Abdüllatif Uyan

Şam şehrinde medfun evliyâdan Seyyid Muslihiddîn Efendi, bir gün Efendimiz'den bahsederken şunu anlattı sevdiklerine: Peygamberimiz bir gün evlerinde otururken "hazret-i Alî" de yanlarındaydı. O esnâda Cebrâil aleyhisselâm bir vahiy getirdi.

Şam şehrinde medfun bulunan evliyâdan Seyyid Muhammed Şâh, bir sohbetinde; - Kardeşlerim, Rabbimize candan teşekkür ederek, minnet ile ibâdet yapmalı, tam teslim olarak, emirleri yapmaya ve yasaklardan kaçınmaya çalışmalıyız, buyurdu.

Abdülhakîm Arvâsî hazretlerini sevenlerden Abdülkâdir isminde bir pamuk tüccarı şöyle anlatıyor: "Efendi Baba" ile, Eyüp Câmiinde bir gün beraberdik. Öğle namazını kılıp dışarı çıktık.

Şam'da yetişen büyük velîlerden Seyyid Muhammed Murad hazretleri, bir gün bir talebesine; - Ey oğlum! Gençlik zamanında, insanı üç din düşmanı olan, nefis, şeytan ve kötü insanlar aldatmaya uğraşmaktadır, buyurdu. Bunlar karşısında az bir ibâdet, pek kıymetli olur. İhtiyârlıkta, bundan kat kat fazla yapılan ibâdetlerin bu kadar kıymeti olmaz.

Bursa'da medfun bulunan büyük velîlerden Şeyh Ahmed Efendi, bir sohbetinde; - İslâmın beş şartından biri, namazdır, buyurdu. Beş vakit namazı üşenmeden, seve seve kılmalıdır. Malın zekâtını, emredilen yerlere hevesle vermelidir. Ramazan orucu, bir senelik günahların affına sebebdir. Oruç tutmaktan zevk almalıdır.

Irak'ta yetişen velîlerden Seyyid Hüseyin Burhâneddîn Efendi, sevdiği bazı gençlere; - Biz kuluz. Sâhibimizin emrindeyiz. Başıboş değiliz. Her istediğimizi yapmaya serbest değiliz, buyurdu. İyi düşünelim! Uzağı gören akıl sâhibi olalım! Kıyâmet günü utanmaktan, pişman olmaktan başka, ele bir şey geçmez.

Abdülhakîm Arvâsî hazretleri, sülâle-i Resûl'den bir büyük âlim zattır. İlmiyle âmil, büyük bir Velî idi ki, Onu anlatmak için, âcizdir bu kalem. Van'ın "Başkale" ilçesinde dünyaya geldi.

Irak'ta yetişen Velîlerden Seyyid Burhâneddîn Efendi, bir kaç sevdiğine; - Kardeşlerim, Allahü teâlâ kullarına çok merhamet ederek, helâl ve mubâh olan şeylerle zevklenmeye izin vermiş, pek çok şeyleri mubâh eylemiştir, buyurdu. Ve ekledi:

Irak'ta yetişen Evliyâdan Seyyid Hasan Mükennâ hazretleri, bir gün genç bir talebesine; - Kıymetli oğlum! Mubâhların fazlasından sakınmalı, lüzumu kadar kullanmalısın, buyurdu. Bunları da, Allahü teâlâya kulluk etmek niyetiyle yapmalısın. Ve misal verdi: - Meselâ birşey yerken, Allahü teâlânın emirlerini yerine getirmek için kuvvetlenmeye, giyinirken avret yerini örtmeye ve soğuktan, sıcaktan korunmaya niyet etmelisin.

