Abdüllatif Uyan

Emir Sultân genç yaşında, Buhâra'dan çıkıp, hacılarla birlikte Mekke'ye geldi. Haccı edâ edip Medine'ye yöneldi. Büyük ceddini ziyâret edecekti. Misafirhânede boş bir oda görüp süzüldü içeriye. Lakin bir vezifeli dikildi karşısına. - Kimsin sen yabancı?

Bir Hristiyan râhip vardı ki, Bursa'da, bir dağın mağarasında tek başına yaşardı. Senenin son ayında, Bursa'ya iner, bir ay kadar tenhâ bir yerde inzivâ ederdi.

Süleymân Şâh devrinde, Penç Kalesi, mü'minler tarafından alınmak istenmişti. Muhâsara devam ediyordu ki, "yirmi" kadar mücâhit, azık getirmek için biraz uzaklaştılar. Az sonra önlerine düşman askeri çıktı birden.

Hazreti Mevlânâ, bir gün camide hazreti "Mûsâ" ile hazret-i "Hızır"'ın meşhur kıssasını anlatmaya başlar. Ancak cemâatte garip bir kimse vardır.

Anadolu velîlerinden "Pîr Ali Aksarâyî" hazretleri, bir gün sevdiği bir gence; - Yavrum! Gençlikte nefsin arzuları insanı kapladığı gibi, âhireti kazanmak için en kârlı zaman da gençliktir, buyurdu. Ve ekledi:

Mevlânâ hazretleri, bir gün Nusaybin'de dolaşırken bir kalabalık görür. Ne olduğunu merak eder. Meğer o gün Hristiyan papazlar bir yerde halkı taplamış, "sihir" yaparak acayip şeyler göstermektedirler. Oraya doğru ilerler.

Irak evliyâsından "Ömer Ziyâeddin Tavîlî" hazretleri, bir sohbetinde; - Kardeşlerim, yemekleri, keyif için, lezzet için yemeyiniz! buyurdu.

Mevlânâ hazretlerinin ismi "Celâleddîn"dir. Evliyânın büyüğü ve İslâm âlimidir. "Belh" şehrinde dünyaya gelir. Sonra Anadolu'ya, yâni Rum diyârına hicret eder. Bunun için, "Rûmî" diye bilinir. Henüz çocukken mânevi halleri vardır. Babası da farkındadır bunun.

Kûfe evliyâsından "Ömer bin Zer" hazretlerine, bir gün bir talebesi; - Hocam, Allahü teâlânın emirlerini yapmamak, neden ileri gelir? diye sordu. Cevabında;

Abdülmecid Şirvânî hazretleri, Tokat'ta mütevazı bir hayat sürer. İnsanları irşad eder. Bir gün, bu şehre makâm sâhibi biri gelir. İnsanlar, ziyaretine gider,

Ahmet Mekkî Efendi hazretlerine, bir gün sevdiği bir genç gelip; - Efendim, Kelime-i şehâdetin mânâsı nedir? diye sordu. Cevabında;

Bir yaz günü, Ankara-Çamlıdere beldesinde kadınlar tarlada çalışmakta, Alî Semerkandî hazretleri ise sığır otlatmaktadır kırlarda. Ancak namaz vakti geçmek üzeredir. Mübarek abdest almak ister, ama su yoktur. N'apsın? Asâsını yere vurur.

Alî Semerkandî hazretleri, âlim ve velîdir. Ankara'nın Çamlıdere beldesinde yaşar. Oranın halkını irşad eder. Halk fakîrdir. Hayvancılıkla geçinirler. Hayvanları az da olsa, bir çobana ihtiyaçları vardır. Büyük velî bunu sezip;

Edirne evliyâsından "Ömer Baba"ya, bir gün sordular: - İbadetlerin en kıymetlisi nedir? - Hubb-i fillah ve buğd-i fillah'tır, buyurdu.

Alî Semerkandî "rahmetullahi aleyh", İsfehân'da dünyâya gelir, Ankara'nın "Çamlıdere" ilçesinde yaşar. Hem âlim, hem evliyadır. Soyu, "Hazreti Ömer"e dayanır.

Eski Kadıköy Müftüsü "Ahmet Mekkî Efendi" hazretleri, nasihat isteyen bir gence; - Oğlum! Fırsat ganîmettir, buyurdu. Delikanlı anlamadı. - Nasıl yâni efendim.

Bir grup felsefeci, "Şems-i Tebrîzî" hazretlerine geldi bir gün. Bir tanesi öne çıktı: - Size, üç suâlimiz var. - Peki sor bakalım.

Mısır evliyâsından "Osman Şirvânî" hazretleri, bir sohbetinde; - Her günahı yaptıktan sonra tövbe etmek farzdır, buyurdu.

Abdurrahim Bursavî hazretleri, bir gün şunu anlattı talebesine: Edirne'de iki büyük zat vardır. Biri "Hasan Sezâî", öbürü "Enîs Dede".

Mısır evliyâsından "Osman bin Merzuk" hazretlerine, bir gün bâzı sevdikleri; - Îman nedir? diye sordular. Cevabında;