Son dönemlerde erken emeklilikte hiç kuşkusuz en şanslı olanlar EYT’li emeklilerdir. Şimdiye kadar 2,5 milyonu aşkın işçi, memur, sözleşmeli, esnaf ve sandık sigortalıları yaş şartı olmadan emeklilik imkânına kavuştular.
EYT sonrası işe girenler ise normal şartlarla en erken kadınlar 58, erkekler 60 yaşında emekli olacaklardır.
EYT’li olmayıp ya da emeklilik şartlarını sağlayamayan ancak hastalığı veya engeli olan çok sayıda okurumuz hangi şartlarda bir an önce yaş şartı olmadan az primle emekli olabileceklerini sormaktadır.
Bu sualler muvacehesinde okuyucularımıza yol göstermek amacıyla uzun süreden beri her sene SGK’nın en çok hangi hastalıklardan dolayı maluliyet verdiğini irdelemekteyiz.
Geçen yıl sonu itibarıyla kesinleşen SGK verilerinden en çok hangi hastalıklardan dolayı malulen erken emekli olanlar belli oldu. Bu son veriler ışığında okuyucularımıza yol haritası olmak üzere bu yazımızda yer verdik…
Sosyal Güvenlik Kurumu, 2023 yılında 7.272 SSK’lıya, 2.407 Bağ-Kur’luya ve 754 memura malullük aylığı bağlamıştır. Geçen sene ise malulen emekli edilen SSK’lı sayısı 7.962 kişi, Bağ-Kur’lu sayısı 2.622 ve memur sayısı ise 722 olup toplamda 11.306 kişi olmuştur.
“Peki SGK, en çok hangi hastaları malulen emekli yapmaktadır?” sorusunun cevabı aşağıda yer verdiğimiz SGK istatistiklerde yer almaktadır. Hemen belirtelim her yıl yayınlanan istatistiklere bakıldığında bu sorunun cevabının değiştiği görülmektedir. Geçen yıl kesinleşen branşlar itibarıyla en çok maluliyet kararı verilen hastalık/arıza çeşitleri aşağıdaki tabloda gösterilen şekilde gerçekleşmiştir.
2020, 2021 ve 2022 yılları istatistiklerine baktığımızda ilk sırada onkoloji, ikinci sırada psikiyatri ve üçüncü sırada nöroloji hastalıklarının olduğu görülmektedir. 2024 yılında da bu sıralama değişmemiştir. 4. ve takip eden hastalık sıralaması geçen sene ile aynı olup değişmemiştir.
En son kesinleşen rakamlardan kanser hastalıkları bulunan sigortalılar 2022 yılında %30,69 oranındadır. 2023 yılında %32,66 iken geçen %32,89 olarak gerçekleşmiştir. Bu sigortalılardan ikinci sırada bulunan psikiyatri hastaları 2022 yılında %22,74 iken 2023 yılında %20,94’e düşmüştür. Geçen sene ise %21,42’ye yükselmiştir. Üçüncü sırada bulunan nöroloji hastalıklarından dolayı malul kabul edilenlerin oranı ise %16,46’dan %17,44’e yükselmiştir.
Dördüncü sırada ise üriner sistem hastalıkları hastaları ve beşinci sırada göz hastalıklar yer almıştır. Bu hastalıkları ise sırasıyla birden fazla hastalığı olanlar, kardiyoloji, gastroenteroloji ve hematoloji ve solunum yolları hastalıkları izlemiştir.
Yukarıda saydığımız hastalıklarından birine veya birkaçına yakalanmış olup 10 yıllık sigortalılık süresi ile toplam olarak 1.800 gün malullük sigortası primi ödemiş olan hastalar bağlı bulundukları SGK müdürlüklerine müracaat edip malulen emeklilik için başvuruda bulanabilirler.
Çalışamayacak durumda bulunan başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede malul olan hastalarda 10 yıllık sigortalılık süresi şartı aranmamaktadır.
1.800 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olması yeterli bulunmaktadır. Bu yönüyle malulen emeklilik en erken ve en kolay emeklilik olarak dikkati çekmektedir.
Malulen emeklilikte hastalıklara bağlı olarak çalışma gücünün veya iş kazası veya meslek hastalığı sonucu meslekte kazanma gücünün en az %60’ını kaybetmiş olmak temel şarttır.
SGK uygulamasında maluliyete esas hastalık listesinde genel olarak nöroloji, göz hastalıkları, onkoloji, kulak burun boğaz hastalıkları, hematoloji, ortopedi ve travmatoloji, romatoloji, gastroenteroloji ve hepatoloji, dermatoloji, kardiyoloji, damar hastalıkları, genitoüriner sistem hastalıkları, endokrinoloji ve metabolizma hastalıkları, solunum sistemi hastalıkları, AIDS ve diğer hastalık grupları yer almaktadır.
İsa Karakaş'ın önceki yazıları...