Memur ve emeklisiyle birlikte kıdem tazminatı da enflasyonun altında kaldı!

Yeni yılda uygulanacak olan kıdem tazminatı tavanı tüm işçileri ilgilendirmektedir. Ayrıca kamuda çalışanlara ilişkin yeni katsayı ve parametreler de okuyucularımızın en çok merak ettiği konular arasında yer almaktadır.

 

Özellikle bu ayın ortasına doğru emeklilik planlaması yapan kamu ve belediye işçileri hem %30’u aşkın avantajla emekli olmayı hem de en yüksekten tazminat almayı planlamaktadır. Bu açıdan yeni belirlenen kıdem tazminatı üst sınırı önem taşımaktadır Zira İş Kanunu hükümleri gereğince işçilerin kıdem tazminatlarının yıllık miktarı en yüksek devlet memuruna bir hizmet yılı için ödenecek azami emeklilik ikramiyesini geçememektedir. Memur ve memur emeklisinin maaşlarına yapılan güncellemelerin enflasyonun altında kalması bu sene kıdem tazminatı tavanının da çok düşük kalmasına neden olmuştur.

 

Zira işçilerin kıdem tazminatı tavanı ile memurların alacağı güncelleme oranları göbek bağıyla birbirine paralel düzenlenmiştir.

 

Eski İş Kanunu döneminde tavanın aşılması hâlinde ilgililer hakkında hem para cezası hem de hapis cezası öngörülmekte idi. Ancak 2003 yılında yürürlüğe giren yeni İş Kanununda bu cezalar kaldırılmıştır.

 

Buna karşın Yargıtay kararlarına bakıldığında memur maaş katsayılarının belirlendiği ocak ve temmuz aylarında yapılacak hesaplamaya bağlı olarak öngörülen kıdem tazminatı tavanının aşılmaması gerektiği yönünde hüküm verilmektedir.

 

Hâl böyle olunca kamu ve belediye işçileri başta olmak üzere tüm çalışanlarımız için yeni kıdem tazminatı tavanı bu yazımızda değerlendirilmiştir.

 

 

 

 

2025’te emekli olanların kıdem tazminatı avantaj ve dezavantajları

 

 

Kıdem tazminatı tavanı en yüksek devlet memuruna bir hizmet yılı için ödenen emeklilik ikramiyesi esas alınarak aşağıdaki şekilde hesaplanmaktadır;

 

Buna göre 01/07/2024-31/12/2024 döneminde 41.828 TL olarak uygulanmakta olan kıdem tazminatı tavanını, Hazine ve Maliye Bakanlığı 01 Ocak 2025-30 Haziran 2025 döneminde 46.655,43 TL olarak ilan etmiştir. Bu bağlamda 2025 yılında emekli olanlar her bir yıl için 4.827 TL tutarında daha fazla kıdem tazminatı almış olacaklardır. Memur ve memur emeklilerinin maaşları %11,54 oranında güncellenmiştir. Oysaki 6 aylık enflasyon farkı TÜİK enflasyonuna göre %15,75 olarak kesinleşmiştir. Bu durumda sadece memur ve emeklileri değil. Aynı zamanda tüm işçilerin kıdem tazminatı tavanı da %4,21 oranında enflasyonun altında kalmıştır.

 

Kıdem tazminatına hak kazanmak için her şeyden önce bir işverene bağlı olarak iş kanunu kapsamında yer alan bir iş yerinde en az 1 yıl çalışmak gerekmektedir.

 

Kıdem tazminatına hak kazanılan hâller ise kanunda sınırlı olarak sayılmıştır.

 

İşçinin işe başladığı tarihten itibaren hizmet akdinin devamı süresince her geçen tam yıl için işverence işçiye 30 günlük ücreti tutarında kıdem tazminatı ödenmesi gerekir. Bir yıldan artan süreler için de aynı oran üzerinden ödeme yapılmaktadır.

 

Kıdem tazminatı hesaplanırken işçinin ücretleri ne kadar yüksek olursa olsun aşağıda belirtilen tavanı aşmayacak şekilde ödenmektedir. Bu nedenle işçinin işten çıkış tarihi önem arz etmektedir.

 

Örneğin 95 bin TL aylık maaş alan bir işçi bugün itibarıyla emeklilik veya yasada tazminat ödenmesini gerektiren bir nedenle işten ayrılmış veya işten çıkarılmış ise her bir yıllık çalışması için en fazla yaklaşık 46.655,43 TL kıdem tazminatına hak kazanacaktır.

 

2024/Aralık ayında ayrılmış olsa idi bu durumda 41.828 TL kıdem tazminatına hak kazanmış olacaktı. Böylece 2025 Ocak ayında emekli olan işçi aralık ayında emekli olan aynı maaşa sahip işçiye göre her bir yıllık çalışması için yaklaşık 4.827 TL’yi aşkın daha fazla tazminata hak kazanacaktır. Dolayısıyla emeklilikte olduğu gibi kıdem tazminatında da işten ayrılma tarihi önem taşımaktadır. Memur zamlarının enflasyonun altında %11,54 oranında belirlenmesi kıdem tazminatı tavanının da düşük olmasına neden olmuştur.

 

Dolayısıyla memurların maaş artışlarında dikkate alınan toplu sözleşme sadece kamu çalışanlarını değil aynı zamanda özel sektör işçilerini de kıdem tazminatı tavanı açısından mağdur etmiştir.

 

Not: Kamu personeli açısından değişen parametrelere sonraki yazılarımızda yer verilecektir.

 

 

 

İsa Karakaş'ın önceki yazıları...