Mehmet Oruç

İslam büyükleri fasık da olsa herkese merhamet eder, onların hidayete ermeleri için dua ederlerdi. Çünkü bunda sebep olana da büyük pay vardır.

İslam büyükleri, günahkâr kimselerin yaptıkları iyi bir amel sebebiyle affedilebileceğini, kendilerinin ise sonlarının ne olacağını bilmedikleri için fasıkları kötü kimseler olarak bilmezlerdi.

İslam büyükleri çok merhametli oldukları için kendileri yüzündün başkasının helak olmasından, Cehenneme gitmesinden çok korkarlardı.

İslam büyükleri kimseyi aşağılamaz, herkese merhametle yaklaşırlardı. Günahkârlara bile acır, onları hor ve hakir görmezlerdi.

Ubeydullah-ı Ahrar hazretleri buyuruyor ki: Allahü teâlânın rızasına giden bütün yolları inceledim, en kestirme yolun, insanları sevindirmek olduğunu gördüm.

Zina, flört, kadın erkek ilişkileri ve dinin bütün emir ve yasakları her devirde gözden geçirilecek, günün şartlarına göre revize edilecek bunun adı da din olacak, bu mümkün mü? Buna din denir mi?!.

Süleyman bin Ceza hazretleri buyuruyor ki: Müslümanların mümin kardeşlerini sevmesi sevindirmesi lazımdır.

İslam büyükleri her işlerinde olduğu gibi, sevgilerinde de samimî idiler. Hiçbir kimseye, kendisini onunla malında, acı ve tasada ortak kabul etmedikçe "Seni seviyorum!" iddiasında bulunmazlardı. Bir şahsa "Seni seviyorum!" diyebilmek için, nefislerini yoklarlar; ona isabet eden bir belâ sebebiyle onun duyduğu acıyı aynen kendi nefislerinde duymak ve yukarıda zikredilen hususlarda nefislerinin severek muvafakatta bulunması gerektiğine inanırlar ve böyle yaparlardı. Aksi halde, "Seviyorum!" iddiasını yalan ve alâmet-i nifak bilirler ve bundan sakınırlardı. Gerçek sevgi üç şeyle belli olur derlerdi.

Müslüman, hadis-i şeriflere ve âyet-i kerimelere göre inanır ve buna göre yaşar. Bu, çağ dışılık değil; din ve vicdan hürriyetini hiçe sayarak Müslümanları aşağılayanlar çağ dışıdır...

Abdülhâlık Goncdüvânî hazretleri, duâsı makbûl bir zât idi. İnsanlar, duâsını alabilmek için uzak yerlerden gelirlerdi. Bir gün birisi gelip;

Ali Ramiteni hazretleri buyurdu ki: Günah işlememiş bir dil ile dua ediniz ki, kabul olsun! Yani, Allah dostlarının huzurunda tevazu eyleyiniz, yalvarınız da, sizin için dua etsinler.

İslam büyükleri, dua talep edildiğinde, kendilerinin buna layık olmadığını söylerlerdi. Kendilerinin yapacakları duaları kabule şayan görmezlerdi.

Allahü teâlânın gördüğüne inanan, Onun beğenmediği bir şeyi yapabilir mi? Yanındaki iki meleğin, günah ve sevapları tespit etmekle görevli olduğunu yakînen bilen kimse, kötü işler yapabilir mi? Eski devirlerde, gencin biri işlediği suçdan dolayı halkın gözü önünde dayak atılarak cezalandırılıyordu.

İslam büyükleri, Cenab-ı Hakkın her şeyi bildiğine, gördüğüne ilmen inandıkları gibi, hâl olarak da bunu yaşarlardı. Bunun için sadece insanların göreceği yerlerde değil, yalnızlık halinde dahi Allah'a isyanda bulunamazlardı. Ayrıca cansız varlıkların da ahirette şahidlik yapacaklarına inanırlardı.

Fudayl bin Iyad hazretleri "Tevazu, ister cahilden, ister çocuktan duyulsa da hakkı tereddütsüz kabul etmektir" buyuruyor.

"Onlar, içlerinden itibarlı biri suç işlediği zaman ceza vermezlerdi; fakat zayıf biri aynı suçu işleyecek olsa, bunun hakkında tereddüt etmeden cezasını tatbik ederlerdi."

Geriye bakmayan ileriyi göremez. Zamanla insan, bir emanetçi durumunda olduğunu unutup, makamı, malı kendinden ayrılması mümkün olmayan bir parça zanneder. Felaket olarak insana bu yeter...

İslam büyükleri, halleri ile, ilimleri ile övünmezler kendilerini yüksek bilmezlerdi. Aksine bu halleri onları tevazu sahibi yapar, kendilerini aşağı biri olarak bilmelerini sağlardı.

İslam büyükleri çok mütevazı kimselerdi, kendilerini kimseden üstün görmezlerdi.

Peygamberlerin, onların vârisleri olan İslam büyüklerinin en önemli özelliklerinden birisi de, çok merhametli olmaları idi.