Geniş Açı - Fikir ve tartışma

Türkiye Cumhuriyeti hükûmetleri, Sovyetlerin dağılmasıyla yeni teşekkül eden Türk cumhuriyetleri ve muhtelif bölgelerdeki Türk toplulukları ile münasebetler kurdu. Yakın zamanda Türk dünyasında ilişkiler güçlendi. Artık “Türk Dünyası Bakanlığı” kurulmasının zamanı geldi!

Tıpkı 20. yüzyılın ortasında global başat gücün İngiltere’den ABD’ye geç(iril)mesi gibi şimdi de ABD’den Çin’e geç(iril)mektedir. Türkiye’nin ise özellikle son yirmi yılda Orta Doğu’daki güç boşluğunu doldurmaya başladığı görülmektedir.

Günümüz gençleri, modernist ve seküler bir iklimin içinde kalsalar da aile değerlerini önemsiyorlar. Ancak aile yaşantısında manevi değerlerin ve inançların önemi öne çıkmakla birlikte “geleneksel aile modeli”ne katılım biraz düşük durumda. Bu da modernitenin sıklıkla aşağıladığı “gelenek” mefhumuyla ilişkili olabilir. 

Türkiye’de sosyal güvenlik hakkı yok sayılarak eski eşin yıllar boyunca nafaka ödemekle yükümlü tutulması, uluslararası ve ulusal tüm mevzuata aykırıdır. Her vatandaş, mevzuat çerçevesinde sosyal yardım alırken boşanmış eşin bu uygulamanın dışında tutulması eşitliğe aykırıdır.

Osmanlı Devleti’nin son döneminde yetişen Abdullah Fevzi Efendi, cephelerde savaştıktan sonra tek parti devrinde on sene dağlarda yaşamak zorunda bırakılmış büyük bir müderristir. Günümüzde onun tanınmaması Türkiye için büyük bir eksikliktir.

Sağlıklı ve mutedil bir aile atmosferinde ebeveynler ile çocuklar arasında bir kanal oluşur. Bu kanal vasıtasıyla aile, toplumun ahlaki, dinî, kültürel, ananevi vs. birçok kuralını ve değerini aktarabilir. Hele bunu sevgiyle ve pedagojik kaidelere uygun olarak yaparsa ve üstüne kendisi de örnek olursa, fert bu değerleri benimser. “Aile terbiyesi almış” denilen fertler, böyle bir aile ortamında yetişmişlerdir. Bu çerçeveden hareketle aslında suçluluk ve aile ilişkisinin nerede aranacağı genel hatlarıyla anlaşılabilir.

Muhammed Murad-ı Kazani, hocasının emrine uyarak Mektûbât'ı Arapçaya çevirdi. “Dürer-ül-Meknûnât” adını verdiği bu tercümesi çok kimseler tarafından okundu. Ancak Kazani, 1915-1917 yılları arasında sivil esir olarak Rus hükûmeti tarafından mecburi ikamete zorlandı.

Mevcut Medeni Kanun düzenlemesinde, evlilik iradesi bittiği ve ne eşlere ne de çocuklara bu birlikteliğin hiçbir faydası kalmadığı hâlde organik bağ, kamu otoritesi ile cebren devam ettirilerek, eşler arasındaki çatışma artırılmaktadır. Çatışan tarafların bir arada yaşama mecburiyeti ise tabii olarak karşılıklı şiddeti doğurmaktadır.

Son yıllarda, ifade özgürlüğüne sahip olduğunu iddia eden pek çok Batılı devlet, 1915 olaylarının yanı sıra Filistin konusunda da kendi görüşlerine aykırı görüş serdedilmesini şiddetle engellemişlerdir. Türkiye’de ise mazide çıkarılmış bazı kanunlar, ifade özgürlüğü açısından üzücü durumlar oluşturmaktadır.

Şam şehri yardımdan mahrum kaldı ve muhasara, birkaç ay uzadı. Recep ayında generalin bir oğlu dünyaya gelmişti ve askere ziyafet verildi. Bizans askeri yiyip-içmekle meşgulken mevkileri boş kaldı. Hâlid bin Velid ise geceleri uyumayıp onların hâlini araştırıyordu. Muhafaza yerlerinin boş kaldığını tespit edince hemen askerini hazırladı. Derken bir gürültü koptu. Ahali, ne yapacaklarını şaşırdı!..

