Ahmet Sırrı Arvas

İmparator Teodisiüs Eshab-ı kehf'in yaşadıklarından çok etkilenir, bizzat mağaraya kadar gelip gençlerle tanışır. Onları sarayında ağırlamayı, birlikte sohbet etmeyi çok arzular ama...

Altı inanan hicret kararı alır, imparatorun askerleri soluk soluğa bir takip başlatırlar. Yolda tanıştıkları Kefeştetayyuş adlı bir çoban da aralarına katılmayı arzular. Haydi onu da yanlarına alırlar ama sadık Kıtmir'i döndürebilmek için çok uğraşırlar.

Görünen o ki Kâbe-i muazzama durdukça Araplar Mekke'den koparılamaz. Kuleys'i kabul ettirmenin tek yolu vardır: "Beytullah'ı yıkmak!"

Enes (radıyallahü anh) Hadîs ilminin yayılması için çok çalışır. Söze "Efendimiz buyurdular ki..." diye başlayınca derin bir sessizlik olur, talebeleri nefes bile almaz, huşuu bozmaktan korkarlar. Sanki zaman mekân değişir, asr-ı saadet Medinesi'ne yelken açarlar.

Efendimiz bir keresinde "Ebû Hamza" diye takılır, bir keresinde de "Yâ zel-üzüneyn" diye latife buyururlar. Bunlar lâkâb olarak kalır ama Enes (Radıyallahu anh) en çok kendisine "Hâdim-i Resûlullah" (Resûlullah'ın Hizmetçisi) denilmesini arzular.

Efendimizin süt teyzesi Hazret-i Rumeysa, adı güzel Muhammed'i iyi bilir ve "emin" olduğundan adı gibi emindir. İslâmı neşrettiğini duyunca tereddütsüz iman eder, ailesini de kazanmaya bakar. Lâkin kocası Mâlik buna çok kızar. Bağırır, çağırır ve evini terk edip Şam'a doğru yola çıkar. Ancak yolda eşkıyalar tarafından çevrilir, direnince öldürüp çukura atarlar.

Şamil Kur'an-ı kerim okunurken gözlerini yumar. Son sözü Kelime-i şehadet olur ve odayı tarifsiz bir gül kokusu sarar. Şeyh Ahmed er-Rufai ortalığı kaplayan rayihayı tayyibeyi işaret eder, "şehitlik âlameti" buyururlar.

Baryatinsky, Deli Petro'ya lâyık bir torun olduğunu ispatlar. Buz gibi bir ifadeyle anlaşma metnini yırtar ve "şu andan itibaren siz ve âileniz Çarımız 2. Aleksandr hazretlerinin esîriniz" der, verdiği sözleri hatırlamaz...

Kont Grabe emrindekilerin bile maskarası olur, Çara müjdeli haber götürmekten çoktaaan cayar. Can derdine düşüp gizlice Petersburg'a kaçar, istifasını sunup unutulmaya bakar...

Viyanalı Klug Von Klugenav, Napolyon gibi bir askerî dehayı bile yener ve kalitesini ispatlar. Ancak Kafkas mücahidleri karşısında acemi bir teğmen gibi bocalar...

Kafkaslarda hüzün ve neşe yan yanadır, ölüm ve düğün kol kola. İnananlar şehadete koşarlar güle oynaya. Müminlerin gönlünde bir renk cümbüşüne dönen tarikat hayata hakim olmaya başlar. Kafkasyalılar karıncayı bile incitmez ama işgalcilere acımazlar.

Kafkasyalılar kendilerine çile ve sıkıntıdan başka bir şey vaad etmeyen Şamil'e net konuşurlar: "Önümüze babamızın mezarı çıksa ve son zürriyetimiz tutsak olsa, yine de ayrılmayacağız ardından!"

Bilirsiniz bazı bitirimler "Baltacı" derken çapkın çapkın bıyıklarını burar, mevzuyu sulandırırlar. Bir kere Katerina o tarihte iki çocuklu bir annedir ve saraydan ayrılamaz. Kaldı ki yapılan anlaşma Osmanlıyı zayiatsız rahatlatır, Rusları zora sokar. Bunları tarihçiler de bilir ama ecdad düşmanlığından nemalananlar hadiseyi saptırırlar...

General Nelson acımasız bir adamdır, girdiği köylerde hayvanları bile kırar, cesetleri parçalayıp ağaçlara asar. Geronimo'nun kaybedecek bir şeyi yoktur ama soydaşlarının çilesine dayanamaz...

Hisponiola'da 1492'de 250 bin olan Kızılderili nüfusu 1508'de 60 bine düşer 1560'da 500 tane bile yerli kalmaz. Ki onları da hizmetçi olarak kullanırlar...

Santa Maria ile yola çıkan denizciler Amerika sahillerinde dolanır ama Hindistan'a vardıklarını sanırlar. Bu yüzden kızılderililere İndia (Hindliler) adını takarlar. Orta Amerika'yı Asya'ya benzetmek doğaldır da ne bekledikleri kadar altın, ne de baharât bulurlar.

Kubilay Han, sürekli komşularına saldırır, halkına hedef gösterir, orduyu zinde tutar. Ona göre barışta herşey karışır, ülke dirlik düzen tutmaz ama savaşta netlik vardır, herkes işini yapar.

Kubilay Hanın ne kadar adil olduğu tartışılır ama Hıristiyanlığa meyyal olduğu için Polo'lar onun "yeryüzünün en alicenap hükümdarı" olarak tanıtırlar.

Marko Polo'nun anlattıklarına bakılırsa dünyamız çok değişmiş olmalı. Genç seyyah Basra'nın göz alabildiğine ormanlık olduğunu yazar, halbuki aynı Basra bu gün kum denizini andırır ve nehir kıyılarını saymazsanız diken bile bulunmaz.

Rus pilotlar "dur şu eve de füze atayım", "dur şu camiyi de vurayım" der, adeta "eğitim uçuşu" yaparlar. Ancak kara kuvvetleri o kadar şanslı değildir, mücahidler konvoylara pusular atar, cephaneleri basıp ağır silahlara sahip olurlar...