Necmettin Batırel

Deprem felaketi sonrası yurt genelinde büyük bir korku hâkim. Her gün televizyonlarda bir sürü Prof. sürekli şu bölge çok riskli, burası kırıldı kırılacak diye ahkâm kesiyor.

Asrın felaketinde kentsel dönüşüme karşı çıkan muhalefet partileri utanmadan hükûmeti suçluyor. Mahkemelerde “rantsal dönüşüme hayır” diyerek dava açıp çürük binaların yıkılmasını engelleyenler kendileri değilmiş gibi.

Büyük deprem felaketinin planlı programlı kasıtlı olarak yaşatıldığına dair çok kesin inancım var. Bu tamamen şahsi görüşüm. Hiçbir yerden bilgi almadım, yönlendirilmedim. Hayal mahsulü diyenler de olacaktır, gerçek bulanlar da.

Türkiye sadece yardımlarda değil; yalan haberlere itibar etmemekte, üretimde, fahiş zam yapmamakta da tek yürek olmak zorundadır. Bir gecede 115 milyar TL artı 9 milyon SMS’le artı 450 milyon lira toplandı… 

Tarihin en büyük felaketini yaşadık. 30 bine yakın şehit verdik. Acımız çok büyük. Devlet-vatandaş kenetlendi, eşi görülmemiş bir yardım seferberliği başladı.

Yer kabuğu üzerindeki kayaların gerilme, sıkışma gibi yüksek basınç sonrası fay hattı denilen kırıklar oluşur. Bu kırıkların birbirlerine sürtünmesi ile biriken gerilme enerjisi belli bir zaman sonra patlayınca faylar kırılır yer tabakasında hareketlilik yaşanır.

Küresel gıda fiyatları art arda 10’uncu ayda da düştü. Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü fiyat endeksi 131 puana geriledi Endeks, Rusya-Ukrayna savaşının başlamasından sonra 160 puana ulaşarak rekor kırmıştı.

2022 yılında yatırım araçları arasında tartışmasız lider Borsa İstanbul oldu. Hisse senetleri endeks bazında %200, dolar bazında %100 prim yaptı. Yüksek enflasyon ortamında ürün fiyatlarının anormal artışı şirketlerin kazançlarını tavana çıkardı.

Para piyasaları tamamen merkez bankasının kontrolünde. Kur ve faiz ondan soruluyor… Önceki dönemlerde yurt dışı finans kuruluşlarının sözüne uygun kararlar alınıyordu, şimdi ipler onun elinde. Seçime gidilirken, Türk lirası üzerindeki oyunlara izin vermiyor.

Önce Washington Post ve Bloomberg (ABD) ardından The Economist (İngiltere) en son Stern (Almanya) Cumhurbaşkanı Erdoğan’a savaş açtı.

Merkez Bankası çok önemli bir adım attı. Bankalara zorunlu yükümlülüklerinin üzerindeki dövizi Merkez Bankasına yatırdıkları takdirde %4,5 faiz alacaklarını açıkladı. 

2023 tarihî seçimleri; rahmetli Adnan Menderes’in 1950’de “Yeter söz milletindir” sloganıyla çok partili hayata geçişi başlattığı 14 Mayıs’ta Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın kararıyla gerçekleşecek.

Türkiye düşük faiz-yüksek büyüme-cari fazla programını Temmuz 2022’de uygulamaya başladığı zaman bazı finans profesörleri ile iktisatçılar alay ediyordu. 6 ay sonra “Yahu kitaplarda yazmayan bu sistem nasıl başarılı olur” diye dövünüyorlar

Borsa İstanbul’da anormal hareketler yaşanıyor. Endeks bir gün %5 düşüyor ertesi gün %4,7 yükseliyor. Gün içinde sabah hisse senetleri tepe yapıyor, iki saat sonra tepesi üstü düşüyor.

Türkiye 2023 seçimlerine büyük kazanımlarla giriyor. Enerji problemini tarihî keşifle çözdük.

Hah şöyle yahu. Sonunda doğruyu buldular... Yıllardır dövize yatırım yaparak büyük hata yaptıklarını anladılar Kaynak bizim içimizde diye diye dilimde tüy bitti

Pandemiden çıktık diye sevinirken, Ukrayna-Rusya savaşı bütün dengeleri bozdu.

Yahu hangi birini yazayım. Üzerimize sel gibi müjde yağıyor. Enerjide devrim yaşanıyor. Artık özbeöz Türk malı doğalgazımız da var petrolümüz de… Savunma sanayiimiz tarih yazıyor. İHA’lar, SİHA’lar Kızılelma parmak ısırtıyor.

Yılbaşından bu yana endeks bazında yüzde 200 yükselen Borsa İstanbul tarih yazıyor. Talep o kadar güçlü ki, yükseliş trendini şirketlerin ‘büyük’ ortaklarının aralık ayında yaptıkları 5 milyar liralık hisse satışları bile durduramıyor. Endeks 5.500 puanı da aştı. Yüksek enflasyonist ortamda yapılan faiz indirimleri ile merkez bankasının kontrolüne geçen döviz piyasasında kur hareketlerinin sabit hâle gelmesi Borsa İstanbul’u alternatifsiz yaptı.

1 Ocak 2022'de asgari ücret 4.250 TL idi. 13,65 TL'lik kur üzerinden 313 dolar ediyordu. 1 Ocak 2023'te asgari ücret 8.500 TL oldu. 18,65'lik kur üzerinden 455 dolar ediyor. Yani dolar bazında %45'lik artış var. Oysa dolar 1 yılda %36 değer kazandı. Enflasyon 2022 yılını %65 artışla tamamlayacak.