Geniş Açı - Fikir ve tartışma

Sovyetler zamanında Türkistan’daki camiler, medreseler ve türbeler âdeta harabeydi. Hiçbir tamir, restorasyon yapılmıyordu. Altyapı, yol, kaliteli sosyal tesisler yoktu. Dr. Emel Esin ise kocası Seyfullah Esin’le çok zor şartlarda Türkistan’ı gezebildi. Seyahat esnasında Türkistan’ın Türk mimari ve sanat eserlerini inceleyip çalışmalarını kitaplaştırdı. 

Günümüzde popüler bir aktörün genç modelle evlilik dışı hayat yaşayıp sonra terk etmesini anormal görmeyen modern toplumun “şehirli işçileri”, kadına verdiği değerle meşhur bir Peygamberin evlilik hayatını anla(ya)mıyor! Eski insanların “evlilik ve mesuliyet” yaşının bugün “çocukluk ve istismar” olarak görülmesi eski insanların problemi midir, yoksa modern bir olgunluk sıkıntısı mı?

Geçtiğimiz günlerde Eskişehir’de meydana gelen bıçaklama hadisesi herkesçe malum. Karşımızda on sekiz yaşında sokakta tanımadığı beş kişiyi yaralayan bir genç var. Kendisiyle ilgili tahlil yaptığımda, bu kişi bana “Batman Kara Şövalye” filminde ortaya çıkan “Joker” karakterini hatırlattı: Çocukken şiddet gören, yüzündeki yaralar sebebiyle insanlardan uzaklaşmış ve palyaço maskesi ardında bütün şehri terörize eden bir tipoloji... 

Türkiye’nin savunma sanayiindeki ürünlerinin uluslararası pazarda rekabet edebilmesi için ihracat teşvikleri ve uluslararası iş birlikleri artırılmalıdır. Özellikle dost ve müttefik ülkelerle ortak projeler geliştirilmeli, ortak üretim ve teknoloji transferi anlaşmaları yapılmalıdır. Ayrıca, savunma sanayiinde ihracatı artırmak için pazarlama ve tanıtım faaliyetleri güçlendirilmelidir.

Dünyadaki ülkelerin işaret dilleri birbirinden farklıdır. Ethnologue’un istatistiklerinde kayda geçmiş 137 tane işaret dili sayılmaktadır. Birleşmiş Milletler, ortak bir işaret dili benimseyip bütün ülkelerde tek işaret dilinin öğretilmesini istemiş olsaydı ne kadar muhteşem olurdu!

Radikal bir görüş gibi görünse de şunu söylemekten imtina etmiyorum: 3. Dünya Savaşı, nükleer silahlara başvurmadan biyolojik silahlarla bir pandemi üzerinden yaşandı ve bitti. Kasım 2024’ten sonra dümene geçenler ise hâlihazırda yaşanan politik sarsıntıyı daha da artıracaklar; savaşmak için geliyorlar!

Her geçen gün toplum, bünyesindeki fertleri, sosyal alanda tutabilme kabiliyetini kaybetmektedir. Bu, geleceğimiz için büyük bir tehlikedir. Bu sebeple başta çocuk ve gençler olmak üzere kişileri sosyal alan içerisinde tutabilecek somut, tamamen psikososyal odaklı, ilmî yaklaşımlara ihtiyaç vardır. Bu çerçevede Türkiye’de bir “Millî Sosyalizasyon Bakanlığı” kurulmalıdır.

Millî Eğitim Bakanlığı, YÖK ile iş birliğine giderek öğretmenliğe kaynaklık edecek fakültelerin sayısını düşürmeli, orta tabakanın zeki ve çalışkan öğrencilerinin öğretmenlik mesleğini seçmesi için yeni imkânlar sunmalıdır. O zaman hayata geçirilmesi için çalışmalara başlanan Millî Eğitim Akademisi, daha faydalı hâle gelir.

1982 Anayasası, din ve vicdan hürriyeti başlıklı düzenlemesinde, bu özgürlüğü ve çerçevesini belirtmenin ötesinde, kimsenin dinî kanaatlerinden dolayı suçlanamaması, din ve ahlak eğitim ile öğretiminin devletin denetimi altında yapılması, temel düzenlemelerin kısmen de olsa din kurallarına dayandırılamaması gibi İnsan Hakları Evrensel Bildirgesinde ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinde bulunmayan “ilginç” hükümler öngörmüştür.

