-Düşünen Beyinler Atölyesi-

Doğru anlamada dört husus ve test üretme... Anahtar kelimelerden oluşan özet cümle, bir metnin doğru anlaşıldığının; duyguyu taşıyan ana fikir ise o metinden bir ders-mesaj çıkarıldığının karşılığıdır. Şimdi, bir örnek paragraf üzerinde, doğru anlamadaki bu dört hususu bir test üreterek uygulayalım:

 

Örnek Paragraf: Yazı deyince akıllara önce ne gelir? Çok kişi, bilgiyi geleceğe onunla taşırız, diye düşünür. Doğru da bu kadarcıkla kalınsa iyi. O koskoca medeniyetleri nasıl kurduk, gelişmeleri sonralara kuşlar uçarak mı taşıdı? Bugünleri neye borçluyuz? Sor da sor. Onca bilgi paylaşımı nasıl gerçekleşti? Kısacası, “Buz üstüne yazı yazılmaz, taş üstüne yazı yazılır!” der tarihimiz. Sözle anlatılanlar kaybolur fakat yazılı belgeler hep kalıcıdır.

 

Analiz: 1. Anahtar Kelimeler: (Nasıl bulunur? Neler olmasaydı bu paragraf yazılmayacaktı? sorusu sorulur.) 1) yazı, 2) bilgi taşıma, 3) medeniyet, 4) söz değişir, 5) yazılı belge aynıdır.

 

2. Özet: (Bu anahtar kelimeler, tek cümle içinde yazılır.) Medeniyetin bilgileri, sözden ziyade yazılı belgelerle kalıcıdır. 3. Duygu: (Paragraftaki ders-mesaj verici duygu nedir?) Yararlı olmak 4. Ana fikir: (Duyguyu, tek cümle içinde kullanmalı.) İnsana yararlı olan hususlar daima korunmalıdır. Bir Adet Test Üretme: Parçanın ana düşüncesi aşağıdakilerden hangisidir?

 

A. Yazı, bilgileri geleceğe taşır. B. İnsana yararlı olan hususlar daima korunmalıdır. C. Medeniyetlerin gelişmesinde yazı önemli rol oynar. D. Yazı, geçmişle gelecek arasında bir köprüdür. E. Yazı, sözden üstündür.

 

     Rıdvan Üzel-T. Dili ve Ed. Eğitim Bilim Uzmanı

 

 

 

 

 

 

 

ŞİİR

 

 

 

     Geçer ömür yel gibi

 

 

 

Yaş olmuş altmış bir, siyah saç sakalım firarda

 

Beyaz kar yağmış başa sakal desen beyazdan

 

Acılar tırtıklıyor her yanımı bak tenhadan

 

Göç davulları çalıyor, ses geliyor berzahtan

 

 

 

Yaş yetmiş bir, telefon çalmıyor eskisi gibi,

 

Dost ahbaplar akrabalar uzak oldu el gibi,

 

Ömür geldi geçti sanki hızlı esen yel gibi,

 

Mevki makam şöhret hepsi akıp gitti sel gibi.

 

 

 

Yaş seksen bir ağrılar çoğaldı yaralar azdı,

 

Eczadaki rızık arttı, pazardaki azaldı

 

Sevmenin sevilmenin fazlaca kalmadı tadı,

 

Fazıl’ın dediği gibi vefa gayrı semt adı.

 

 

 

İhlas sadakat mertliğin yalnızca namı kaldı

 

Âlemde hoş hasletlerin yalınız yâdı kaldı

 

Orhan uyan mihmansın, bak gelenlerden kim kaldı

 

Vefası yok bu dünyanın, mal dediğin harda kaldı.

 

 

 

     Orhan Yavuz Ejder/Akhisar-Manisa

 

 

 

 

 

 

 

SAĞLIK OLSUN

 

 

 

KOLESTEROL: Her ne kadar yüksek kolesterolü düşürmeye çalışsak da kolesterol vücudun olmazsa olmazlarındandır. Kolesterol bütün vücut sistemlerinin doğru çalışmasını sağlayan bir yağ asididir. Esas olarak hücre zarında bulunur. Bu sebeple vücudun yapıtaşı olan hücrenin, yaşaması için en önemli yapı olan hücre zarı bütünlüğünün korunmasına imkân sağlar. Bunlar cilt, solunum sistemi, dolaşım sistemi, beyin ve diğer organlardır. Bu sistemlerin sağlıklı çalışması için vücudun kolesterole ihtiyacı vardır. Ancak kanda kötü kolesterol miktarı yükseldiğinde, bu kolesterol damarların iç yüzeyinde plak adı verilen maddeye dönüşür ve damarları tıkar ise bunun sonucunda da damar sertliği, kalp krizi, felç gibi durumlar ortaya çıkabilir. Kötü kolesterolü düşürmek için haftada en az 3 gün yarım saat yürümek, mevcut ağırlığımız eğer fazla ise ilk etapta en az yüzde 10’unu vermek, kan şekeri ile tansiyon değerlerini normale çekmek önemlidir. [www.turkiyehastanesi.com]