Yılmaz Öztuna

ABD, 1915 tehcîrini Türklerin Ermenilere soykırım uygulaması olarak resmen kabûl ederse ne olur? 50 ABD eyaletinin 25'inde federe meclisler zaten Ermeni vatandaşlarımıza soykırımı yaptığımız iddiasını kabûl etti. Şimdi bu karar federe yapıdan federal iradeye sunuluyor.

5-11 Haziran 1967'de geçen 3. Arap-İsrail Savaşı'nı, İsrail'i ortadan kaldıracağını sanan -Mısır'ın Saddâm'ı- Nâsır başlattı. 6 gün içinde İsrail, Mısır hava kuvvetlerini imha edip Mısır, Suriye ve Ürdün ordularını yenilgiye uğratarak büyük Arap topraklarını ele geçirdi.

İsrail-Hamas ateşkes müddeti sona erince, Hamas örgütü, gösteriş kabîlinden küçük bir füze fırlattı, 1 Yahudi öldü. Amerika dışişleri bakanı Miss Rice'ın Hamas başlattı diye Filistinlileri suçlaması bu olaya dayanıyor.

Ni­san ayın­da, 1915 olay­la­rı­nın 94. yı­lı mü­na­se­be­tiy­le, ABD'nin ye­ni baş­ka­nı Oba­ma, her yıl­ki ge­le­ne­ği sür­dü­re­rek, Er­me­ni­le­re, uğ­ra­dık­la­rı fe­lâ­ket­ten do­la­yı baş­sağ­lı­ğın­da bu­lu­na­cak. Er­me­ni­ler, yıl­lar­dan be­ri 1915 teh­cî­ri için ABD baş­ka­nı­nın soy­kı­rım ke­li­me­si­ni kul­lan­ma­sı için her ça­re­yi de­ne­di­ler, ba­şa­ra­ma­dı­lar. Se­çim kam­pan­ya­sın­da Oba­ma böy­le bir va­at­te bu­lun­du­ğun­dan bu yıl çok ümit­li­ler.

Baş­ba­kan Tay­yip Er­do­ğan'ın ay­lar­dan be­ri bi­rin­ci meş­ga­le­si, bü­yük he­de­fi Mart 2009 ye­rel se­çim­le­ri­dir. Gö­re­vi baş­ba­kan­lık da ol­sa, bir par­ti li­de­ri­nin se­çim ka­zan­mak için ça­lış­ma­sın­da ola­ğan dı­şı bir şey yok. Üs­te­lik, se­çim­ler­de par­ti­si­nin bir sa­kar­lı­ğa ma­ruz kal­ma­sı hâ­lin­de, Tür­ki­ye'de is­tik­ra­rın bo­zu­la­ca­ğı ka­na­ati­ni ta­şı­yor.

Baş­kan Ge­or­ge Bush, 20 Ocak 2009 gü­nü baş­kan­lı­ğı Baş­kan Oba­ma'ya bı­ra­ka­cak. 26 gün kal­dı. Tek­sas­lı pet­rol­cü Ba­ba-Oğul 2 Ge­or­ge Bush, Ame­ri­ka'yı 12 yıl yö­net­ti­ler. Ara­da 8 yıl (1993-2001) Bill Clin­ton var. Ba­ba Bush da, Clin­ton da, da­ha ön­ce­ki baş­kan (1977-1981) Jimmy Car­ter da ha­yat­ta­dır.

Mil­let­çe kuv­vet­li ha­fı­za­mız ol­du­ğu­nu san­mı­yo­rum. Üs­te­lik -id­di­ala­rın ak­si­ne- kin­dar de­ği­liz, kar­şı­laş­tı­ğı­mız kö­tü­lük­le­ri unu­tur, ba­ğış­la­rız. Fii­le dö­nüş­me­yen boş söz­ler­den, lâf sa­la­ta­la­rın­dan hoş­la­nı­rız.

