Yılmaz Öztuna

Başkan Obama'nın Nükleer Zirvesi, evrensel boyutta sonuçlar verebilir. 47 devletin devlet veya hükûmet başkanını Washington'a davet etti. 47 devlet özenle seçilmişti. İsrail hariç hepsi icâbet ettiler. İsrail başbakanının, Sayın Erdoğan'la sakarlık çıkmasın diye gelmediği söylendi.

Başkan Obama ile Başbakan Erdoğan'ın Beyaz Saray'da 45 dakikalık görüşmesi büyük ilgi çekti ve başarılı geçti.

Leh Kaçinski'nin cenaze günü, Rusya, Almanya gibi Türkiye'de de matem ilân edildi. Türk dostu idi. 3 yıl önce Türkiye'yi ziyaret etmişti. Polonya silâhlı kuvvetlerini yöneten 6 general ve başka devlet adamları, toplam 97 kişi ile birlikte uçak kazasında ölümü konuşuluyor. 1943'te Ruslar'a ve Almanlar'a karşı Polonya millî hareketini İngiltere'den yöneten General Skorzsky'nin Cebelitârık'ta havalanırken düşen uçağında ölmesine benzetenler var.

21. asırda cihan devleti olmak için, dünyanın en güçlü silâhlı kuvvetlerine, en büyük nükleer koleksiyonuna, en büyük ekonomisine sahip bulunmak yetmiyor. Dünya enerji rezervleri, yolları, dağıtımı üzerinde egemenlik ve bu alışverişi dolarla yaptırmak gerekiyor.

Polonya bir Katolik Slav devleti. 16. asır sonlarında bir müddet Osmanlı'ya tâbî oldu, krallarını tayin ettik. Rusya'dan önemli, bir büyük devletti. 1700'e kadar Osmanlı ile didişti.

Ermeni soykırımı iftirasını oylayan devlet ve eyalet parlamenterleri, acaba 1915 üzerinde ne biliyorlardı? Bugün ne biliyorlar? Çoğu Ermenistan'ın, hatta Türkiye'nin dünya haritasında yerini hemen bulamaz. Çeşitli branşlardan gelmiş politikacılardır.

Başlığı okuyup heyecanlanmayın! Rusya başbakanı Vladimir Putin, 1 günlük bir Venezuela ziyareti yaptı o kadar. Amerika'nın Rus işgal ve istilâsına maruz kalması bahis konusu değil. 1990'dan önce Moskova'nın hedefinin böyle bir şey olduğunu günümüzün gençleri inanmakta zorlanır.

1915 Ermeni tehcîri, savaş bölgesindeki Ermeni nüfusunun, müttefikimiz Almanya Genelkurmayının baskısıyla, savaş dışı o zamanki güney eyaletlerimize, aileler birbirinden ayrılmadan Ermenilerin zorunlu göçe tâbi tutulmasıdır.

Başbakan Tayyip Erdoğan'ın Washington'da toplanacak Nükleer Güvenlik Zirvesi'ne katılması çok önemli idi. Kararını bizzat katılmak yolunda verdi. Zira Türkiye'nin en yüksek derecede güvenlik konusunu ilgilendiriyor.

Tarihteki bütün cihan devletleri gibi, 1944'ten beri, 66 yıl oldu, Amerika Birleşik Devletleri de çok hasım edindi. Ne Roma, ne Osmanlı, ne İngiltere, cihan devleti hayatı yaşadıkları asırlarda alkışlanmadılar, çok düşman edindiler. Napolyon 10 yıl, Hitler 4 yıl kadar geçici olarak bu pozisyonu elde etmişti, dünya karşılarında idi. 1944 öncesi Japonya Asya'da, 1944-1990 arası Rusya bütün kıt'alarda tehdit savurdular.

Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın 26. maddesini değiştiren tasarı, Adalet ve Kalkınma Partisi mensubu 243 milletvekili tarafından Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne sunuldu. Meclis Başkanı, tasarıyı Anayasa Komisyonu'na yolladı. Orada çeşitli partilerin milletvekillerince tartışılıp son şekli verilecek. Sonra Meclis Genel Kurulu'na gelecek.

Şansölye Merkel'in Türkiye ziyareti kritik sayılıyordu. Ben bile Ankara'da bir tatsızlık çıkmasından endişeliydim. 4 yıl önceki Merkel ziyaretinde böyle bir atmosfer yaşanmıştı:

Almanya şansölyesi Angela Merkel Hanım, Türklere karşıdır. (Türkiye'yi seviyorum) diyor, elbette! Ama coğrafyamızı seviyor, Türkleri değil. Doğu Almanya'da Luteryen bir rahibin kızı olarak yetişti, orada üniversite fizik profesörlüğü yaptı. Evinde Hristiyan, dış hayatta Rusya peyki koyu komünist disiplininde yaşadı.

Anayasa'nın 23+3 maddesini değiştiren önemli tasarı, Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne sunuldu. Anayasa Komisyonu'nda müzakere edilecek. Komisyonda genel kurulda müzakerelerin kısa tutulup 2 gün ara ile çifte gizli oylamaya geçilmesi düşünülüyor. Böylesine bir reformda bu acele, eleştirilecektir.

Anayasa'nın 35 maddesini değiştiren tasarının kabûl edilmesi kuvvetli ihtimaldir. Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde veya ihtiyaç olursa referandumda reddedilmesi ihtimali azdır. Cumhurbaşkanının tekrar görüşülmek üzere Meclis'e göndermesi durumunda da sonuç değişmez.

Adalet ve Kalkınma Partisi'nin anayasa reformu projesi (taslağı), epey geniş çaplıdır. Yargı reformu ağırlıklıdır.

Fransa ve Amerika'da seçimler, genel seçim olmadıkları halde dünyanın ilgisini çekti. Türkiye'yi de ilgilendirmesi lâzım. Ne oldu?

Adalet ve Kalkınma Partisi'nin anayasayı değiştirme projesi 26 madde içeriyor. Bu arada mahut çirkin "geçici" denen 15. madde de var.

Hükûmet, Anayasa tadili projesini, muhalefet partilerine verdi. Artık uzunca bir zaman için Türkiye'nin gündemini bu konu oluşturacak. Her kafadan bir ses çıkacak. Çeşitli fikirler alındıktan sonra, Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne sunulacak. Anayasa Komisyonu'nda son şeklini alacak. Genel kurulda müzakere edilip milletvekillerinin oylamasına geçilecek.

İsrail-Filistin barışının çok uzun vadeli olduğu hakkındaki fikrimi değiştirmedim. Böyle bir barışın gerçekleşmesi ümidi yalnız bir defa yaşandı: Başkan Clinton'ın Filistin ve İsrail liderlerini Washington'da toplayıp zorladığı zaman... Bir ABD başkanının İsrail'in üzerine gitmesi ne kadar mümkünse, Clinton esirgemedi (bir Yahudi kızını Başkan'a musallat ederek Nixon gibi istifaya mecbur edilmesine ramak kalmıştı).