Mehmet Oruç

Fudayl bin İyad hazretlerinin yanında bir adamdan sitayişle bahsettiler. Dediler ki: "O zat, nefsine muhalefet için ağzına helva almaz!" Fudayl hazretleri onlara dedi ki:

İslamiyete inanan ve onun emrettiği şekilde Allaha tevekkül eden, kaza ve kadere inanan, hoşuna gitmeyen olaylar karşısında sabır gösteren kişi, bu hastalıklara yakalanmaz, huzurlu bir hayat sürer...

Allah adamları, küçük büyük demeden, yakınlık veya uzaklık gözetmeden, câhil-âlim ayırmadan, herkese karşı çok nazik ve edebli davranırlardı. Onlar bilirlerdi ki, Cenab-ı Hak Mûsâ ve Hârûn'u Firavun'a gönderdiği zaman kendilerine, "Ona yumuşak söz söyleyin" diye emretmişti. Halbuki Firavun kâfirlerin en kötülerinden idi.

İmam-ı Rabbani hazretleri buyurdu ki: "Gençlik arzuları, Allah'ın düşmanı olan nefsin ve şeytanın sevdiği şeylerdir.

İmam-ı Rabbani hazretleri buyurdu ki: "Gençlikte, şehvetin, asabiyetin kapladığı anlarda, İslamiyet'in bir emrini yerine getirmek, ihtiyarlıkta yapılan aynı ibadetten çok üstün ve kıymetli olur.

İslam büyükleri büyük küçük herkese nasihatte, emri marufta bulunurlardı.

Makam, mevki sevgisi, emir vermek, başkanlık yapma arzusu nefsin arzularındandır.

Süfyan-ı Sevrî hazretleri buyurdu ki: "Riyaset (başkanlık), kendisine tevcih edilmediği halde kişi bunun peşinde koşar ise, riyaset o kimseden kaçar. Ve o kimse bu yüzden pekçok nimetlerden mahrum kalır. İçinizden biri, yetmiş sene nefsiyle mücâhede etmedikçe riyaset isteğinde bulunmasın!"

Allah adamlarının güzel ahlâkından biri de, âmirlik, müdürlük peşinde koşmamaları idi. Onlardan biri başa geçirilmek istendiği veya mühim bir vazife tevcih edildiği zaman, hemen kabul etmezlerdi. "Ben bu işe ehil değilim" derlerdi. "Siz, bu işe fazlasıyla ehilsiniz" yollu ısrarlara da önem vermezlerdi. Çünkü bundan nefsin büyük pay alacağını bilirlerdi.

Şartlar müsait olduğunda evliliği geciktirmemelidir. Yaş ilerledikçe gençlerde, aşırı seçicilik ve kararsızlık başlar. Evlilikten korku fobisi gelişir. İleri yaşlarda bu korku daha da artar. Müzmin hale gelir...

İslam büyüklerinin örnek ahlâkından biri de, Müslümanlara karşı hürmet ve ta'zimlerinin çokluğu idi. Müslümanları büyük tanırlar, haklarına riayet ederler, hep onların saadet ve iyiliklerini isterlerdi. Çünkü bunlar, Allah'ın dininin esasları cümlesindendir.

Erkek ile kız aynı yolun yolcusu olmalıdır. İleride yaşayışı 'düzelebilir' ile değil, 'yaşayışı olan' tercih edilmelidir. Akıllı kimse 'olacağa' değil 'olmuşa' bakar! Ya düzelmezse; ev eşyası değil ki, geri götürüp yenisi alınsın!

İslam büyükleri kendilerine ezâ ve haksızlık edenleri affederler, intikam ve kin gütmezlerdi. Kendilerine yapılan;

İslam büyükleri, kendilerini insanların en günahkârı bilirlerdi.

İslam büyükleri nasihati, emri marufu dört başlık altında özetlemişlerdir:

Müslümanlara ve bütün insanlara nasihat etmek, doğruyu göstermek ve öğretmek, peygamberlerin sünnetidir. Allahü teâlâ, Kur'an-ı kerimde, bütün Peygamberlerini nasihat edici olarak gönderdiğini bildirdi.

İslam büyüklerinin bir güzel ahlakı da, gördükleri hataları, yanlışları yumuşak bir dil ile düzeltmeleri, herkese nasihatte bulunmaları idi.

Peygamber efendimiz, "Hûd ve benzeri el-Hakka, el-Vâkı'a, en-Nebe, et-Tekvîr ve Gâşîye gibi sûreler beni kocalttı" buyurmuştur.

"Yâ Ali! Üç şeyi geciktirme! Namazı evvel vaktinde kıl! Hazırlanmış cenâze namazını hemen kıl! Dul veya kızı, küfvü, dengi isteyince, hemen ver!.."

Dünya hayatı, rüyâ gibidir. Ölen kimse uyanınca, rüyâ bitecek, hakîkî hayat başlayacaktır. Müslümanın ölümü, hayattır. Hem de, sonsuz hayat!