Prof. Dr. Ramazan Ayvallı

Türkistân nüfûsunun ana dili Türkçe olup, Özbek, Kazak, Kırgız, Karakalpak Türkmen lehçeleri konuşulur.

Özbekistân konusuna girmeden evvel, bir mukaddime olmak üzere, umûmî olarak Türkistân’dan bahsetmeyi münâsip görüyoruz...

Bayramlar, birlik ve berâberliğe ve dargınların, küskünlerin barışmalarına vesîle olduğu gibi, ölülerimizin bile sevinmelerine sebep olmaktadır.

“Ramazân” kelimesi “yanmak” demektir. Çünkü bu ayda oruç tutan ve tövbe eden Müslümânların günâhları yanar, yok olur.

“Ramazândan sonra, Şevvâl ayında da 6 gün oruç tutan, anasından doğduğu günkü gibi günâhsız olur.”

“Mübârek” sıfatıyla sıfatlanan ve İslâm dîninin kıymet verdiği on geceden biri de Kadir gecesidir.

Hadîs-i şerîfte buyuruldu ki: “Sadaka-i fıtr, oruçlunun, uygunsuz sözlerinden meydâna gelen günâhları temizler.”

Orucun faydaları çoktur. Orucun ayrıca, sabır, şükür, nefis terbiyesi gibi diğer ibâdetlerle de irtibâtı vardır.

Oruç, insanın şefkat ve merhamet duygularını geliştirerek bunun topluma sevgi ve yardım şeklinde aksetmesini, yansımasını sağlar.

“Bir kimse, bu ayda bir oruçluya iftâr verirse, günâhları affolur. O oruçlunun sevâbı kadar ona sevap verilir” 

Oruç, insanların şefkat ve merhamet duygularını geliştirerek, bunun topluma sevgi ve yardım şeklinde yansımasını sağlamaktadır.

Kur’ân-ı kerîmde, oruçla ilgili âyetlerde, bu ibâdetin daha önceki ümmetlere, milletlere de farz kılındığı belirtilmektedir.

“Ey Müslümânlar! Üzerinize öyle büyük bir ay gölge vermek üzeredir ki, bu aydaki bir gece ki, bu Kadir gecesidir, bin aydan hayırlıdır."

Ramazân ayında, iyi iş ve ibâdet yapanlara, bütün sene boyunca da bu işleri yapmak nasip olur.

Her Müslümânın öğrenmesi farz-ı ayn olan ilmihâl bilgilerini öğreniniz. Âlimlerin sohbetine devâm ediniz. Güvenilir ve sağlam âlimlerin fetvâsıyla amel ediniz.

İmâm-ı Rabbânî hazretleri buyuruyor ki: "Bütün va'zların özü ve nasîhatlerin kıymetlisi, Allah adamları ile buluşmak, onlarla birlikte bulunmaktır."

Peygamber efendimiz, Berât gecesinde “Allahümmerzuknâ kalben takıyyen mineş-şirki beriyyen lâ kâfiren ve şakıyyen duâsını okurdu.

Bir yıl içinde olacak (doğumlar, vefâtlar, terfî’ler, tenzîller, ameller, ömürler, ölüm sebepleri gibi) her şey, Şa’bân ayının onbeşinci (Berât) gecesinde meleklere bildirilir.

Şa'bân ayı, Receb ile Ramazânı birleştiren bir köprü gibidir. Mü’minler, geçen günlerden ibret alırlar, bugünkü günü ganîmet bilirler...

Receb ayının afv ve mağfirete, Şa’bân ayının şefâate ve Ramazân ayının da sevâpların kat kat verilmesine mahsûs aylar olduğu bildirilmiştir.