Mehmet Oruç

İmam-ı Gazali hazretleri buyurdu ki: Cömertlik ve cimrilik, birkaç dereceye ayrılır. Cömertliğin en yüksek derecesi îsardır. İsar demek, ihtiyacı olduğu halde vermek demektir. Mala ihtiyacı olduğu halde cömertlik yapmak nefse daha ağır gelir.

Peygamber efendimize misafir geldi. Evde yenecek hiçbir şey yoktu. Ensardan biri bu misafiri alıp evine götürdü.

Cömertlik, kendine ihtiyacı olmayan şeyleri başkalarına vermektir. İsar ise, kendine gereken şeyleri vermektir. Yani başkalarını kendine tercih etmektir.

Allah adamlarının, Allah dostlarının ortak özelliklerinden biri de cömert olmalarıdır. "Allah'ın evliyası, cömertlik ve güzel ahlâk üzere yaratılmıştır" hadis-i şerifi bunu bildirmektedir.

"Çok Müslüman evladı, babaları yüzünden Veyl ismindeki Cehenneme gidecektir. Çünkü bunların babaları, yalnız para kazanmak ve keyif sürmek hırsına düşüp ve yalnız dünya işleri arkasında koşup, evlatlarına Müslümanlığı öğretmediler..."

"Çocuğum okulda başarılı olsun da dini, manevi konulardaki eksikliği bir şekilde tamamlanır, mahallenin camisine göndeririz olur biter" anlayışındayız. Yani yasak savma, vicdanımızı rahatlatma kabilinden şeyler...

Evliyanın büyüklerinden Zünnûn-i Mısrî hazretlerine, "İnsan, Allahü teâlânın saf kullarından olduğunu, ne zaman ve nasıl anlar?" diye sordukları zaman; "İnsan bu durumu şu dört şeyle bilir. Rahatı terk ederse, az olsa bile, olandan verirse, fakirleşmesi kendisine sevimli gelirse, övülmek ve kötülenmek kendisine aynı gelirse" cevâbını verdi. Ebû Yâkûb Nehrecûrî hazretleri çok ibâdet ederdi. Gönlü bir gün bile rahat olmamıştı. Nitekim; "Ey Yâkûb! Sen kulsun. Kul rahat olmaz" diye bir ses işitti.

İstanbul'un mânevî fâtihi, büyük âlim, hekim ve velî Akşemseddîn hazretleri buyurdular ki: "Kulluk beş kısımdır:

Evliyânın büyüklerinden Nesevî hazretleri buyurdu ki: "Allahü teâlâya sevap umarak veya azâbından korkarak hizmet eden, tamahını ve hasisliğini ortaya koyar. Kulun efendisine bir bedel (menfaat) karşılığı hizmet etmesi ne kötü şeydir."

Abdullah Harrâz hazretleri buyurdu ki: "Kulların en aşağısı, namazını ve tesbîhini kendi gözünde büyüten, yaptığı ibâdetler sebebiyle, Allahü teâlâ katında kıymeti olduğunu zanneden kimsedir.

Ebû Ali Dekkâk hazretleri nasîhat isteyen birisine; "Sen kimin esiri ve mülküysen onun kulusun. Ya Cenab-ı Hakkın kulusun ya da nefsinin kulusun. Eğer, nefsin, dünyânın esiriysen, onun için her şeyini feda edersen dünyânın kulusun (ve kölesisin)" buyurdu.

Evliyânın büyüklerinden Ebû Abdullah Sübeyhî hazretlerine "Allahü teâlâya karşı gerçek kulluktan soruldu. O; "Allahü teâlâya karşı gerçek kulluk, Resûlüne, sallallahü aleyhi ve sellem tam uymakla isbât edilir. Bu da, ahde vefâ, O'nun emirlerine uygun hareket, mevcûd olana rızâ, kayıp olana sabretmektir" buyurdu.

"Recebin ilk cuma gecesini (Regaib kandilini) ihya edene, Allahü teâlâ kabir azabı yapmaz. Dualarını kabul eder. Yalnız, yedi kimseyi af etmez ve dualarını kabul etmez!.."

İmam-ı Rabbani hazretleri buyurdu ki: "Bütün varlıkların hülâsası, özü olan insan, eğlence için, oyun için, yiyip içmek, gezmek, yatmak, keyif sürmek için yaratılmadı.

"Receb ayı tohum ekme, Şa'ban sulama, Ramazan ise, hasat ayıdır. Herkes ektiğini biçer. Amelinin, ibâdetinin karşılığını alır. Tohum ekmeyen, hasat mevsimi gelince pişman olur..."

Sofiyye-i aliyye denilen büyük velîlerden Hallâc-ı Mansûr buyurdular ki: "Kul, kulluğun bütün şartlarını kendinde toplarsa, Allah'tan başkasına kul olmanın yorgunluğundan kurtularak hürriyete kavuşur, külfetsiz ve sıkıntısız bir şekilde Allah'a kul olmanın ziyneti ile süslenir. Peygamberlerin ve sıddîkların makâmı budur.

Son devir İslam büyüklerinden Abdülhakim Arvasi hazretleri buyurdu ki: Hak teâlânın hâkimliğini tanıdığınız, emâneti ve emniyeti bozmayarak çalıştığınız zaman, birbirinizi ne kadar sevecek, ne kadar bağlı kardeşler olacaksınız. Sizin o kardeşliğinizden, Allahın merhameti, neler yaratacaktır. Kavuştuğunuz her nîmet, hep Hakka îmanın hâsıl ettiği kardeşliğin netîcesi ve Allahü teâlânın merhameti ve ihsânıdır. Gördüğünüz her musîbet ve felaket de, hep kızgınlığın, nefretin ve düşmanlığın netîcesidir. Bunlar ise, hakkı tanımamanın, zulüm ve haksızlık etmenin cezâsıdır.

Kul, gizli ve açık her zaman Allahü teâlâya itâat eder, hiçbir an O'nun emrinden çıkmaz. Kendisine kötülük edene iyilik eder, nefsin arzusuna uymaz, nîmet zamânında şükreder, şiddet zamânında sabreder. Kendinden aşağı olana ikrâm eder. Kendisiyle istişâre edenin sözünü dinler.

Hazreti Mevlana buyurdu ki: "Kulluk, insan ve insanlık açısından en büyük gerçektir.

Her insan, kulluk vazîfelerini yapmak için yaratıldı. Onun için herkes, Allahü teâlânın yaratıcı, kendisinin yaratılmış olduğunu unutmamalıdır. Bir kimsenin, Allahü teâlâya kul olması için, O'ndan başka şeylere kul olmaktan ve bağlanmaktan tam kurtulması lâzımdır.