Çinli filozof Konfüçyüs

Konfüçyüs, Chou Hanedanlığı döneminde (M.Ö. 1027-256), Hristiyanlığın doğuşundan yaklaşık beş yüz yıl önce yaşadı. Küçük yaşlardayken babası ölünce, annesi tarafından zor şartlarda büyütüldü. Ambar bekçiliği ve kamu arazisi yöneticiliği yaptı ama asıl isteği, Chou Hanedanlığının ilk zamanlarına özgü ahlaki değerleri yaymak, bu hanedanlığın kuruluş döneminde hüküm süren iki kralın (Wen ile Wu) ülkülerini yeniden canlandırmaktı. Ama onun dönemi zorlu bir dönemdi. Chou Hanedanlığının ilk yıllarının ayırıcı özelliği olan siyasal birlik, siyasal güç, hanedanlığı oluşturan kent devletleri arasındaki çatışmalarla, hanedanlıktan olmayan devletlerin yayılmacı saldırılarıyla, dağlarla vahşi bölgelerden gelen göçebe toplulukların akınlarıyla büyük ölçüde örselenmişti. "Konuşmalar" adlı kitap... Konfüçyüs'ün kenti Lu işgalcilerin denetimi altına girmişti. Konfüçyüs, doktrinine güven ve nüfuz sağlayacak bir kamu görevine atanmayı başaramamıştı. Bundan ötürü, benzer beklentiler taşıyıp benzer güçlüklerle karşılaşan diğerleri gibi Konfüçyüs de, küçük bir öğrenci, izleyici topluluğunun eşliğinde gittiği saraylara, yöneticilere hizmet sunarak "gezginci öğreticilik" yapmaya başladı... Konfüçyüs'ün hayat hikâyesiyle kişiliğinin de ona atfedilen doktrinlerin ayrıntılarının da doğruluğundan emin olmak mümkün değil. Kaynaklarda, onun ölümünden sonra geliştirilmiş, kuşkusuz pek çok yönüyle izleyicileri tarafından elden geçirilmiş, zenginleştirilmiş, yeniden düzenlenmiş karma açıklamalar vardır. Benzer şekilde, Konfüçyüs'e atfedilen yazılı özdeyişlerin ona ait olup olmadığını tespit etmek de mümkün değil. Konfüçyüs'e atfedilen deyişlerle düşüncelerin çoğu "Konuşmalar" diye bilinen bir kitapta toplanmıştır... "Beni anlayan kimse yok!" Konfüçyüs düşüncesi, 1583'te Pekin'e yerleşen Cizvit misyonerleri, bu yeni bilgilerini Avrupa'ya aktarıncaya kadar Batı dünyasında bilinmiyordu. K'ung Fu-tzu adını Latinceleştiren de bu Cizvitler olmuştu ve böylece bu büyük bilge, dünyanın pek çok yerinde Konfüçyüs adıyla tanındı. Konfüçyüs'ün son sözleri şunlar oldu: "Beni anlayan hiç kimse yok. Beni üstad olarak kabul eden hiçbir hükümdar çıkmadı!"