Av­ru­pa Bir­li­ği ge­çen haf­ta yal­nız Ya­hu­di ve Ru­an­da kat­li­am­la­rı­nı soy­kı­rım ka­bûl eden bir ya­sa ya­yın­la­dı. Rus­la­rın İkin­ci Ci­han Sa­va­şı'nda Po­lon­ya su­bay ve ast­su­bay­la­rı­nı or­ma­na gö­tü­rüp el­le­ri ar­ka­la­rın­da bağ­lı hal­de is­tis­na­sız 7000'ini mit­ral­yöz ate­şiy­le öl­dür­me­si, Po­lon­ya'nın ıs­ra­rı­na rağ­men soy­kı­rım ka­bûl edil­me­di.

2008 yı­lı­nı, Bir­le­şik Ame­ri­ka ile iliş­ki­le­ri­miz ba­kı­mın­dan par­lak şe­kil­de ka­pat­mı­yo­ruz. Bir mil­let­ve­ki­li­miz, ABD Baş­ka­nı'na ayak­ka­bı fır­lat­ma­nın ye­ter­li ol­ma­dı­ğı­nı, ken­di­si­ne kal­sa ta­ban­ca ile vu­ra­ca­ğı­nı söy­le­di.

2000 Tür­ki­ye nü­fus sa­yı­mın­da, kaç ki­şi ol­du­ğu­mu­zu doğ­ru sa­ya­ma­dık. Şe­hir­le­ri­mi­zin, il­le­ri­mi­zin nü­fus­la­rı­nı öğ­re­ne­me­dik. Bü­yük re­za­let­ti. Türk Dev­le­ti bü­yük be­ce­rik­siz­li­ğe uğ­ra­mış, ya­ra al­mış­tı. Sa­yı­mın tek­ra­rı ge­re­ki­yor­du. Ama zel­ze­le fe­la­ke­ti, deh­şet­li eko­no­mik kriz, cum­hur­baş­ka­nı-baş­ba­kan kav­ga­sı fa­lan der­ken, pas geç­tik.

Tür­ki­ye'nin zor bir dö­nem ya­şa­dı­ğı mu­hak­kak. Zor­luk­la­rın aşıl­ma­sı ik­ti­dar­dan, da­ha açık ifa­dey­le Baş­ba­kan Er­do­ğan'dan bek­le­ni­yor.

1219-1237 ara­sın­da Kon­ya İm­pa­ra­tor­luk tah­tın­da otu­ran bü­yük hâ­ka­nı­mız Sul­tan Ulu Alâ­ed­din, Sel­çuk­lu Tür­ki­ye'si­nin Ka­anû­nî Sul­tan Sü­ley­mân'ıdır. Dö­ne­min­de Ana­do­lu Sel­çuk­lu Dev­le­ti, dün­ya­nın en zen­gin ül­ke­si idi.

1929'da­ki ben­zer bir k­ri­ze, A­me­ri­ka Bir­le­şik Dev­let­le­ri'nin, bü­tün va­tan­daş­la­rı­nı ev sa­hi­bi kıl­mak he­ve­si­nin se­bep ol­ma­sı, i­na­nıl­ma­sı zor gi­bi ge­li­yor. Kal­dı ki A­me­ri­ka, da­ha dün­ya­nın fi­nans baş­ken­ti New York so­kak­la­rın­da ya­tıp kal­kan on bin­ler­ce yok­su­lu yer­leş­ti­re­me­di. Has­ta­ne ve ec­za­ne ka­pı­sı­na yak­laş­tı­rıl­ma­yan on mil­yon­lar­ca va­tan­da­şı­na en ba­sit sağ­lık hiz­me­ti gö­tü­re­me­di.

Ta­rih­çi­ler ile­ri­de el-Ka­ai­de te­rör ör­gü­tü­nü her­hal­de Üçün­cü Bin­yıl ba­şın­da dün­ya­nın bü­yük güç­le­ri (İng. po­wer, fr. pu­is­san­ce) ara­sın­da de­ğer­len­di­re­cek­ler. Es­pri yap­mı­yo­rum. Bak­sa­nı­za ma­hut ör­güt, Av­ru­pa Bir­li­ği'nin baş­ken­tin­de öy­le­si­ne teş­ki­lât­lan­mış ki, ni­ce dev­le­tin Brük­sel tem­sil­ci­lik­le­ri­ne fark atar.

