TL niye güçsüz?

Türkiye'de döviz kurları yüksek seviyesini koruyor. Herkes soruyor Merkez Bankası bu kadar yoğun müdahale etmesine rağmen, Türk Lirası niye değer kazanmıyor? Doların yükselmesine iki gelişme yol açıyor. Birincisi uluslararası borsalarda dünya para birimleri karşısında yükselmesi. İkincisi faizlerin düşük tutulması. Bakın gösterge olarak kabul edilen merkez bankası politika faiz oranı 5.75'te ama bankalardan tüketici kredisi almaya kalkın, talep ettiğiniz miktara göre yıllık %20'ye kadar varan rakamlarla karşılaşıyorsunuz. İşte resmi faizle, fiili faiz oranı arasında oluşan büyük fark, TL'nin zayıflamasına yol açıyor. Ülkemizde kamu sektörünün döviz açığı yok denecek kadar az. Devletin dış borcu çok düşük seviyede. Bankalar da yurtdışından dövizle borçlanıyor, ama bunlar BDDK tarafından yakın takipte olduğu için kontrol edilebilir düzeyde. Sermaye yeterlilik rasyoları %16 ile %19 arasında. Avrupa'daki bankalar bu yeterliliği %9'da tutmayı büyük başarı olarak görüyor. Bankalardaki kurumsal ve bireysel döviz hesapları 120 milyar dolar civarında. Vatandaş dövizle sınırlı borçlanma yapıyor, ama varlıklarının önemli kısmını döviz olarak tutuyor. İster dolar aşkı deyin, isterseniz, eski alışkanlık deyin. Türkiye'de en büyük döviz açığı olan reel sektör. Yani iş dünyası.. Kurlar yükselince, rahatsız oldular, sonra yapacakları ödemenin karşılıklarını bugünden alıp bir kenara koymak istediler. Döviz yükseldi. Türkiye hızla büyüyor. Büyürken de ara malı ithalatı, akaryakıt ve enerji tüketimi artıyor. Bunlar hep dövizle satın alınan varlıklar. Bankalar döviz kurlarının belirlenmesinde en önemli oyuncu.. Kotasyonları (yani dövize biçtikleri fiyatı) yüksek tutunca ortalık alevleniyor. Talep oluşunca kurlar hızla yükseliyor. Bu durumda Merkez Bankası devreye giriyor ve kurların fazla yükselip panik oluşturmaması için döviz satıyor. Bakın son 1 aylık dönemde 6 milyar dolar sattı, kuru en fazla 5 kuruş aşağı çekebildi. Dolar müdahaleden önce 1.90 TL'ydi, bugün 1.85 TL. Merkez Bankasının döviz rezervlerinin 93 milyar dolardan 85 milyar dolara gerilediği bildiriliyor. Merkez Bankasının elindeki cephane sınırlı. Yılsonuna kadar bu müdahalelere devam edecek olursa, büyük erime görülecek. Bakın kurlar yüksek kaldığı için enflasyon hedefi şaşacak, yılsonundan itibaren faizler artırılmak zorunda kalınacak. O zaman bu mücadelenin ne anlamı var? (www.necmettinbatirel.com)