Mehmet Oruç

İngiliz Casusu Hempher, dün bahsettiğim; devletinin İslamiyeti yok etmek için hazırladığı planları okuduktan sonra, İngiliz Sömürgeler Bakanlığı Sekreteri ile bu konuda aralarında geçen konuşmadan da hatıratında bahsediyor: "Gerçekten okuduğum "İslâmı Nasıl Yıkabiliriz" isimli bu kitap, çok mükemmeldi. İleride yapacağım çalışmalar için, emsalsiz bir rehber idi.

Bir ayetin muhkem yani açık olup olmadığını da ancak ehli olan, ilmi olan anlar. Bazıları, "Kevser suresinde 'Kurban kes' emri açıktır. Herkesin kurban kesmesi farzdır" diyor. Hâlbuki kurban kesmeye hiçbir âlim farz dememiştir. İmam-ı a'zam hazretleri "vacip", diğer üç imam, "sünnet" olarak bildirmiştir. Sonra herkesin mi kurban kesmesi gerekir, yoksa belli bir zenginliği olanın mı? Bunları da ayet-i kerimeden bizim anlamamız mümkün değildir. Bunun gibi, namazların nasıl kılınacağı da Kur'an-ı kerimde açıkca yazılı değildir.

Daha önceki bir yazımda, İngiliz Casusu Hempher'in hatıralarından alıntılar sunmuştum sizlere. Hempher bu hatıralarında, kendisine verilen, "iki" devlet sırrının birisinden bahsediyordu. Bu sırlardan ikincisi, İslamı yıkma çalışmalarının esaslarını teşkil eden ve az sayıdaki casuslara gizli olarak verilen "İslamı Nasıl Yıkabiliriz?" kitabıdır.

Peygamberimizin yolu, Kur'an-ı kerim ile hadis-i şerifler ile ve müctehidlerin ictihadları ile gösterilen yoldur. Bu üç vesika, bir de, İcma-ı ümmet vardır ki, Eshab-ı kiramın ve Tabiinin sözbirliğine denir. Bir hüküm üzerinde, dört mezhebin ictihadları arasında icma hasıl olursa, bu icmaa da inanmak gerekir, inanmıyan küfre girer. (Mektubat c.2, m. 36)

Bir müctehidin ictihad ederek elde ettiği bilgilerin hepsine, o müctehidin mezhebi denir. Eshab-ı kiramın hepsi derin âlim, birer müctehid idiler. Din bilgilerinde, siyaset, idarecilik ve zamanlarının fen bilgilerinde ve tasavvuf marifetlerinde birer derya idiler. Bu bilgilerinin hepsini, Resulullahın kalblere işliyen, ruhları çeken sözlerini işitmekle, az zamanda edindiler. Herbirinin mezhebi vardı. Mezhebleri az veya çok farlı idi.

Mezheb imamı demek, Kur'an-ı kerim ve hadis-i şeriflerde açıkça bildirilmiş olan din bilgilerini, Eshab-ı kiramdan işiterek toplıyan kitaba geçiren büyük âlim demektir. Açıkça bildirilmiş olanlara benzeterek meydana çıkaran derin âlimlerdir.

Büyük âlim allâme seyyid Ahmed Tahtâvî hazretleri buyuruyor ki: "Tefsîr âlimlerine göre, 'Dinde fırkalara ayrıldılar' âyet-i kerîmesi, bu ümmette meydâna gelecek olan, i'tikâd, îmân bilgilerinde, bid'at sâhiplerini haber vermektedir.

İmam-ı Şarani hazretleri "Mîzân-ül-kübrâ" kitabında buyuruyor ki : Allahü teâlânın kalblerini kararttığı ve mühürlediği bu kötü din adamlarına "Bid'at ehli" yanî mezhebsiz din adamı denir. Bunlar, i'tikâdları ve amelleri, Kur'ân-ı kerîme ve Hadîs-i şerîflere ve İcmâ'ı ümmete uymıyan kimselerdir.

Bahçıvan anlatmaya başladı: "Sultanım, benim babam da benim gibi bir hükümdarın bahçesinde bahçıvandı. Çiçeklerin, ağaçların bakımı ile ilgilenirdi. Sarayın bahçesinde değişik türden bir ceviz ağacı vardı.

İmam-ı Şarani hazretleri "Mîzân-ül-kübrâ" kitabında buyuruyor ki: Hadîs-i şerîfte, "Resûlün yanında nizâ', cidâl yapmayınız!" buyurdu. Onun dîninin âlimleri ile nizâ', cidâl yapmak, onların doğru olan ictihâdlarının çürük olduklarını göstermeğe kalkışmak, Onunla cidâl etmek demektir. Çünkü, âlimler, Resûlullahın vârisleridir.

