Faiz, paranın fiyatıdır. Merkez Bankası politika faizini %30’a çıkardığı için ticari kredi faizlerinde üst limit, 1,8'lik katsayıya göre yüzde 56,3’ten yüzde 69,3'e yükseldi. İhracat ve yatırım kredileri için de sınır yıllık oran olarak yüzde 43,8’den yüzde 53,9’a çıktı. Paradan para kazanan bankalar bunu sağlamak için yüksek faiz vermek zorunda. Peki topladıkları bu kaynağı nasıl kullandıracaklar? En önemli soru bu… BDDK rakamlarına göre, 8 Eylül’de ticari kredi hacmi 38,4 milyar lira artarak 10,5 trilyon liraya yükseldi. Düşüş değil tam tersi artış var. Şimdilik burada sorun yok. Tasarruf, halkın ihtiyacından fazla biriktirdiği paradır. Bu para geleceklerinin güvencesidir. İleride doğacak ihtiyaçlarını borçlanmadan karşılamak için böyle hareket edilir.
Tasarruf sahipleri için en önemli endişe, alın terinin karşılığının erimesidir. İşte bu yüzden elde edeceği katma değer ile yıllık TÜFE’den daha fazla gelir elde edip etmediğine bakar. Faiz oranı belirlenirken, önce faizden ödenen vergi düşülür. Sonra da kalan faiz ile enflasyon oranı karşılaştırılır. Enflasyon oranı faizden düşük ise, birikimin net getirisi var demektir. Enflasyon net faiz oranının üzerinde ise, birikim enflasyona yenilmiştir. Burada önemli olan faiz ve enflasyon hesabı için hangi dönemin faiz ve enflasyonunun dikkate alınacağıdır. Geçmiş enflasyon ile gelecek enflasyon farklıdır.
2023 TÜFE’si %65 olarak ilan edildi... Yılın bitmesine 3 ay var. Bu yüzden bu rakam dikkate alınmaz. 2024 TÜFE’si için ana beklenti %33... Bütün kararlar bu rakama ulaşmak için hayata geçiriliyor. Yani bugün bankaya yıllık olarak %43 faizle TL mevduat hesabı açarak para yatıranlar gelecek yılın enflasyonunu esas alıyor. Yani 10 puan kazançlı olacaklar.
Faiz yurt içi tasarrufların artırılması için önemli olduğu kadar şimdi yurt dışından döviz çekmek için de çok büyük fırsat kapısı... Dolar girişi artmazsa cari açık büyür, kurlar yükselir. Yabancı sermaye sahipleri faiz oranına, kurlardaki değişime ve ülke riskine bakarak karar verir...
Para Politikası Kurulu faizi 5 puan arttırarak kurlardaki sert düşüşe izin vermedi. Burada ihracatçı korunduğu gibi, yurt dışı fonlara da ülkeye giriş yapmaları için avantaj sağlandı.
5 yıllık ülke risk primimiz 393 düzeyinde. Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in New York’ta ABD’li dev şirket temsilcilerine Türkiye’deki tarihî fırsatlarını anlatarak, 5 yıl süreyle kararlılıkla uygulanacak ekonomik programa tam güvence vermeleri, büyük yatırım furyasına yol açacak...
Bugün 121,5 milyar dolar olan Merkez Bankası rezervleri 150 milyar doları aşarak 200 milyar dolara ulaşacak. Enflasyon eriyecek, halk rahat nefes alacak...