Yatırımcıya bir destek, ama...

Bu ülkede en zor iş, yatırımcı olmak olsa gerek. Eli taşın altında bulunan yatırımcılara göre 'olsa'sı da fazla. Bir taraftan kümesteki kaz misali yoluna yoluna tüysüz kalma kaygısı, diğer taraftan Çin Seddi'nden de beter bürokratik engelleri aşma arzusu. Dışarıdaki ve içerideki konjonktürel siyasi, askeri ve ekonomik menfi etkiler de işin cabası. Bugünlerde bir tarafta Vergi Barış Kanunu kıskacı, öbür tarafta İş Kanunu'nun 'iş güvencesi'ne ilişkin hükümlerinin 15 Mart 2003 tarihi itibariyle yürürlüğe girme endişesi. Kırk katır mı kırk satır mı? Neredeyse tam o misal... Mesela, yatırımcı müteşebbisin elinde 'yatırım teşvik belgesi' var. Var ama, süresi 31.12.2002 itibariyle ya bitmiş ya da 2003 yılı içinde bitecek. Ek süre alma hakkı da kalmamış. Ümidini -geçen yıl olduğu gibi- biten ya da bitecek sürenin 31.12.2003'e kadar otomatikman uzatılacağına bağlamış. Ancak, ne bir işaret ne bir düzenleme var. Onun gözü kulağı Ankara'da; olumlu bir haber bekliyor... Yarım kalmış yatırımlar, yeni yeni makineler ve asgari ücrete dünden razı işçi ve mühendisler de onu bekliyor. Velhasıl, ekonomi topyekun onun gözüne bakıyor: Yeni bir yatırımı ne zaman yapacak, ne kadar işgücü istihdam edecek, üretim ve ihracat ne kadar artacak; hatta devlet de bize ne kadar vergi verecek, diye. Sonunda -geç de olsa- beklenen düzenleme 8 Mart 2003 tarihli R.G'de yayımlandı da biraz nefes alındı. Söz konusu düzenlemeyle 2002/4367 sayılı Kararnamenin eki Yatırımlara Devlet Yardımları Hakkında Karar'ın geçici 2'nci maddesinin ikinci fıkrasında beklenen değişiklik yapıldı. Yapılan bu değişiklikle; ¥ Kaynak Kullanımı Destekleme Primi, Kaynak Kullanımını Destekleme Fonu Kaynaklı Kredi, Fon Kaynaklı Kredi içeren teşvik belgeleri (98/10755 ve 99/13717 sayılı BKK'ya göre Fon Kaynaklı Kredi içerenler hariç) dışındaki teşvik belgelerinden yatırım süresi 01.01.2002 ila 31.12.2002 (dahil) tarihleri arasında bitenlere, ¥ 2000/1821 sayılı BKK göre düzenlenmiş teşvik belgelerinden, ek süre ile birlikte yatırımın süresi 31.12.2003 tarihinden önceki bir tarihte sona eren teşvik belgelerine, herhangi bir mercie müracaat etmeksizin ve teşvik belgeleri üzerinde herhangi bir işlem yapılmaksızın son kez (!) 31.12.2003 tarihine kadar süre verilmiş bulunmaktadır. Bize göre bu son hüküm bütçe ve tasarruf kaygısıyla konulmuş olsa gerek... Mesela, geçen yıl yapılan benzer süre uzatımında bu hükme yer verilmemişti. Doğrusu bu, bir verip bir almak gibi bir şey!.. Neyse buna da şükür diyelim. Diyelim ama bu kararı bu kadar bekletmek, bu açıklamayı çok daha öncesinden yapmak, önceki yazımızda da belirttiğimiz gibi çok mu zordu? diye sormadan da geçemeyeceğiz. Söz konusu bu karar geçen yılın sonuna doğru açıklanmış olsaydı, yatırımcı kuruluşlar da önlerini görselerdi ve 2003 başından bu yana geçen yaklaşık 2.5 aydır yatırımlar sekteye uğratılmamış olsaydı fena mı olurdu? Yine de önceki haftaki "Sıra ekonomiye ne zaman gelecek?" başlıklı yazımızda belirtmiş olduğumuz üç sorundan birinin böylece -geç de olsa- çözüme kavuşmuş olmasından ülke ekonomisi adına sadece mutluluk duyduk. Şimdi de 01.01.1999 tarihinden sonra yatırım teşvik belgesi almış yatırımcı mükellefler, bu belge kapsamında normal ve gelişmiş yörelerde (18.01.2001 tarihinden sonra) yaptıkları yatırım harcamalarına uygulanacak yatırım indirimi oranının %100 mü yoksa %60 ve %40 mı olduğu konusundaki duraksamanın (geçen yıl olduğu gibi bu yıl da) giderilmesini beklemektedir. Söz konusu problem Vergi İdaresi ile Teşvik Uygulama Genel Müdürlüğü arasında sıkışıp kalmıştır. İleride yapılacak vergi incelemeleri sırasında her zaman olduğu gibi faturanın yine yatırımcı mükelleflere kesileceği ihtimaldir. Sözün özü, ekonomi ve maliye ciddi iştir. Orada belirsizliklere yer yoktur...