Ayşe G. Tunceroğlu

Bu yaz en çok muzlara yandım! Zavallı muzlar! Akdeniz güneşinde naylonların altında pişerek olgunlaşıyorlar.

Kırşehir-Kırıkkale otoyolunda bir çeşme... Sıcak yaz güneşinde yananların uğrak yeri. Arabalar duruyor, eller, yüzler yıkanıyor, şişeler dolduruluyor. Çeşmenin alınlığında bir yazı: "Şehit Uzman Çavuş... ile babası... hayratıdır."

Şehirlerimizdeki çarpık yapılaşma vahim. İstisnayı bozan birkaç belde çıkıyor karşınıza ama çoğunlukla plansız, ruhsatsız, yahut türlü usullerle alınmış ruhsatlarla dikilmiş zevksiz binalar, yetersiz yollar, olmayan kaldırımlar genel manzaraya hakim.

Urfa mimarî açıdan en şahsiyet sahibi şehirlerimizden biri. Özellikle Balıklı Göl çevresinde tarihî doku büyük ölçüde korunmuş.

İğne oyasını bilirsiniz. Tam mânâsıyla el emeği, göz nurudur. Sabır ister, dikkat ister, itina ister, titizlik ister. Kaç nesildir çeyizlerin vazgeçilmezidir bizim kültürümüzde. Büfelerde, sehpalarda, masalarda bir zevk ve zarafet sembolü olarak ışıldar durur.

"Canım erenler yolu inceden inceyimiş /Süleyman'a yol kesen şol bir karıncayımış" diyordu Yunus.

Geçen haftaki yazım üzerine bir öğretmen okuyucumuz sitem etti: "Söylüyoruz çocuklara... Yerlere çöp atmamalarını söylüyoruz."

Okullar bu hafta kapanıyor memlekette. Öğrenciler keyifli. Eh, biz de bir zamanlar öğrenciydik, senenin bugünlerinde öğrencilerin keyifli olduğunu tecrübe ile biliriz! Ne kadar başarılı olurlarsa olsunlar; okulu, öğretmenleri ne kadar severlerse sevsinler okulun son günlerinde öğrencilerde fazladan bir neşe, coşku, rahatlık, hafiflik hâli olur.

Ben Yahudilerin Hitler'in eliyle uğradığı soykırımın insanlık tarihinin en yüz kızartıcı fiillerinin başında geldiğini kabul eden biriyim.

İstanbul'da, bir yaşındaki yeğenime kitap arıyorum. Kitapçılarımız artık çok şık mekânlar, kitaplar deseniz birbirinden göz alıcı.

Ömer Hayyam bir rubâisinde der ki? Öldük, dünyayı şaşkın bırakıp gittik; Yüzlerce incimiz vardı delinmedik. Sersemliği yüzünden bilgisizlerin, Renk renk düşünceler kaldı söylenmedik. Öldüler. Biz arkalarından bakıyoruz ve konuşuyoruz.

Konu metni belli. Soru şöyle geliyor: "Suç hangisidir?" Cevaplar: A-Evli bir erkek ile evli bir kadının gayrî meşru ilişkisi. B- Bu gayrî meşru ilişkinin kadına makam, hem de siyasî makam sağlaması. C- Bu gayrî meşru ilişkiyi, gizli kameralarla filme çekme. D- Kayda alınan görüntüleri zaman ve zemin kollayarak basına sızdırma. E- Hepsi.

Nasreddin Hoca "eşeğimin arka ayağının bastığı yer" demişti. İnanmamıştı duyanlar da, "Hadi ölçün o zaman..." diye meydan okumuştu Hoca'mız. Yer bilimciler, coğrafyacılar, matematikçiler ölçmüş biçmiş, "dünyanın ortası burasıdır!" demişler. Ekvador'a gidişimin asıl sebebi dünyanın ortasını görmekti. Dünyanın belini. Nedense ekvator kuşağı biraz alçak, deniz seviyesi, hatta az biraz çukur gibi canlanırdı zihnimde. Dünyanın beli ya...

Ekvador'da şapka konusu mühim! Ülke nüfusunun dörtte biri yerli halk. Yani Güney Amerika Kızılderilileri. İnka soyu. Onların da başlarında birer şapka.

Gittim, gördüm, geldim. Sıfır derece enlemi. Dünyanın tam ortası. Dünyanın beli. Ekvador ve başşehir Quito.

24 Nisan'a doludizgin yaklaşırken Ermeni asıllı Amerikalı Edward Tashji'dan bir hatıra sunuyorum size. New York'ta geçen delikanlılık yıllarında birkaç Ermeni arkadaşıyla amatör bir orkestra kurup Ermeni ve Süryânî toplantılarında çalmaya başlamışlar. Bir gün şöyle bir olay gelmiş başına. Yıl 1950:

TRT son zamanlarda peş peşe televizyon kanalları açarak takdire şayan bir hamle yaptı. Amma velâkin ne zamandır gelen e-postalardan anlaşıldığı kadarıyla televizyon yayıncılığına verdiği önemi radyo yayıncılığından esirgiyor. TRT orta ve uzun dalga yayınlarını ya hepten durdurmuş, ya da bir iki saate indirmiş. Duyarlı bir vatandaşın "Orta ve uzun dalga yayınları frekanslarda en yükseğe bayrak dikmek gibidir" cümlesini okuyunca şu soruyu sormakta geç bile kaldığımızı fark ettim. Soruyorum: TRT orta ve uzun dalga radyo yayınlarını neden kaldırmıştır? Veya yok mesâbesine indirmiştir? Kurumun gerekçesi elektrik tasarrufu. Üstelik vatandaşın elektrik faturalarında TRT kesintisi olduğu halde.

Almanya Başbakanı Merkel'e Almanya'da Türk okulları açılması teklif edildi. Ben bu okul konusunu lüzumsuz bir bahis olarak görüyorum.

Başbakanımızın "Türkiye'de Alman liseleri var, Almanya'da neden Türk liseleri olmasın" şeklindeki sözleri Almanya Başbakanı Merkel tarafından kabul görmedi, "Almanya'da başarılı olmak için Alman eğitim sisteminden geçmek gerek" dedi.

Yıllar önce New York'un Brooklyn semtinde bir arkadaşımız -Murat Demir- bir kitapçı açmıştı. 90'lı yılların ortalarıydı. Bu sütunda Amerika'da açılan ilk Türk kitabevini sevinçle karşılayan bir yazı yazmış, arkadaşımızı cesur bir girişimci olarak selâmlamıştım. Cesurdu, çünkü kitaba ilgimizin derecesi malûm! Kitap sevdalısı arkadaşımızın tek başına kalkıştığı mütevazı bir gayretti o ve maalesef devam edemedi. (Kadere bakın ki, bir ay önce Murat Demir'in cenazesini Türkiye'ye uğurladık.)