Mehmet Oruç

Hazreti Abdullah bin Zübeyr, 649 senesinde, Abdullah bin Sa'd ile Afrikıyye harbine katılarak, bu zaferin kazanılmasında mühim bir rol oynamıştı.

Dört büyük halife ve diğer Eshab-ı kiramın aleyhinde konuşulduğu bir ortamda, hazreti Abdullah bin Zübeyr gelip, yüksekçe bir yere oturdu. Allahü teâlâya hamd ve Resûlüne salât ve selâm getirdi. Sonra Hz. Ebû Bekir, Hz. Ömer ve Hz Ali'den çok güzel bahsetti. Hz. Osman'ın hilâfetiyle ilgili olarak da şunları söyledi:

Bir gün, hak yoldan ayrılıp ayrı bir yol tutan Hâricîlerden bir grup, Abdullah bin Zübeyr hazretlerinin huzûruna gelerek dediler ki:

Abdullah bin Zübeyr, Medîne'de muhâcirlerden ilk dünyaya gelen çocuktur. Hicretten yirmi ay sonra 622'de Medîne yakınındaki Kubâ'da dünyaya gelince, Muhâcirler çok sevinip rahatladılar. Çünkü Yahûdîler, "Biz muhâcirlere sihir yaptık, çocukları olmayacak" diyorlardı. Bu mübârek zâtın doğumu, Yahûdîlerin yalanlarının ortaya çıkmasına sebep oldu.

Abdullah bin Ömer hazretleri çok tevazu sahibi birisi idi. Bir gün, birisi kendisini göstererek, "Ey insanların en iyisi" deyince buna üzüldü, "Ben insanların en iyisi değilim. İnsanların en iyisinin oğlu da değilim. Ben sâdece Allahü teâlânın bir kuluyum. O'nun rızâsını bekler, O'ndan korkarım. Siz böyle övmeye devam ederseniz, insanı helâk edersiniz" buyurdu.

Abdullah bin Ömer hazretleri, fıkıh ilminde kemâl derecesinde idi. Fetvâ husûsunda eşsiz idi. Buna rağmen birçok meseleye, "Bilmiyorum" diye cevap verirdi. Fetvâları çok kıymetlidir. Peygamberimizden sonra, insanlara altmış sene fetvâ vermiştir.

Abdullah bin Ömer hazretleri, devlet kadrosunda vazîfe almaktan uzak durdu. İlme ve cihada ağırlık verdi. Zaten, babası Hz. Ömer, şehâdetinden önce yerine oğlunu göstermesini isteyenlere, "Bir evden bir kurban yeter!" buyurmuştu.

Abdullah bin Ömer, Amr bin Âs komutasındaki orduda vazîfe almıştı. Ordu, Filistin toprağına girince, Amr bin Âs, Abdullah bin Ömer'e bir sancak ve emrine bin süvâri verdi.

Mekke'nin fethi sırasında, İbni Ömer yirmibeş yaşlarında bulunuyordu. Süratli koşan bir atı vardı. Bu at üzerinde, elinde mızrağı olduğu hâlde çok heybetli idi. Resûlullah efendimiz onun bu hâlini görünce, "Abdullah! İşte Abdullah" buyurarak mücâhidliğini övdüler. Müslüman ordusu, büyük bir ihtişâmla Mekke'ye girdiği zaman, Resûl-i ekrem bir deve üzerinde olup, İbni Ömer de yanında bulunuyordu.

Abdullah bin Ömer hazretleri bir gün, birkaç arkadaşı ile Medîne-i münevvere dışına çıkmışlardı. Yemek vakti gelince sofra hazırladılar. O sırada köle olan bir çoban selâm verdi. Hz. Abdullah çobanı yemeğe davet etti. Çoban oruçlu olduğunu söyleyip sofraya oturmadı. İbni Ömer ona sordu:

Bir gün Abdullah bin Ömer hazretlerinin devesi kayboldu. Çok aradı, bulamadı. "Alana helâl olsun!" deyip mescide girdi. Sonra birisi gelip, " Deven filân kimsede!" dedi. Mescidden çıkıp giderken, hatırladı. "Ben onu alana hediye etmiştim" deyip tekrar mescide döndü.

Bir gün Abdullah bin Ömer hazretlerine, bin dirhem para ile kıymetli bir kaftan hediye getirilmişti. Dostlarından birisi ertesi gün, onu, çarşıda hayvanına veresiye yem alırken görünce şaşırdı. Evine gidip sordu:

Hazreti Sevbân, Resûlullahın ayrılığına dayanamayan bir Peygamber âşığıydı. Çeşitli hizmetler dolayısıyla bazan Resûlullahtan ayrı kaldığı olurdu. Bir gün perişan bir hâlde Resûl-i ekremin huzuruna geldi. Rengi uçmuş, vücudu zayıflamış, simâsında hüzün ve keder belirtileri noktalanmıştı. Onu bu vaziyette gören Peygamberimiz, hâlini sordu: "Neyin var, hasta mısın, ey Sevbân?"

Hazreti Sevbân pazarda köle olarak satılıyordu. Peygamberimiz merhamet edip esâret parasını vererek onu satın aldı, sonra da serbest bırakarak hürriyetine kavuşturdu. Fakat Hz. Sevbân, engin şefkat deryâsı olan Resûl-i ekreme bir anda ısınmıştı. Ondan ayrılmak istemedi.

Heraklius, Müslüman olmak istemişse de, makâm ve ölüm korkusundan îmân etmedi. Dünyayı ahırete tercih etti. Peygamberimize yazdığı mektupta şöyle diyordu:

Hazreti Dıhye, Resulullahın ve Heraklius'un mektubunu Dağatır'a götürdü. Dağatır, Peygamberimizin mektubunu okuyup, vasıflarını işitince;

Rum hükümdarı Heraklius, Resulullahın davet mektubundan ve O'nun hakkında söylenenlerden çok etkilenmişti. Rum papazlar bundan endişe düymaya başlamışlardı. Diğerlerini çıkarttıktan sonra hükümdar Hz. Dıhye'yi çağırttı. Hz. Dıhye, o mübârek güzel yüzü ile Heraklius'un karşısına geçip, tatlı sesi ile dedi ki:

Yapılan hayır hasenata bire yetmiş sevap verildiği bu mübarek Ramazan ayı yarın son buluyor. Bu sevaba nail olabilmek için az - çok hayır hasenatta bulunduk. Zaten önemli olan verilenin azlığı çokluğu değil, ne niyetle verildiğidir. Niyetin ne kadar önemli olduğunu bildirmek için eshab-ı kiramdan Sehl bin Hanif hazretlerinin başına gelen ibretli olayı nakletmek istiyorum bugün:

Peygamber efendimizin, "İlk günleri rahmet, ortası af ve magfiret ve sonu Cehennemden azâd olmaktır." buyurduğu Ramazan-ı şeref ayının sonuna geldik.

Hazret-i Dıhye'nin getirdiği Resûlullahın davet mektubunu okunurken Heraklius'un alnından ter taneleri dökülüyordu. Mektup bitince dedi ki: "Hz. Süleyman'dan sonra ben böyle "Bismillâhirrahmânirrahîm" diye başlıyan bir mektup görmemiştim. "