Sovyetler dağıldıktan sonra Türkiye, yeni Türk cumhuriyetleri ile çok iyi münasebetler geliştirdi. Artık Türk cumhuriyetlerine gidip gelmek çok kolay. Ele geçen bu tarihî fırsat iyi değerlendirilmeli. Üniversitelerimizin edebiyat, tarih ve ilahiyat fakülteleri Türkistan’da yetişen büyük İslam âlimi, evliya ve şairlerinin hayatlarını, eserlerini; Mimarlık fakülteleri de muhteşem mimari eserlerini öğrencilere okutmalı

Bağdat’ta halifenin, âlimlerin ve Sünni Müslümanların büyük hüsnü kabulü ile karşılanan Tuğrul Bey, Büveyhi Hükümdarlığını darmadağın ederek Abbasi Halifeliğini yeniden ihya etti. İslam âleminin takdirini kazanarak, büyük iltifatlara mazhar oldu.

Sosyal medyadaki yaş sınırlamasında devlet kontrol edici bir rol üstlenmeden aileleri güçlendirecek imkânları oluşturmalıdır. Ancak devlet, RTÜK benzeri bir üst kuruluş meydana getirilebilir ve 18 yaşından küçükler için bir dijital kimlik uygulaması ihdas edebilir.

Türkiye’de Asgari Ücret Yönetmeliğinin asgari ücreti, işçinin ailesini dışlayıp yalnızca işçinin mecburi ihtiyaçlarını asgari düzeyde karşılayacak ücret olarak tanımlaması ve uygulamanın genellikle bu doğrultuda olması, toplumun temelinin aile olduğunu vurgulayan ulusal ve uluslararası düzenlemelere aykırıdır.

Emîr Abdülkâdir el-Cezâirî, 1860’daki Dürzî isyanında Hıristiyanları himayesi altına alarak on beş bin kişinin hayatını kurtardı. Hristiyanlar kendilerine yönelik bu insani tavrından dolayı Emîr Abdülkâdir’e hayranlıklarını ifade etmeye başladılar. Bu çerçevede Avrupalılar ona mektuplar, hediyeler ve şeref madalyaları gönderdiler.

Sadece beynimizde 10 milyar hücre, 90 milyar da nöronlara destek veren glial hücre mevcut. Bedenimizde ise toplam 50 trilyon hücre olduğu zannediliyor. Bu hücrelerin her biri santral gibi çalışır, glikoz ve yağı oksijenle yakar, 1,4 volt enerji üretir ve hayati faaliyetlerde kullanırlar. Bunu 50 trilyonla çarparsanız 70 trilyon volt yapar. Eğer bu enerjiyi topyekûn kullanabilmiş olsaydık birbirimizi yakar, yok ederdik.

İtalyancada “forte come un Turco” Türk gibi güçlü demektir. Çok güçlü olanlar için bugün hâlâ kullanılan ifade kalıplarından biridir. İngiliz oryantalistler Türklerin gücü ile İslam arasında irtibat kurar.

15-16. asırlarda Doğu’da olduğu gibi Batı’da da büyük “Türk korkusu” vardı. Protestanlığın kurucusu Martin Luther, Türklerle mücadele etmenin boşuna olduğunu düşünerek “Türklere karşı direnmek isteyen dua etsin! Surlarımız, toplarımız ve bütün serflerimiz onlara bir şey yapamaz. Türk, etrafı demirden surla çevrilmiş şehri veya ülkeyi bile alır. Savunmayı bırakın, Tanrı’ya bizleri koruması için dua edin” demişti.

Eski dönemde çilesini tamamlamadan çileden çıkan kişilere “çileyi kıran” denilmekteydi. Günümüzde çile çeken kişiye “çilekeş” denilmektedir. Geçmiş dönemlerde ise çilesini tamamlayanlara çilekeş denilirdi. Geçmişin rızaya dayanan ve manevi bir anlamı bulunan çile kelimesi günümüzde başka şekle dönüşmüştür.

Pandemi sonrasında en az ekonomide yaşanan kadar önemli bir enflasyonla daha karşı karşıyayız. O da psikososyal problemler enflasyonudur. Artık daha öncesinde şahit olmadığımız şekilde şiddetin, cinayetin, istismarın yani antisosyal davranışların en uç örneklerini görmekteyiz.