Mehmet Oruç

Her Peygamber aynı şeyi söylemiş; Yaratıcı birdir, demiştir. İbâdet olunacak, yalnız O'dur demişlerdir. İbâdet olunmağa hakkı olan sadece O'dur. (Lâ ilâhe illallah) demek, ibâdet olunacak, Allahü teâlâdan başka hiçbir şey yoktur. İbâdet ancak O'na yapılır, demektir. Bu büyüklerin birlikte söyledikleri ikinci söz, kendilerini, herkes gibi insan bilir, yalnız Hak teâlâya ibâdet olunur derler. Herkesi, yalnız O'na ibâdet etmeye çağırırlar. Hak teâlâ, hiçbir şeyle birleşmemiştir. Hiçbir maddede yerleşmemiştir derler.

Dünya'nın ve içindeki canlıların varlıklarını sürdürebilmesi, ayakta kalabilmesi Allahü teâlâ belirlediği tabiat kanunlarına bağlıdır. Meselâ, havadaki oksijen oranı, % 21, karbondioksit oranı ise 0.03'tür. Havadaki oksijen oranı %21'den az veya çok olursa hiçbir canlı nefes alamaz ve yaşayamaz. Hiçbir insan, hayvan ve bitki hayatta kalamaz. Yine korbondioksit oranı yükselirse canlılar zehirlenip ölür. Bunun gibi, Dünya'nın bir de sosyal kanunları vardır. Bu kanunlara uymak insanın rahat ve huzur içinde yaşamasını sağlar. Bunlara uyulmazsa, toplumların dengesi bozulur; dünya sıkıntı ve ıstırap yeri olur. Çekilmez hale gelir.

Allahü teâlâ, Peygamberler "aleyhimüsselâm" vâsıtası ile, insanlara, sonsuz kurtuluş yolunu göstermiş ve sonsuz azâptan kurtarmıştır. Eğer Peygamberlerin mubârek vücûdları olmasaydı, Allahü teâlâ zâtını ve sıfatlarını kimseye bildirmezdi. Kimsenin, Allahü teâlâdan haberi olmazdı. Kimse Ona yol bulamazdı. Allahü teâlanın emirleri ve yasakları bilinemezdi. Allahü teâlâ ganîdir. Yani hiçbir şeye muhtac değildir. İnsanlara acıdığı için, insanlara iyilik ederek, emir ve yasakları göndermiştir. Emirlerin ve yasakların faydaları insanlaradır. Allahü teâlâya hiç faydaları yoktur. Allahü teâlanın, bunlara ihtiyâcı yoktur.

Hakîkî bir din âliminin bir saat kadar sohbetinde bulunmak, yediyüz sene nafile ibâdet etmekten daha hayırlıdır. Hazret-i Ali vasiyetlerinden birinde diyor ki, Resûlullahtan "sallallahü aleyhi ve sellem" işittim. Buyurdu ki, "Kırk gün içinde bir âlim meclisinde bulunmayan bir kimsenin kalbi kararır. Büyük günâh işlemeye başlar. Çünkü ilim kalbe hayat verir. İlmsiz ibâdet olmaz. İlmsiz yapılan ibâdetin faydası olmaz!".

Sonsuz kurtuluşa kavuşabilmek için, üç şey, muhakkak lâzımdır: İlim, amel, ihlâs. İlim de, iki kısımdır: Birisi yapılacak şeyleri öğrenmektir ki, bunları öğreten ilme (Fıkıh ilmi) denir. İkincisi, itikad edilecek, kalb ile inanılacak şeylerin bilgisidir ki, bunları bildiren ilme (İlm-i kelâm) denir. İlm-i kelâmda Ehl-i sünnet vel cemaat âlimlerinin, Kur'an-ı kerîmden ve hadîs-i şerîflerden anladığı bilgiler vardır. Cehennemden kurtulan, yalnız bu âlimlerdir. Bunlara uymıyan, Cehenneme girmekten kurtulamaz. Bu büyüklerin bildirdiği itikaddan kıl ucu kadar ayrılmanın, büyük tehlike olduğu, Evliyanın keşfi ve kalblerine gelen ilhâm ile de anlaşılmakdadır. Yanlışlık ihtimâli yoktur. Ehl-i sünnet âlimlerine uyanlara, onların yolunda bulunanlara müjdeler olsun. Onlara uymıyanlara, yollarından sapanlara, onların bilgilerini beğenmiyenlere ve aralarından ayrılanlara, yazıklar olsun! Bu ana yoldan ayrıldılar, başkalarını da saptırdılar. Müminlerin Cennette Allahü teâlâyı göreceklerine inanmıyanlar oldu. Kıyâmet günü, iyilerin, günâhlılara şefâ'at edeceklerine inanmıyanlar oldu. Eshâb-ı kirâmın kıymetini ve yüksekliğini anlamıyanlar ve Ehl-i beyt-i Resûlü sevmiyenler oldu.

