri sürekli artış gösteriyor. 16 Aralık haftasında toplam rezervler 747 milyon dolarlık artışla 129,5 milyar dolarla 7 yılın zirvesine çıktı. Net uluslararası rezervler 28 milyar 130 milyon dolara tırmandı. Yerli yatırımcı geçen hafta 2 milyar dolar daha sattı. Özellikle kur korumalı mevduattaki büyük çözülmelerin kurlarda sert gerilemesine izin verilmiyor. Bu gelişme iş dünyasını büyük ölçüde rahatlattı. Artık kur endişesi taşımadıkları için rahatlıkla yatırım kararı alarak strateji belirliyorlar. Rusya, Türkiye’nin doğalgaz başta olmak üzere enerji ödemelerini 2024 yılına tehir etti. Bu yüzden bütçe 11 ayda 20,4 milyar TL ile son derece düşük açık verdi. Merkez Bankasının rezervlerinin hızlı artışında bu gelişmenin de büyük payı var. Peki Putin bu güzelliği kim için yaptı? Merkez Bankası yılın son toplantısında piyasa beklentileri doğrultusunda faizi değiştirmeyerek yüzde 9'da tuttu. Metinde "Mevcut politika faizinin küresel talebe ilişkin artan riskler dikkate alınarak yeterli düzeyde olduğu değerlendirildi" ifadesi yer aldı. Fiyat istikrarı ve finansal istikrarın güçlendirilmesi için kararlılıkla atılan adımlarla dezenflasyonist sürecin başlayacağı öngörüldü. Ekonomide güven ortamı güçlendi. 30 Haziran'da %23,36 olan 2 yıllık tahvil faizi bugün 8,18 seviyesine geriledi. 5 ayda %65'lik bir gerileme var. Merkez Bankası faizi tek haneye indirdi ne oldu diyorlar? Hazine bütçedeki açığı çok daha düşük maliyetle kapatıyor. Faiz lobisinin ekmeğinden kesip vatandaşa hizmet olarak dağıtılıyor. Ekonomi böyle yönetilir.
Rekabet Kurulu fahiş fiyat uygulayan 13 tedarikçi firmaya kartel oluşturdukları gerekçesiyle 878 milyon lira ceza verdi. Aynı şekilde zincir marketlere de para cezaları kesiliyor. Hâlbuki bunlara para cezası yerine 3 ay süreyle ürünlerini %30 daha ucuz satma zorunluluğu getirilseydi, hem kandırılan vatandaş ihtiyaçlarını ucuz temin ederek kayıplarının önemli kısmını geri kazanacak, hem de enflasyondaki düşüş hızlanacaktı.