Esnaf ve ahi kültürü

“Anlarsınız ki, biri geri dönüşüm plastik kullanırmış diğeri yerli malı sağlam plastik...”

 

Esnaf derken ikinci anlamını mesleğinin inceliklerinden yararlanıp bunları karşısındakinin zararına kullanan diye de tanımlıyor TDK...

Yok mu böyleleri, çok var. Özellikle teknik servis olarak çalışanlarda daha sıklıkla rastlanır.

Buzdolabı, bulaşık makinesi, klima ve kombi gibi anlamadığınız işlerde mesela. 1-2 yüz liralık bir tamiratla düzelecek arıza için 800 lira isteyenler. Sineklik yaptırırsınız, biri 1000 lira, diğeri “ben 550’ye yaparım” der. Sonradan anlarsınız ki, biri geri dönüşüm plastik kullanırmış diğeri yerli malı sağlam plastik.

Var bunlar. Buradaki yanlışlık; bunu genele uygulamak, hepsini kötü niyetli saymak.

Mutlaka kul hakkı korkusunu yaşayanlar, dürüstlüğü ve doğruluğu, helal süt emmişliği şiar edinenler de az değil.

Esnaf zor durumda şimdi. Bir sanat kolunda mesleki altın bilezik taşımayanlar için daha da zor. Özellikle emekli olduktan sonra kıt sermayesiyle dükkân açmaya soyunan yaşlılarla mesleksiz gençlerin kiralık dükkânlarda bir şeyler satma gayreti en kötü zamanlarını yaşıyor.

Zaten AVM denen ucubelerin albenisi ve fiyat rekabetinden çok çekti esnaf.

Kendi adıma hiçbir zaman tercih etmediğim kadar bakkaldan, manifaturacıdan, marka olmayan fastfood işletmelerinden alışveriş ediyorum. Hiç ihtiyaç olmasa da öğlenleri akşamları yemek için bir şeyler sipariş ediyorum.

Hatırlayalım ki, esnaf, sosyolojik bir katman olarak semtlerin ve şehrin vicdanı, karakutusu, koruyucu unsurudur.

İçlerinde görmüş geçirmiş olanları kanaat önderleriydi, tavsiyeleri dinlenir, akılda tutulurdu.

Defterlere yazılan hesapların dürüst hafızası, evinizin anahtarının yediemini, okuldan dönen çocuğunuzun hamisiydiler.

En azından 60'lı 70'li yıllarda benim tanıdıklarım öyleydi. Bu dokuyu anıları, hatıratları ve simalarıyla yansıtanlar...

İyilik ve efendilikleriyle, kiminin babası, amcası, dayısı, annesi olan geçmişin saygın esnaf simalarını yeniden yaşatıyor.

Hasretlerin, rahmetlerin ve Allah uzun ömürler versin dileklerinin kaynaş olduğu bu sayfada bir nevi Ahi kültürü devam ediyor.

Sokak sokak, köşebaşlarında, cadde nazarlarında itina ile dolaşılıyor. Hepimizin dimağlarında bıraktıkları hayat hikâyeleri yâd ediliyor...

     Hakan Kınay