İmam-ı Rabbani hazretleri buyuruyor ki: Din adamları içinde, mevki, makam maaş arzûsunda olmıyan, yalnız İslamiyetin yayılması ve yalnız İslamiyetin kuvvetlenmesi için uğraşan, hemen hemen yok gibi olmuştur. Mevki almak, koltuk kapmak arzûsu araya karışınca, din adamlarından herbiri, ayrı yol tutup, kendi üstünlüğünü göstermek ister. Birbirinin sözlerini beğenmez olurlar. Bu sûretle gözünüze girmeğe çalışırlar. Maalesef din işi ikinci derecede kalır.

İnsanların nefsi, mevki almak, başa geçmek sevdâsındadır. Onun bütün arzûsu, amir olmak, herkesin, kendisine boyun bükmesidir. Kendinin kimseye muhtac olmasını, başkasının emiri altına girmesini istemez. Nefsin bu arzûları, ilah olmak, ma'bûd olmak, herkesin kendine tapınmasını istemek demektir. Allahü teâlâya şerîk, ortak olmağı istemektir.

Dün, televizyonun yaygınlaşmasıyla insanların beyin faaliyetlerinin yavaşladığından özellikle öğrencilerde beyin tembelliğine sebep olduğundan bahsetmiştim. ABD Ulusal Eğitim Gelişimini Değerlendirme Dairesi'nin hazırladığı eğitim istatistikleri de bunu doğrular mahiyettedir. Bu konu ile ilgili hazırlanan rapora göre, dördüncü ve sekizinci sınıfların % 16'sı, on ikinci sınıfların % 22'si temel yazma becerilerini öğrenememişler. Yine aynı rapora göre, dördüncü, sekizinci ve on ikinci sınıfların ancak % 40'ı yeterli okuma seviyesine ulaşabilmişler. Dördüncü sınıfların % 7'si, sekizinci sınıfların % 3'ü ve on ikinci sınıfların % 6'sı ancak okumada ileri seviyeye gelebilmişler. Bunun sebebi de şöyle izah ediliyor: Televizyon görüntülerindeki aşırı hız ve hareketliliğin yanı sıra, programların sık sık reklamlarla kesilmesi, dikkat sürekliliğinin kaybolmasına, yoğunlaşma kapasitesinin bozulmasına neden oluyor. Gallup'un yaptığı ankette, katılımcıların çoğunluğu, televizyonu kapattıktan sonra rahatlama hissi duyduklarını, fakat pasiflik ve konsantrasyon düşüklüğünün sürdüğünü belirtiyorlar.

Kıyâmet günü herkese İslamiyetten sorulacaktır. Cennete girmek, Cehennemden kurtulmak, ancak İslamiyete uymakla olur. İnsanların en iyileri, seçilmişleri olan Peygamberler "salevâtüllahi teâlâ ve teslîmâtühü aleyhim", herkesi İslamiyete çağırmıştır. Kurtuluş yolu İslamiyettir. O büyükler, İslamiyeti bildirmek için gönderildi. O hâlde en kıymetli ibâdet, insanlara yapılacak en büyük iyilik, İslamiyetin öğrenilmesine, yapılmasına çalışmaktır ve İslamiyetin bir emrini meydana çıkarmaktır. Hele, din düşmanları, azgınca, dîne saldırarak, islâm kitablarını yok ettikleri, Müslüman yavrularını aldattıkları bir zamanda, Allahü teâlanın emirlerinden bir tanesinin yapılmasına sebeb olmak, binlerle, milyonlarla lira sadaka vermekten daha sevâbdır.