Irak'ta yetişen Velîlerden Seyyid Hasan Berzencî hazretlerine, bir gün bâzı sevdikleri gelerek; - Efendim, Allahü teâlâya kulluk ve ibâdet etmek ne demektir? diye sordular. Cevabında;

İstanbulda yaşayan ve Kadıköy müftülerinden olan Ahmet Mekkî Efendi hazretleri, bir sohbetinde Efendimiz'den bahsederken şunları anlattı sevdiklerine: Bir gün Eshabtan "Ebû Zer-i Gıfârî" hazretlerine bakarak; - Bu, yalnız yaşar, yalnız ölür, buyurdular. Hakîkaten öyle oldu. Ömrünün sonlarında yalnız yaşamış, yalnız olarak ölmüştü mübarek. Bir tek hanımı bulunmuştu yanında.

Buhâra'da yetişen büyük âlim ve Velîlerden Seyyid Emîr Külâl hazretleri, bir gün komşusu bir gence; - Sevgili oğlum! Dünyânın görünüşü tatlı ve lezzetlidir. Hâlbuki hakîkatte zehirdir ve kıymetsizdir, buyurdu. Ve ekledi:

Buhâra Evliyâsından Seyyid Emîr Hamza hazretleri, bir gün bâzı gençlere; - Gençlik çağı, nefsin kaynadığı, şehvetlerin oynadığı, insan ve cin şeytanlarının saldırdığı bir zamandır, buyurdu. Böyle bir çağda yapılan az bir amele pek çok sevap verilir.

Herat vilâyetinde medfun bulunan Hak dostlarından Zeyneddîn-i Hafî hazretleri, bir gün şunu anlattı bâzı gençlere: Eshabtan bir hanım, bir gün hediye olarak bir kap "Bal" gönderdi Efendimize. Peygamberimiz kabul buyurup, kabını iâde ettiler. Ancak kap, "dolu olarak" ulaştı o hanıma. Kadıncağız üzüldü hâliyle.

Buhâra'da yetişen Evliyâdan Seyyid Emîr Burhân hazretleri, bir gün, sevdiği bir gence; - Ey kıymetli oğlum! Bugün, her istediğini kolayca yapabilecek bir hâldesin. Gençliğin, sıhhatin, gücün, kuvvetin, malın ve rahatlığın bir arada bulunduğu bir zamandasın, buyurdu. Ve ekledi:

Bursa evliyâsından Emîr Sultân'ın, ilim sâhibi bir talebesi vardı ki, Bursa'da şeyhülislâmlık yapıyordu o devirde. Bu zat, bir gün Ulu Câmi'de vaaz ederken o esnada Emîr Sultân, kendi dergâhında talebeden birini yanına çağırıp; - Evlâdım, çarşıya git de, şu şu şeylerden al getir! buyurdu.

Sinop evliyâsından Seyyid Bilâl hazretleri, bir gün sevdiği bir gence; - Ey oğlum! Bu gençlik zamanınız fırsat, fırsat da, büyük nîmettir. Sıhhat ile ve üzüntüsüz geçen vakitler, bulunmaz ganîmettir, buyurdu. Her saati Allahü teâlâyı zikretmekle geçirmelidir.

İstanbul'da yaşayan, eski Kadıköy müftülerinden Ahmet Mekkî Efendi hazretleri, bir gün sevdiği bir gence; - Ey akıllı oğlum! Haramların süsüne, yaldızına sakın aldanma ve çabuk geçen, tükenen lezzetlerine kapılma! buyurdu. Bütün hareketlerinin, İslâmiyete uygun olmasına çok dikkat et! Onun ışıkları altında yaşamaya çalış! Delikanlı sordu:

Horasan'ın meşhur velîlerinden Seyyid Alî Hemedânî hazretleri, bir gün tanıdığı bir gence; - Sevgili oğlum! Fırsat ganîmettir

Aydın vilâyetinde yetişen velîlerden Şeyh Kemâl Efendi, bir gün sevdiklerine; - Kardeşlerim, Resûlullaha uymakta gevşek olanları, Onun ışıklı yolundan ayrılanları din adamı sanmayınız! buyurdu. Onların yaldızlı sözlerine ve ateşli yazılarına aldanmayınız! Şöyle devam etti: