Mehmet Oruç

Günümüzde, herkesin eline bir meal tutuşturup, dinimize ait herşey burada var, başka kitabı ihtiyaç yok deniliyor. Eğer Kur'an-ı kerimin Hz. Peygamber tarafından açıklamasına luzum olmasaydı, Yüce Allah Kur'an'ı mesela bir dağın başına indirerek "gidin, oraya indirdiğim kitapta hayatınızı benim rızama ve irademe uygun bir şekilde yönlendirmek için ihtiyaç duyduğunuz bütün hükümler ayrıntılı olarak belirtilmiştir.

Dinde Kur'an-ı kerimden başka kaynak tanımamak, Kur'an-ı kerimin bazı ayetlerini tanımamak manasına gelir. Çünkü Kur'an-ı kerim ayetleri Hz. Peygambere uymamızı, onun bildirdiklerini yapmamızı emrediyor.

Bugün savaşların, terör hareketlerinin esas sebebi, güçlünün güçsüzü ezme, kendine kul köle yapma; onu sömürme isteğidir. Eğer güçlüler, güçsüzlere merhametle, adaletle muamele etseler, dünya huzur bulur; ne savaş kalır ne terör.

Hadis-i şeriflerin Kur'an-ı kerimi teyit edici özelliği: Bazı hadis-i şeriflerin hükmü Kur'an-ı kerimin hükmünü teyit edici mahiyettedir. Kur'an, bahse konu hükmü tesbit ve vaz etmiştir, esas delil odur; Sünnet ise teyit edici delildir.

Konumuzla yakından ilgisi dolayısıyla, Ebubekir Sifil'in "Modern İslam Düşüncesinin Tenkidi" kitabından bazı tespitleri sizlere aktaracağım.

İslâm dînini bilmedikleri için, ona karşı olanlar, asırlar boyunca yaptıkları kanlı ve acı tecrübelerle anladılar ki, islâm âlimlerini yıkmadıkça, islâmiyeti yıkmaya, imkân yoktur. Bunun için 1700'lü yıllardan itibaren taktik değiştirdiler. Kaba kuvveti bırakıp islâmiyeti içeriden yıkmak için plânlar hazırladılar.

Hıristiyan Batı âlemi, tarih boyunca İslamiyetin amansız bir düşmanı olmuş; bu düşmanlığın sonucunda Müslümanlar akıl almaz vahşetlere, katliamlara maruz kalmışlardır. Şimdi bu vahşetler için özür dileyip, dost olmak istediklerini söylüyorlarsa da samimi olmadıklarını bazı davranışları göstermektedir. Geçmişi incelemiş, Hıristiyanların haleti ruhiyesini bilen herkes bu davranışlarının, bir taktik, yeni bir saldırı metodu olduğunu hemen anlar.

İslamiyette yenilik, değişiklik yapmak istiyenler, faaliyetlerinde Luther'in Hıristiyanlıkta yaptığı reformu örnek gösteriyorlar. Luther, İncillere aykırı olarak faaliyet gösteren papazlara karşı çıkmıştı. İnciller de değişik olduğu için, aslına dönülmesini savundu.

Yobazlığın da çeşidi olur mu, demeyin. Yobazların da çeşitleri var. Yobazların en zararlısı ve en tehlîkelisi, mal, para, makâm elde etmek için yabancı ideolojilerin, dinde reformcuların ve mezhebsizlerin propagandalarını yaparak; bölücülük yapan, milletin îmânını, ahlâkını bozan, satılmış, din, fen ve siyaset yobazlarıdır.

Ülkemizde, ilk tercümeyi yayınlayan, Zeki Megamiz isminde, Arap asıllı bir Hıristiyandır. İkincisini ise Cihan Kütüphanesi sahibi Ermeni Mihran Efendi'dir.

Kıymetli tefsîrlere yapılan iftirâlardan biri de, onlarda mevdû hadîs bulunduğudur. Mevdû kelimesinin lügat ma'nâsı "uydurma" demektir. Fakat ıstılahta, ya'nî hadîs usûlü ilminde başka ma'nâda kullanılır. Hadîs usûlü ilminde müctehid olan bir âlimin, bir hadîsin mevdû olduğunu söylemesi; "Bir hadîsin sahîh olması için lüzûmlu gördüğüm şartlara göre mevdûdur, ya'nî hadîs-i Şerîf denilen bu sözün hadîs olması bence anlaşılmamıştır." demektir.