İslâm âlimi, milletin yanında, bedendeki kalb gibidir. Kalb, temiz, iyi olunca, beden iyi işler yapar. Kalb bozuk olunca bütün uzuvlar, hep kötü iş yapar. Bunun gibi, âlimler iyi ise, millet de iyi olur. İleriye gider. Onlar, bozuk olursa, millet de bozulur. Felâkete gider. İslamiyete yardımın en kıymetlisi ve önemlisi, Ehl-i sünnet itikadını ve dinin emir ve yasaklarını meydana çıkarmak, fitne ve fesâd ateşini söndürmektir. Bunu yapacak olan, ancak, doğru yolda olan âlimlerdir. Böyle âlimler siyâsetle uğraşmaz. Dîni, siyâsete, mal, koltuk ve şöhret kazanmağa âlet etmez. Kendilerine din adamı ismini verip Kur'an tercümeleri, din kitabları yazan, mal ve makâm âşıkları, âhıret âlimi değil, dünyalık toplayıcılarıdır. Bunların kitabları, dergileri, sözleri zehirdir. Dîni, îmanı bozar ve millet arasına fitne, fesâd sokar.

İnsanlarda bulunan nefis, dine inanmaz. İnsanı küfre, inançsızlığı teşvik eder. Bunun için, İslamiyete uymak, nefse acı gelmekte, ona uymak istememektedir. Kalb ise, yaratılışında temizdir, sâlimdir. Fakat, nefsin İslamiyete uymak istememesi hastalığı, kalbe sirâyet ederek, kalb de İslamiyete uymak istemiyor. İslamiyete inanıyor ise de, uyması acı geliyor. İslamiyetin doğruluğunu isbât için, ne kadar uğraşılırsa uğraşılsın, hasta olan kalbde buna yakîn hâsıl olması, çok güç olur. Kalbde yakîn hâsıl olması için, dâhilden ve hâriçten hastalık gelmemesi, gelmiş olanın da tasfiyesi lâzımdır. Bunun için, nefsi (tezkiye) etmekten, yani cibillî olan inkâr hastalığından ve kalbi şeytandan ve fenâ arkadaştan kurtarmaktan başka çâre yoktur.

Allahü teâlânın var olduğu ve bir olduğu, Muhammed aleyhisselâmın, Onun resûlü olduğu ve onun getirdiği her emirin ve haberlerin, doğru olduğu, ona inanmayanın Müslüman olamıyacağı; dolayısıyla Yahudilerin ve Hıristiyanların ebedi olarak Cehennemde kalacağı güneş gibi meydandadır. Düşünmeğe, isbât etmeğe hiç lüzum yoktur. Kalbin bunlara inanması için, kalbin bozuk olmaması, manevî hastalığı bulunmaması lâzımdır. Kalb hasta ve bozuk olunca, kalbin inanması için, akıl ile düşünmek, incelemek lâzım olur. (Basîret)ten yani kalb gözünden manevî perde kalkarsa, bunlara seve seve inanılır. Meselâ, safrası bozuk kimse, şekerin tadını duymuyor. Şekerin tatlı olduğunu ona anlatmak, isbât etmek lâzım olur. Fakat, safra hastalıktan kurtulunca, isbât etmeğe lüzum kalmaz. Hastalıktan dolayı isbât etmek lâzım olması, şekerin tatlılığına bir kusûr vermez.

Büyüklerden biri şeytanı boş oturuyor, insanları aldatmakla uğraşmıyor görüp, sebebini sorar. Şeytan cevâb olarak, (Zamanın din adamı geçinen, kötü âlimleri, insanları yoldan çıkarmakta bana o kadar yardım ediyor ki, bu mühim işi yapmama lüzum kalmıyor) demiştir. Doğrusu, zamanımızda İslamiyetin emirlerini yapmaktaki gevşeklikler ve insanların dinden yüz çevirmesi, hep din adamı perdesi altında söylenen sözlerden, yazılardan ve bu adamların bozuk niyetlerinden dolayıdır.

Alimlerin dünyayı sevmesi ve ona düşkün olması, güzel yüzlerine siyâh leke gibidir. Böyle olan ilim adamlarının, insanlara faydası olur ise de, kendilerine olmaz. Dîni kuvvetlendirmek, İslamiyeti yaymak şerefi, bunlara âid ise de, ba'zan kâfir ve fâsık da, bu işi yapar.

Evliyalık halleri, amelleri dürüst olan ve ibâdetleri hakkı ile yapan kimselerde hâsıl olur. Bu hâller, birçok şeyleri öğrenmelerine sebeb olur. Amellerin, ibâdetlerin düzgün olabilmesi için, bunları tanımak, herbirinin nasıl yapılacağını bilmek lâzımdır.

Dün, üç ibretli olaydan demircinin başına gelenleri anlatmıştım. Bugün de, müezzinle, âmânın başına gelenleri anlatayım... Vezir, demircinin sırrını öğrendikten sonra, müezzinin bulunduğu câmiye geldi. Müezzizin devamlı minareye çıkıp inmesini şöyle anlattı: Bir gün, minâreye ezân okumak için çıkmıştım. Baktım şerefede iri, güçlü, çok da sevimli bir kuş var. Yanına yaklaştığımda, beni kaptığı gibi göklere yükseltti. Uzun bir yolculuktan sonra, eşi benzeri olmayan bir yere indirdi. Bulunduğum yerin, tarifi mümkün olmayan bir güzelliği vardı. Ben etrafın güzelliği ile kendimden geçmiş bir hâldeyken, birileri gelip beni bir saraya götürdü. Hayâl bile edemiyeceğim güzellikte bir saraydı bu. Sarayda beni bir kadın karşıladı.

İnsanı Allahü teâlanın rızasına, sevgisine kavuşturacak işler, farzlar ve nâfileler olmak üzere ikiye ayrılır. Farzların yanında nâfilelerin hiç kıymeti yoktur. Bir farzı vaktinde yapmak mesela vakti geçmiş ise, hemen kaza etmek, bin sene nâfile ibâdet yapmaktan daha çok faydalıdır. Hangi nâfile olursa olsun, ne kadar hâlis niyet edilirse edilsin, ister namaz, oruç, zikir, fikir olsun, ister başka nâfileler olsun, hep böyledir. Hatta, farzları yaparken, bu farzın sünnetlerinden bir sünneti ve edeblerinden bir edebi gözetmek de, böyle çok faydalıdır.

Kişi mal, mülk sahibi olmakta çok hırslı olur, tek gayesi bu mala kavuşmak olursa, hem dünyada, hem de âhırette rezil olur, perişan olur. Olmadık işler gelir başına. Bunun misâlleri sayılamıyacak kadar çoktur. Mehmed-i Bican hazretlerinin anlattığı şu hikâyeden -yaşanmış bir olay olup olmaması önemli değil- anlıyana çok ibretler, dersler vardır...

Bu dünya âhiretin tarlasıdır. Burada tohum ekmeyip, yaratılışta bulunan, toprak gibi yetiştirici kuvvetini işletmeyenler, bundan faydalanmayanlar ve amel, ibâdet tohumlarını elden kaçıranlar çok zarar etti. Toprak gibi yetiştirici kuvveti işletmemek, oraya birşey ekmemekle veya zararlı, zehirli tohum ekmekle olur. Bu ikincisinin zararı, bozukluğu, birincisinden kat kat daha çoktur. Zehirli bozuk tohum ekmek, dîni, din derslerini, dinden haberi olmayanlardan öğrenmek ve din düşmanlarının kitaplarından okumaktır. Çünkü, bunlar, nefsine uyar, keyfi peşinde koşar. Dîni, işine geldiği gibi söyler. Karşısındakinin de nefsini azdırır ve kalbini karartır.

İmâm-ı Rabbânî hazretleri, Müceddîd-i Elf-i Sânî'dir. Yâni hicrî ikinci bin yılının müceddi yani yenileyicisidir. Eski ümmetler zamanında, her bin senede yeni din getiren bir Resûl gönderilirdi, yeni din önceki dîni değiştirir, bazı hükümleri kaldırırdı. Her yüz senede de bir Nebî gelir, din sâhibi peygamberin dînini değiştirmez, kuvvetlendirirdi.