Yu­na­nis­tan'da hal­kın ayak­lan­ma­sı, hiç de bek­le­nen bir olay de­ğil­di. 16 ya­şın­da bir de­li­kan­lı­nın po­lis ta­ban­ca­sın­dan se­ken bir kur­şun­la öl­me­si üze­ri­ne genç­ler, iş­çi­ler ve iş­siz­ler ayak­lan­dı. Yal­nız ola­yın geç­ti­ği Ati­na'da de­ğil, bü­tün ül­ke­de... Hat­ta Av­ru­pa'da­ki Yu­nan tem­sil­ci­lik­le­ri -İs­tan­bul Baş­kon­so­los­lu­ğu da­hil- ma­sûn kal­ma­dı.

Dün­ya bor­sa­la­rın­da iş­lem gö­ren ka­pi­ta­lin top­la­mı 51.6 tril­yon do­lar­mış. 2008 son­ba­har kri­zin­de bu­nun 25 tril­yo­nu eri­miş, bu­har­la­şıp ha­va­ya ka­rış­mış, da­ha an­la­şı­lır ta­bir­le his­se se­net­le­ri düş­müş. An­lı şan­lı bü­tün ABD, Ja­pon, Al­man şir­ket­le­ri­nin se­net­le­ri­nin de­ğe­ri ya­rı­ya in­miş.

Pat­rik De­ve­ci­yan, Chi­rac'ın cum­hur­baş­kan­lı­ğın­da ba­kan idi. Şim­di Sar­kozy ta­ra­fın­dan tek­rar ba­kan ya­pıl­dı. Sar­kozy'nin Türk komp­lek­si, Os­man­lı Tür­ki­ye'si teb'ası ol­ma­sın­dan kay­nak­la­nı­yor. De­ve­ci­yan'ın ai­le­si de Os­man­lı Tür­ki­ye'sin­de de­ve­ci idi. Za­ten bu­gün de Türk­çe so­ya­dı ta­şı­yor.

Baş­ba­kan Sa­yın Tay­yip Er­do­ğan'ın Hin­dis­tan zi­ya­re­tin­den son­ra, ge­çen haf­ta so­nun­da İs­tan­bul'da bir Tür­ki­ye-Pa­kis­tan-Af­ga­nis­tan zir­ve­si ya­pıl­dı.

İçin­de bu­lun­du­ğu­muz kri­zi ön­le­mek için Ame­ri­ka şim­di­ye ka­dar 8.5 tril­yon (8.500.000.000.000) do­lar har­ca­dı. Kriz bit­miş de­ğil. Bi­na­ena­leyh Was­hing­ton da­ha epey tril­yon­lar dö­küp sa­ça­cak. So­nun­da kriz­den çı­ka­cak. Gü­cün­den, kuv­vet den­ge­sin­den bir şey kay­bet­miş ol­ma­ya­cak. Zi­ra bü­tün dev­let­ler ken­di bün­ye­le­ri­ne gö­re za­rar gör­dü. Tür­ki­ye'nin az za­rar­la çık­ma­sı cid­di bir ih­ti­mal­dir.

Eko­no­mik kriz için­de bir haf­ta da­ha ge­çir­dik. Bi­ze mah­sus de­ğil, kriz bü­tün dün­ya­da hük­mü­nü ic­ra edi­yor. Hü­kû­met ted­bir­ler pa­ke­ti ha­zır­la­dı. Va­tan­da­şın se­vim­li kar­şı­la­ma­ya­ca­ğı mad­de­ler ola­bi­le­ce­ği için bay­ram son­ra­sı açık­la­na­cak. Bu­nun­la be­ra­ber hü­kû­met, hal­kın ca­nı­nı sı­ka­cak ted­bir­le­ri müm­kün mer­te­be yu­mu­şat­ma­ya ça­lı­şa­cak­tır. Se­çim­ler yak­la­şı­yor.