Bazıları, eski tefsirerdeki İsâiliyyatları atmamız lazımdır, diyorlar. Müfessirler, Peygamber efendimizin, "Âlimler, peygamberlerin vârisleridir" buyurduğu büyük âlimlerdendir. Tefsîrlerini, bu yüksek mertebenin sâhipleri olarak, büyük bir din gayreti ve hassâsiyeti içerisinde yazdılar. Böyle olduğu hâlde o büyüklerinde, " İsrâiliyyât vardır" denilerek lekelenmeğe kalkışmak onların büyüklüğünü anlamamak demektir.

Kelime kelime Kur'an-ı kerim tercümesi, meali yapılamaz. Çünkü, birçok kelimeler, her ilmde, başka ma'nâya kullanılır. Meselâ, zâlimler kelimesi tefsîr ilminde, kâfirler demektir. Fıkh ilminde, başkasının hakkına saldıran kimselere denir. Tesavvufta ise, ayrı ma'nâsı vardır. O hâlde, bir ilme âit bir kitâbı okuyup anlıyabilmek için, önce kelimelerin bu ilmdeki husûsî ma'nâlarını bilmek lâzımdır.

Bazıları "Kur'anı her çağda, o asrın teknolojisinin, ilminin ışığında yeniden tefsir etmek ve Allahın muradını açıklamak gerekir." diyerek Kur'an-ı kerimi asra uydurmaya çalışıyorlar. Tefsir, moda kitabı değildir. Her çağa, her asra göre değişik tefsir olmaz. Dinimiz eksik mi ki tamamlanacaktır? Yoksa fazlalık mı var ki çıkarılacak?

Hangi tercüme olursa olsun, hiçbir Kur'an tercümesinden din öğrenilemez. Dinini öğrenmesi için bir kimsenin eline, en uygun tercümeyi vermek, okyanus ortasında bulunan insana bir tahta parçası vermekten daha kötüdür.

Adaleti ile meşhur Halife hazret-i Ömer, devlet başkanı iken, hanımı ile bir köye gider. Köylü kadınlar halifenin hanımına çeşitli hediyeler verirler. Eve geldikleri zaman, hazret-i Ömer, hanımına bunları nereden aldığını sorar. Hanımı da, "Gittiğimiz yerde bana hediye ettiler" diye cevap verir. Hazret-i Ömer de, "Ben halife olmasaydım, sana bu hediyeler verilir miydi? Eskiden sana niçin hediye vermiyorlardı?" diyerek verilen hediyeleri beytülmala, yani hazineye verir.

Kur'ân-ı kerîmin ma'nâsını anlıyabilmek için, ilm-i lügat, ilm-i metn-i lügat, ilm-i bedî', ilm-i beyân, ilm-i me'ânî, ilm-i belâgat, ilm-i üsûl-i tefsîr gibi çeşitli ilimleri iyi öğrenmek, sarf, nahv, mantık gibi âlet olan bilgilerde derinleşmek, âyet-i kerîmelerin ma'nâ-yı zâhirîsi, ma'nâ-yı zımnîsi, ma'nâ-yı murâdîsi, ma'nâ-yı iltizâmîsini ve her âyet-i kerîmenin, ne zamân, ne sebeple ve kimler için nâzil olduğunu, âyet-i kerîmelerin hangi hadîs-i şerîflerle ve nasıl açıklandığını iyi bilmek lâzımdır.

Tefsîr yazanın onbeş ilimde mâhir olması lâzım geldiğini bildirmiştik. Bunları bilmeyenlerin hadîs ve tefsîr okumağa kalkışması, mide hastasının, kuvvetlenmek için, baklava, börek yemesine benzer. Hâlbuki, bu hastanın, önce perhîz yapması, sonra, kuvvetli yemeğe başlaması lâzımdır.

Fert olarak, toplum olarak hızlı bir ahlaki çöküntüye girdik. Bunun en başta gelen sebebi, İslam ahlakından, örf ve adetlerimizden gün geçtikçe uzaklaşmamızdır. Ekonomik kriz bunun kılıfıdır, mazeretidir. Tarihte bugünküne benzer, hatta daha kötü pek çok krizler atlattık. Fakat kimse bunu bahane ederek gayri meşru yollara tevessül etmedi.

Eshâb-ı kirâm, Resûlullahtan öğrendikleri Kur'ân-ı kerîmin tefsîrini, müfessîrlerin ikinci kuşağını teşkil eden Tâbiînin büyüklerine öğrettiler. Tabiînin büyükleri de, bu tefsîrleri, Tebe-i tâbiîne ulaştırdı. Bunlar da müfessîrlerin üçüncü kuşağını meydana getirir. Bu kuşakta bulunanlar tefsîre dâir rivâyetleri topladılar.