Kitap okumak üzerine...
5 Eylül 2022 02:00 | Güncelleme :2 Ekim 2023 19:45
1. Okuduğumuz kitapların, nitelik ve nicelik yeterliliklerinin yanı sıra, tercih edilme seçenekleri de bulunmalıdır.
2. Basılmış kitapların, kâr-zarar hesabı kadar, fikrî ve kültürel sahadaki denetimi de güçlü olmalıdır.
3. Kitap okumak, ''deli adam işi'' olmamalı; aksine ''akıllı adam işi''ne dönüştürülüp ''okuduğunu anlama, anladığını anlatabilme'' becerisiyle bütünleşmelidir.
4. ''Deliler gibi okuyun''dan maksat, ''dağda bayırda, ne bulursan okuyunuz”dan ziyade, ''kültür düzeyini artırıcı yöntemle oku'' olmalıdır. ''Okuma yöntemleri'' de kişinin ''zekâ, yetenek ve ihtiyaç düzeyi''ne göre şekillenir.
5. Okurken satır altı çizmede siyah-renkli kalemler, sayfa ayracı, vb. telefonlu okumada farklı tuş seçenekleri (not alma gibi) kullanılabilir.
6. Genelde, ''klâsik'' okuma yöntemini zaman zaman değiştirebilirsiniz. Mesela, kitabın ''İçindekiler'' sayfasında, ilginç gelen başlığı seçip kitabın ortasına bir dalış neden olmasın?
7. Önemli olan, okunan kitabı, ''okunabilirlik keyfi''ne dönüştürebilmektir.
8. Çeşidine göre (akademik, kültürel, meraklı, not almacı, öğrenici vb.) uygulanan okuma tarzı, ''hızlı, yavaş ve keyifli okuma'' biçiminizi belirleyecektir.
9. ''Çok okuyan'', gerektiğinde, ''hızlı okuyan'' olmalıdır. Bunun için de ''göz gezdirme, göz kaydırma'' becerisini geliştirmelidir.
Belirleyeceğiniz ''kişisel okuma yönteminiz'', sizi başarıya ulaştıracak çok önemli emeklerinizden birisidir. Keyifli okumalar…
Okuma çeşitleri: 1. Kültür için okuma (sessiz, hızlı) 2. Düşünerek okuma (yavaş, analitik, aktif, analizci, tahlilî): a) anahtar kelime bulma-özet çıkarma; duygu bulma-ana fikir çıkarma, b) test üretme, proje geliştirme 3. İlmî okuma (akademik, teknik) 4. Not alarak okuma 5. Tartışmacı, eleştirel okuma 6. Sanatsal, sesli okuma (tiyatral, vurgulu, tonlu)
Rıdvan Üzel
ŞİİR
HAKÎKAT
Peşinden koştuğun yalan dünyada,
Her şey ihtimaldir, ölüm hakikat.
İster bir fakir ol, milyoner ya da,
Her şey ihtimaldir, ölüm hakikat.
Avuç avuç altın olsa elinde,
Hepsi tükenecek günün birinde,
Kimlerindi onlar, ta evvelinde,
Her şey ihtimaldir, ölüm hakikat.
Saat alırsın da, zaman alınmaz,
Parayla her şeye sahip olunmaz,
Köyde bulunur da, bey de bulunmaz,
Her şey ihtimaldir, ölüm hakikat.
Kibirlenme, yol geçmeyen dağ olmaz,
Elindekin vermedikçe çoğ olmaz,
Tebessümün yoksa başın sağ olmaz,
Her şey ihtimaldir, ölüm hakikat.
Gıyabî, aldın mı dersi âlimden?
İbret alsın, seni gören hâlinden,
Kaçamazsın imkânı yok ölümden,
Her şey ihtimaldir, ölüm hakikat.
Mustafa Özkahraman
TARİHTEN BİR YAPRAK
DİVÂNÜ LÜGATİ’T-TÜRK: Kaşgarlı Mahmut’un Türkçeyi Araplara da anlatmak için 1072 yılında yazdığı Türkçe-Arapça sözlüktür. Türk dünyasının en kıymetli ve ana eseri durumunda olup Türk dil ve kültürünün hazinesidir. İlk Türkçe sözlük ve dilbilgisi olarak bilinen bu eser, önce 8 kitaba ayrılmış, sonra her bölüm, kelimelerin isim veya fiil oluşlarına göre ayrıca 2 kısma ayrılmıştır. Eserde 7500 kadar Türkçe kelime vardır. Kitapta, o çağdaki değişik Türk ağızlarının özelliklerine, söyleyiş biçimlerine örnek olarak gösterilen sav (atasözü), sagu (ağıt), koşuk (şiir), beyit ve deyimler de yer alır. Önsözünde Kaşgarlı Mahmut’un Türkler üzerine verdiği bilgi ve çizdiği kıymetli bir harita da vardır. Bu yönleriyle Orta Asya Türk edebiyatının en eski eserlerinden biridir. Kitap, Arapça dilbilgisi kuralları, kelime türetme yolları, kelime yapısı göz önünde tutularak hazırlanmış, harf sırasına göre değil, kelimedeki hece sayısına göre düzenlenmiştir. Eserden; Türk töresine, yaşayışına, ahlâk, savaş ve kahramanlık gibi toplum değer ve olaylarına dair bilgiler de elde edilmektedir.