Haramidere sapağı

Saçımdaki beyazları inceleseler, yarısından fazlasının E5 Haramidere sapağında ağarmış olduğu ortaya çıkabilir.

 

Şöyle anlatayım… Torium AVM’yi geçtikten sonra sağa bir sapak var. Bu sapağa girmek için ben daha oraya gelmeden sağa yanaşıyorum. Özellikle akşam saatlerinde burası çok tıkanıyor. Bazen 15-20 dakika bekliyorum.

 

Bu arada sağ şeritte beklememek için soldan basıp giden ve tam sapağın oradan sağa yanaşan araçlar oluyor. Sinyal bile yanıp sönerken utanıyor ama sürücüler gayet rahatlar. Bu arabalar yüzünden benim bekleme sürem genelde iki katına çıkıyor.

 

Bazen bu arabalara hayalimde konuşma balonları ekliyorum ve şu cümleleri görüyorum:

 

Sağ şeritte bekleyen araç sürücüleri! Hepiniz süzme salaksınız! Kurallara uyacağım, kimsenin hakkına girmeyeceğim diye mal gibi bekliyorsunuz. Ama ben sizin gibi salak değilim. Soldan basıp gidiyorum ve beklemeden sağa giriyorum. Sizden bir cacık olmaz!

 

Bu adamlarla bir ortamda oturup konuşsanız muhtemelen sınav sorularını çalan FETÖ’ye, ihaleye fesat karıştıran iş adamına, ekonomiyi düzeltemeyen siyasetçiye, eğitimde istikrarı yakalayamayan bakanlığa ateş püskürürler.

 

Hâlbuki sınav sorularını çalmakla, sağdaki sapağa soldan yanaşmak arasında çok bir fark yok. İhaleye fesat karıştırmakla, ambulansın arka tamponuyla kırıştırmak aynı şey. İki dakika yürümemek için yol ortasına park etmekle, iki kuruş fazla kazanmak için dolandırıcılık yapmak arasında sadece kategori farkı var.

 

Sonuçta hepsi aynı yerde birleşiyor: İnsanları aptal yerine koymak ve hak yemek.

 

İşin kötüsü bu tip insanlar “iş bitirici, pratik zekâlı, tuttuğunu koparan” olarak niteleniyor. Aldığı iltifatlarla hak yemeye devam eden adamın midesi genişliyor. Tuttuğunu kopara kopara civarında ot bitmiyor.

 

Eğitim karnemizi görmek için PISA sınav sonuçlarına veya YKS’deki matematik net ortalamalarına bakmaya gerek yok!

 

Ambulans peşinde ralli yapan, sağdaki sapağa soldan yanaşan, gecenin bir yarısı son ses müzik açarak mahalle aralarında dolaşan ve Haramidere sapağında yol kesen "haramilere" bakın!

 

Ne sapakmış be! Yazarken bile sinirlendim.

 

 

 

 

Hile hurda ve mahcubiyet

 

 

 

 

Bir grup ilkokul öğrencisiyle bir araştırma yapılmış. Masanın üzerine iki tane kutu koymuşlar. Bir kutuda zar var. Diğer kutuda da 1 dolarlık banknotlar.

 

İlkokul öğrencisi çocuklar sırayla gelip zar olan kutuyu açacaklar. Kimse görmeden zar atıp kaç geldiğine bakacaklar. Sonra da yan kutuya geçip attıkları zara göre para alacaklar. İki attıysa iki dolar, altı attıysa altı dolar…

 

İlk turda herkes attığı zar kadar para almış. Ama sonraki turlarda ikinci kutudan altı dolar alan çocukların sayısında ciddi bir artış olmuş. Yapılan hesaplamada, atılan zarların yarıdan fazlasının altı olduğu sonucu ortaya çıkmış.

 

Böyle bir şey mümkün değil tabii. Paralar bitince araştırmada ikinci safhaya geçilmiş ve çocuklarla görüşmeler yapılmış. Sonuç olarak bazı çocukların düşük zar atmış olsa da kimse görmediği için altı dolar aldıkları ortaya çıkmış.

 

Sonradan bu çocukların profilleri incelenmiş. Sonuç şu: Hileye başvuranların akademik başarıları, hile yapmayanlara göre daha düşükmüş.

 

Yapılan görüşmelerde hile yapmayan çocuklar, “İki attığım hâlde altı dolar alırsam anlaşılabilir. Anlaşılırsa öğretmenlerime ve aileme karşı mahcup olurum” gibi endişeler taşıdıklarını dile getirmişler. Diğer çocukların ise böyle bir kaygı taşımadığı ortaya çıkmış.

 

Bu konu ailelerin yetiştirme tarzıyla da ilgilidir elbette ama araştırma başarıya ve zekâya odaklanmış.

 

Bu araştırma aslında bize şunu söylüyor: Dürüstlüğün temelinde mahcup olma kaygısı vardır. Mahcup olma kaygısı da biraz zekâyla bağlantılıdır.

 

O yüzden lütfen hile hurdayla iş yaparak köşe dönen insanların çok akıllı olduklarını düşünmeyin! Aksine dürüstlükten ayrılmak, akılsızlık alametidir.

 

İnsan için şu hayatta elde edilebilecek en büyük kazanç, mahcubiyetini kaybetmemektir.