Ucuz mala hücum!

Resesyon kelimesi son zamanlarda gündemden düşmüyor. İsmini duyunca iki adım geri atılıyor. Resesyon, ülke ekonomisinde görülen uzun dönemli durgunluk ve ona bağlı olarak yaşanan küçülmedir. Resesyona düşmüş ülkelerde tüketim azalır, sanayi yavaşlar, işsizlik yükselir, borsa ve para piyasaları sağlıksız yapıya kavuşur. Bir ülke ekonomisi, üretilen ve tüketilen mal hizmetlerden oluşur. Üretim ve tüketim birbirini besler. Üretim az tüketim çoksa fiyatlar artar enflasyon olur. Üretim çok tüketim azsa fiyatlar düşer deflasyon olur. Üreticilerin en temel hedefi harcadıklarından daha faza gelir elde etmektir. Buna kâr denir. Üretici daha fazla gelir elde etmek için malını yüksek fiyattan satmak ister. Tüketici ise fazla sayıdaki  mal ihtiyacını az para vererek elde etmek ister. Üreticiler bir fiyat tespit ederek ürününü piyasaya sürer. Ancak bu fiyat talep azlığı ya da çokluğu ile netleşir. Yani mala rağbet çoksa fiyat yüksek kalır, aksi halde düşer. Sonuç: malın fiyatını üretici değil tüketici belirler. Yüksek fiyatta ısrar eden malını satamaz, fiyatı düşürmek zorunda kalır, tüketici haklı çıkar.

Burada en önemli kavram taleptir. Belli zamanlarda belli mallara olan ihtiyaç talebi arttırır. Büyüyen ekonomide tüketici talebi artar. Üretim kapasitesi genişler. Hammadde, enerji ve işgücü kullanımı artar, ücretler yükselir. Eline para geçen bunu harcar, ekonominin çarkları daha hızlı döner.  Yüksek ücretlerle çalışmaya başlayan insanların gelirleri, bir başka değişle alım güçleri artar ve bu kişiler daha önce karşılayamadıkları ihtiyaçları da dahil olmak üzere tüketimlerini artırıken, mal ve hizmetler için daha çok ödeme yapmaya da razı olurlar. Bu durum da fiyatların yükselmesine yol açar. Büyüyen ekonomiye sahip  olan ülkelerde insanlar mutludur. Zira cebinde harcayacağı para vardır. Tarih boyunca ekonomik genişleme ( büyüme ) yıllarca devam etmiyor. İnsanlar doyum noktasına ulaşınca, talep azalıyor, durgunluk başlıyor. Bu dengelenme dönemi  uzun sürerse resesyon başlıyor. Alınan önlemler sonuç vermezse yani ülke resesyondan kurtulamazsa depresyona giriyor. Resesyonun birinci ilacı güvendir.  Türkiye'de güven var, borsa rekor üstüne rekor kırıyor. En büyük sıkıntımız yavaş büyüme. Bunu aşmak için formül hazır: üretici fiyatı düşük tutacak, tüketici ucuz mala hücum edecek.