TL nasıl düşer?

ABD Merkez Bankasının ekonomiyi canlandırmak için 8 ayda 600 milyar dolarlık tahvil alım kararı, küresel piyasaları çok olumlu etkiledi, borsalarda ralli var. Zira dolarda aşırı bir değer kaybı yaşandı. Emtia fiyatları yükseldi, petrol yılın zirvesine çıktı. Altının onsu 1365 dolara ulaştı. FED Başkanı Bernanke, bu kararın enflasyona yol açmasını beklemediklerini, şirket tahvil faizlerinin inmesinin yatırımları ön plana çıkaracağını ve tırmanışa geçen hisse senetlerinin tüketicileri zenginleştireceğini, dolayısıyla tüketimin artacağını söylüyor. Düşük dolar sayesinde konut sektörü canlanacak deniliyor. Ama piyasaya çıkan para Amerika'da durmuyor, faizlerin yüksek olduğu ülkelere akıyor. Güney Kore, Çin, Brezilya bu uygulamadan büyük rahatsızlık duyuyor, zira değerlenen paraları ihracatlarını olumsuz etkiliyor. Bu yüzden sıcak para akışını frenlemek için radikal tedbirler alacaklarını açıkladılar. Türkiye'den tık yok... Yurt dışından fon girişi yağmur gibi devam ediyor. TL değer kazanıyor. Niye? Çünkü Türkiye'de ortalama bileşik faiz %7.5 düzeyinde. Avrupa'da %1, ABD'de sıfır-0.25 arasında. Ülkede siyasi istikrar var, hızlı büyüme yaşanıyor, yani risk düşük, getiri de yüksek olunca, para girişi hız kesmeden devam ediyor. Sonuçta TL güç kazanıyor. Bir ülkenin parasının ne kadar değerli olduğu Big Mac endeksinde açıkça görülüyor. Endekste Big Mac sandviçin ABD'deki fiyatı baz alınıyor ve öteki ülkelerdeki satış fiyatı cari kurla dolara çevrilmek suretiyle diğer ülke paralarının dolar karşısında ne kadar aşırı ya da düşük değerli olduğu ölçülüyor. ABD'de Big Mac 3.71 dolara satılırken, Brezilya'da 5.26 ve Türkiye'de 5.06 dolar karşılığında satılıyor. Yani dolara karşı Brezilya Reali yüzde 42, Türk Lirası yüzde 36 oranında aşırı değerli durumda. Big Mac, Çin'de 2.18 dolara satıldığına göre Yuan, dolara karşı yüzde 70 düşük değer taşıyor. İşte bu tablo bizdeki ithalatın neden patladığını ve cari açığın katlanarak büyüdüğünü açıkça gösteriyor. Bu problemin çözümü Merkez Bankasından istendi. Faizi düşür, günlük döviz alım miktarını arttır, denildi. Ama sonuç değişmedi. Bu eğilim devam ederse -ki öyle görünüyor- yerli üretim büyük darbe yiyecek, şirketler için malı ithal edip, satışa sunmak daha cazip hale gelecek. Hükümet sıcak para vergisi getirmediği sürece TL balon gibi şişecek.