İslam büyüklerinden İmam-ı Şarani hazretleri "Mîzân-ül-kübrâ" kitabında buyuruyor ki: Din kardeşim iyi düşün! Resûlullah sallallahü aleyhi ve sellem, Kur'ân-ı kerîmde icmâlen bildirilenleri, ya'nî kısa ve kapalı olarak bildirilenleri açıklamasaydı, Kur'ân-ı kerîm kapalı kalırdı. Resûlullahın vârisleri olan mezheb imâmlarımız hadîs-i şerîflerde mücmel olarak bildirilenleri açıklamasalardı, sünnet-i nebeviyye kapalı kalırdı.

"Eden bulur", "Kimsenin yaptığı yanına kâr kalmaz", "Ne ekersen onu biçersin", "Rüzgâr eken fırtına biçer", "Zulüm payidar olmaz"... gibi yapılan iyiliklerin, kötülüklerin dünyada veya ahırette mutlaka bir karşılığının olacağını bildiren birçok atasözü vardır.

Din imâmlarımız, doğrudan Kur'ân-ı kerîmden manâ çıkarmağa kalkışmadılar. Kendilerini bundan âciz gördüler. Resûlullahın "sallallahü aleyhi ve sellem" Kur'ân-ı kerîme nasıl ma'nâ verdiğini Eshâb-ı kirâmdan sorup araştırdılar.

Ehli sünnet dışı bozuk fırkalar ve onların kitaplarını okuyanlar, "Mezhebler ikinci asırda meydâna çıktı. Eshâb ve Tâbi'in, hangi mezhebde idi? Mezheplere lüzum yok. Arapça bilen herkes Kur'an-ı kerimi okuyup buna göre amel edebilir. Arapça bilmeyen de mealinden okuyup öğrenir..." gibi sözlerle işin aslını bilmeyen cahilleri etki altına alarak kafalarını karıştırmak istiyorlar. Mezhebin ne olduğunu bilen bunlara güler geçer. Bunların art niyetli olduklarını anlar.

Dört mezhebin hâli, bir şehir halkının hâline benzer. Bu halk, önlerine çıkan bir işin nasıl yapılacağı kanûnda bulunmazsa, o şehrin eşrâfı, ileri gelenleri toplanıp, o işi kanûnun uygun bir maddesine benzeterek yaparlar. Ba'zan uyuşamayıp, ba'zısı devletin maksadı, beldeleri tamîr ve insanların râhatlığıdır der. O işi, rey ve fikirleri ile, kanûnun bir maddesine benzetir. Bunlar, hanefî mezhebine benzer.

Allahü teâlâ ve Peygamberi, mü'minlere merhamet ettikleri için, ba'zı işlerin nasıl yapılacağı, Kur'ân-ı kerîmde ve hadîs-i şerîflerde açık bildirilmedi. Açıkca bildirilse idi, öylece yapmak farz ve sünnet olurdu. Farzı yapmıyanlar günâha girer, farza ve sünnete kıymet vermiyenler de kâfir olurdu. Mü'minlerin hâli güç olurdu.

Her Müslümanın "Kelime-i şehâdet" söylemesi ve bunun ma'nâsını öğrenip, inanması lâzımdır. Sonra, Ehl-i sünnet âlimlerinin kitaplarında yazılı olan itikâd, yani îmân edilmesi lâzım olan bilgileri öğrenip, bunlara inanması lâzımdır.

Allahü teâlâ, herşeyin hükmünü Kur'ân-ı kerîmde bildirdi. Fakat açık değildir. Onun yüce peygamberi olan Muhammed aleyhisselâm da, bunların hepsini açıkladı. Ehl-i sünnet âlimleri de, bunları, Eshâb-ı kirâmdan öğrenip kitaplarına yazdılar.

İnsanoğlu çok garip bir mahluk... Nerede ne yapacağını, nerede duracağını anlamak, tahmin etmek mümkün değil. Teknolojik gelişmeler, medeniyet ilerledikçe insanların rahata, huzura kavuşması gerekirken böyle olmuyor, aksine maneviyatsız teknoloji huzursuzluk kaynağı oluyor.

Mezhep imamlarının takip ettikleri yol şöyleydi: Mezheb imâmlarının hepsi, bir soru ile karşılaştıkları zaman, bunun cevâbını, önce Kur'ân-ı kerîmde ararlardı. Kur'ân-ı kerîmde açıkca bulamazlarsa, hadîs-i şerîflerde ararlardı. Hadîs-i şerîflerde bulamazlarsa, "İcmâ'"da ararlardı. İcmâ'da da bulamayınca, bu soruya benzeyen başka sorunun, Kitap, sünnet ve icmâ'da bulunan cevâbına "Kıyâs" ederek, benzeterek, ictihâd edip cevâbını bulurlardı.