Türkiye’de öğretmen yetiştirmede ısrarla sürdürülen formasyon, oldukça yanlış bir uygulamadır. Günümüzde öğretmenlik, “kapısı açık ve girişi kolay” bir meslek hâline dönüştürülerek “Eğitimini aldığım alanda istihdam imkânı bulamadım, bari öğretmen olayım” noktasına gelmiştir!

Türkiye’nin maddi kalkınma için büyük gayret gösterdiği inkâr edilemez. Ne var ki kültür meselesinin yıllardır ihmal edildiği her platformda dile getirilmektedir. Burada sorulması gereken esas soru şudur: Asırlardır bütün insanlığa merhem olan millî ve manevi kültürümüz, niçin ve nasıl ihmal edilir? Buna kim engel oluyor?

Bu iki nesne dışarıdan ülkemize gelmesine rağmen zamanla insanımızın günlük rutinlerinin en belirleyici unsuru olmuştur. Bizler kahveye daha fazla bir mana yüklemiş, kendi damak zevkimize göre şekillendirmiş ve onu bütün dünyaya “Türk Kahvesi” ismiyle tanıtmışızdır. Kahveye karşı aktif duruşumuzu sigara için gösterememişizdir. 

En eski fotoğraflarda Doğulu-Batılı bütün topluluklarda kadın ile erkeklerin başlarının örtülü olduğu görülür. Batı’da sanayi kapitalizminin doğuşuyla zirveye çıkan modernleşme ise kadının yuvasından ve örtüsünden çıkarılması, hürmetinin yok edilmesi demekti. “Ziynet” olan kadın, kapitalizmin hem üretim hem tüketimde kullandığı bir “meta”ya dönüştü.

Târık bin Ziyâd, emrindeki dört gemi ve yedi bin mücahitle 711 yılında İspanya’ya hareket etti. Rüyasında aldığı bir müjde ile fethi kesin gören büyük komutan, askerlerin geriye dönme ümidini kırmak için gemileri yaktı. Zaferden sonra ise Endülüs’te İslam’ın temelleri atıldı…

Adnan Menderes, milletine olduğu gibi, aile ve evladına da çok merhametli, şefkatli idi. Yassıada’da hapisteyken sadece elli kelimelik mektup yazmaya izin verilirdi. Bu da kontrol edilirdi. O zaman ortaokul talebesi olan oğlu Aydın’a gönderdiği mektup oldukça hüzünlüdür.

Milletimizi, millet yapan ve yüz yıllardır yoğrularak gelen ananevî yapımızın devamlılığı, hangi düşünce ve ideolojiden olursa olsun geleceğimiz için elzemdir. Bu sebeple cemiyetin sosyal fonksiyonlarının devamlılığı için siyasi iradenin önünde belki de tek seçenek, bu milletin millî-geleneksel damarından gelen kanı ferde taşıyabilecek sosyalizasyon kabiliyetini geliştirmek olmalıdır.

Türk dünyasındaki Müslümanların cehalet ve taassup yüzünden Rus sömürüsüne maruz kaldığını zanneden bazı kişiler, çeşitli arayış içerisine girdiler. 19. asırdan itibaren görülmeye başlayan ‘Ceditçilik’ (reform) hareketinin mensupları İslam’ı ve mevcut geleneği içinde bulundukları zaman diliminde yeniden değerlendirilmesi gerektiğini düşünüyorlardı. Oysaki eğitim zamanın şartlarına göre çeşitli değişikliğe uğrayabilir ama bunu din için söylemek mümkün değildir.

Özünü yardımlaşma duygusundan alan ve günümüze de bazıları ulaşan kervan yollarındaki kervansaraylar, vakıf medeniyetinin en güzel numunelerindendir. Orta Doğu’da hayata geçirilmesi için ilk adımlar atılan “Kalkınma Yolu Projesi” ise eski kervan yollarını akıllara getirmektedir.

Aralarından hayli âlim ve mutasavvıf çıkan, talipleri ilim ve edep ile donatan büyük Arvâsî ailesinin hikâyesi, Moğol İstilası zamanında Seyyid Kasım el Bağdadi ile Bağdat'tan başlar ve sonunda Anadolu topraklarına uzanır...

Türk - İslam kültürüne ve Türk dünyasına büyük bir muhabbeti olan gazetemizin kurucusu merhum Enver Ören, Sovyetler’in dağılmasından sonra 1993 yılında, muhteşem bir Türk dünyası haritası hazırlattı.